Məhz o dövrdə şair Əlizadə Nuri də ədəbiyyata gəlmişdi...

Sevilən şairimiz Əlizadə Nurinin bu gün 60 yaşı tamam olur. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı olaraq şairi səmimi qəlbdən təbrik edirik. Şair haqda ən gözəl sözü şair deməzmi? Şair İbrahim İlyaslının bu təbrik yazısını dərc etməklə oxucularımızı da təbrikə qoşuruq. 

Ədəbi camiəni nəsillər üzrə təsnif etmək yeni bir şey deyil. Bunu gərəksiz bilənlər də var. Amma buna alternativ olan bir fikir irəli sürən də yoxdur hələ ki. Görünür, bu təsnifat ədəbi prosesin müəyyən dövrlərini ayrıca öyrənmək ehtiyacından irəli gəlir. Həm də, axı zaman elə bir məfhumdur ki, bütün ədəbi əsərlərə öz möhürünü vurur, öz damğasını basır. Mənimlə eyni ədəbi nəslin, səksənincilər ədəbi nəslinin nümayəndəsi olan dəyərli qələm dostum, tanınmış şairimiz Əlizadə Nurinin 60 illik yubileyi münasibətilə qələmə aldığım bu yazını da elə ordan başlamaq istəyirəm.

Bizim ədəbiyyata gəlmək üzrə olduğumuz 80-ci illərin sonlarını xatırlayıram. Postsovet məkanında "aşkarlıq və yenidənqurma" dalğası ədəbiyyatda anlaşılmaz bir halə yaratmışdı. Yazarlarımız əvvəlcə bu dalğanı alqışlayan müsahibələr verməyə başlamışdı, qismən cəsarətli əsərlər yazılmaqdaydı. Mühit siyasiləşmiş, milliyyətçi düşüncə qabarmış, yazıçı və şairlərimiz inqilabçılara, tərəddüd edənlərə və kommunist olaraq qalanlara bölünmüşdü. Qarşıda millətimizi gözləyən faciələrdən isə hələ xəbərsiz idik.

Ədəbi gənclik qaynar bir qazana düşmüşdü sanki. Bir yandan sovet rejiminin ədəbiyyat adamları, yazarlar üçün yaratdığı münbit şərait əldən çıxır, ədəbi qəzet və jurnallar maliyyə çətinliyi ucbatından fasilələrlə çıxır, kitabların nəşrinə yiyə durulmur, Əkrəm Əylislinin direktoru olduğu "Yazıçı" nəşriyyatı isə gənc şairlərin "papka"larını qoltuğuna verib yola salır, bir yandan da azadlığa təşnə olan ədəbi gənclik inqilabi ruhla yazıb-yaradır, sovet rejiminə öz etiraz səslərini ucaldırdı.

Bu məqamda ustad şairimiz Məmməd İsmayılın rəhbərlik etdiyi "Gənclik" Ədəbi Birliyi, tərtib etdiyi "Yaşıl budaqlar" almanaxı, daha sonra onun baş redaktoru olduğu "Gənclik" jurnalı bizi bu basqıların cəngindən alır, istedadlı gəncliyə yaşıl işıq yandırırdı. Bizim ədəbi nəsil belə qarmaqarışıq bir ictimai-siyasi mühitin övladı idi. 

Əlizadə Nuri yaşıdlarımızın içərisində həmən diqqət çəkən imzalardan, istedadı ilə fərqlənənlərdən idi. Poetik tapıntıları, orijinal bənzətmələri, şeirlərinin bədii yükü ilə ustad şairlərimizin də diqqətini çəkmişdi, haqqında ürək dolusu uğurlamalar yazılırdı. Müəyyən çətinliklərlə başa gəlsə də ilk kitabı nəşr olunmuşdu. Kitab ədəbi tənqid və oxucular tərəfindən maraqla qarşılanmışdı. Buna rəğmən Əlizadə ədəbi mühitdə özünəməxsus təmkinlə davranırdı.

Xalq yazıçısı Kamal Abdullanın rəhbərlik etdiyi Mədəniyyət Fondunun Yazıçılar İttifaqının Şüvəlandakı Yaradıcılıq Evində düzənlədiyi tədbirdə ölkənin gənc yazarları, gənc rəssam və heykəltəraşları, gənc rejissor və aktyorları, gənc müğənniləri, bir sözlə, bütün gənc sənətçilər bir araya gətirilmişdi. Üç gün orada yerləşəcək, müxtəlif ədəbi-bədii, musiqili tədbirlərə qatılacaq, ustad dərslərində iştirak edəcək, ilk dəfə təntənəli şəkildə Novruz bayramını qarşılayacaqdıq. Mərhum aktyorumuz Telman Adıgözəlov, gənc şairlər Əlizadə Nuri və mən bir odada qalırdıq. Bu cür ünsiyyət bizim daha yaxından tanış olmağımıza, bir-birimizin yazdıqlarına daha yaxından bələd olmağımıza vəsilə oldu. Tədbirlərdən sonra odalarda bir araya gəlir, ədəbi müzakirələr açır, mübahisələr edirdik. Hər ikimiz hecada yazsaq da ədəbiyyata fərqli baxış bucaqlarımız, fərqli özünüifadə tərzimiz, fərqli nəfəslərimiz var idi. Amma bu fərqlilik bizim dostluğumuza qətiyyən mane olmur, əksinə, bir-birimizi anlamağa çalışırdıq.

Şüvəlandan başlayan dostluğumuz öz axarı ilə bu günə kimi davam edir, bir-birimizi oxuyur və yazdıqlarımıza münasibət bildiririk. İndi əli 60-ın yaxasında olan şair Əlizadə Nuri tanınmış bir ədib olaraq ədəbiyyatdakı ömrünü şərəf və ləyaqətlə yaşayır. Sözə sədaqətlə qulluq edir. 

Mən həmişə düşünmüşəm ki, şairlik təkcə sənət, peşə deyil, həyat tərzidir, fərqli bir ömür yaşamaqdır. Ədibliyi həyat tərzinə çevirənlər ədəbiyyatda qalmaq haqqı qazanır. Əlizadə məhz həmin şairlərdəndir ki, ömrünü şairanə yaşayır və mənsub olduğu ədəbi nəslin öncüllərindən biri olaraq həmişə oxunacaq, seviləcək və təqdir olunacaq.  

Əlizadə Nurinin ən böyük göstəricilərindən biri çağdaş ədəbi prosesə təsir gücünün olmasında, gənc şairlərin onu ustad gözündə görmələrində, ədəbi tənqidin daim diqqətində olmasında və böyük bir oxucu auditoriyasına malik olmasındadır. Bir şairin 60 yaşda bundan artıq qazanacağı bir şey yoxdur, zatən.

Bu yazıda şair dostumun şeirlərini incələmək, onları təhlil etmək fikrindən tamamilə uzağam. Çünki bu işin öz peşəkarları var və əvvəldə də qeyd etdiyim kimi onlar Əlizadənin yaradıcılığını yetərincə incələyib, ədəbi uğurlarını təqdir edən ədəbi-tənqidi məqalələr yazıb, oxucuların ixtiyarına veriblər. Mən onun yaradıcılığına bütöv bir poeziya çələngi kimi baxıram, yazdıqlarını sevərək oxuduğumu, şəxsinə böyük sayqı duyduğumu diqqətə çatdırmaq istəyirəm.

Təbii ki, yazdıqlarımın hamısının arxasında Əlizadənin zəngin poeziyası və şəxsiyyəti dayanır. Onun yaradıcılığı bizim ədəbi nəslimizin və ədəbi əslimizin ən böyük göstəricilərindən biridir.   

Sonda dəyərli dostum, poeziyamıza həmişə üzağlığı, başucalığı gətirən böyük hərflərlə şair Əlizadə Nurini 60 illik yubileyi münasibətilə həm öz adımdan, həm də Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin "Poeziya seksiyası" olaraq təbrik edir, ona uzun ömür, möhkəm cansağlığı və davamlı yaradıcılıq uğurları diləyirəm!

“Ədəbiyyat və İncəsənət”

(28.12.2022)

Bakı Ali Neft Məktəbində “Global Olimpic Center”in təşkilatçılığı ilə ABŞ-nin Kopernik olimpiadasının riyaziyyat üzrə Azərbaycan mərhələsinin qalibləri mükafatlandırılıbar. 800-ə qədər şagird arasında təşkil edilən olimpiadada 386 nəfər qalib adını qazanıb.

BANM-də təşkil olunan mükafatlandırma mərasimi Azərbaycan Dövlət Himni və şəhidlərimizin əziz xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla yad edilməsi ilə başlayıb. Giriş sözü ilə “Global Olimpic Center”in direktoru Xəyal İbrahimzadə tədbiri açıq elan edib. Sonra BANM-in rektoru Eldar Qasımov çıxış edib. Şagirdləri və valideynləri salamlayan rektor onları təbrik edib, uğurlar arzulayıb. Sonra Kopernik olimpiadasının direktor müavini Maria Pedro qonaqları Azərbaycan dilində salamlayaraq, maraqlı diskussiya aparıb. Ölkəmizdə ilk dəfə olan nümayəndə iştirakçılara qlobal turda uğurlar arzulayıb.

Çıxışlardan sonra mükafatlandırma mərasimi başlayıb. İlk olaraq qızıl medal qazananlara rektor Elmar Qasımov medallar təqdim edib. Gümüş və bürünc mükafatları isə qaliblərə dəvət olunmuş digər qonaqlar təqdim ediblər. Ümumilikdə mərasimdə 76 şagird qızıl, 108 şagird gümüş, 202 şagird bürünc medal, 114 nəfər isə həvəsləndirici sertifikat əldə edib.

Daha sonra fizika və astronomiya, təbiət elmləri üzrə qaliblərə mükafatları “Tərəqqi” medallı bioloq Camal Kərimov təqdim edib.

Qeyd edək ki, mükafatlandırılan fiziklər yanvarın 21-də ABŞ-də Rays Universitetində təşkil olunacaq qlobal turda ölkəmizi təmsil edəcəklər. Onlar eyni zamanda NASA-da olacaq, iş prosesi və raketlərlə tanış olacaqlar. Riyaziyyatçılar isə iyulun 10-da ABŞ-də Massaçusets Texnologiya İnstitutu (MIT) və Kolumbiya Universitetində təşkil olunacaq qlobal turda ölkəmizi təmsil edəcəklər.

Qeyd edək ki, riyaziyyat üzrə finala vəsiqə qazananlar arasında dörd şagirdimiz 100 bal toplayaraq dünya reytinqində ən yüksək nəticə ilə final turuna vəsiqə qazanıb. Bunlar Bakı Avropa Liseyinin şagirdi Mehin Banu Məmmədli, “Oxbridge Academy”nin şagirdi Toğrul Məmmədli, 236 nömrəli məktəbin şagirdi Paşam Əlizadə, Azərbaycan Milli Konservatoriyası tərkibində İncəsənət Gimnaziyasının şagirdi Hüsna Məmmədlidir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.12.2022)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Elvin Məmmədov danışır: 

-Adım Elvin Məmmədovdu. 1997-ci ildə Bakı şəhərində dünyaya gəlmişəm. 2004-2013-cü illərdə 299 nömrəli məktəb-liseyini bitirmişəm. 2013-2016-i illərdə Bakı qida sənayə kollecinin turizm fakultəsini qurtarmışam. 2007-ci ilin mart ayının 3-dən etibarən romanlarımı qələmə almağa başlamışam. “Marvel” “DC” və J.R.R Tolkenin “Orta Dünya” böyük kainatları ilə tanış olduqdan sonra böyük kainat yaratmağı qərara aldım. Bu hədəfdə Stel Linin və Jül Verni özümə müəllim sayaraq onların düşüncələri ilə getməyə çalışdım. Romanlarımın əsas dayağı elmi-fantastik janr oldu. Bu janrda romanlar  yazmağa və oxumağa başladım. 15 il ərzində 15 paralel kainat və 58 roman qələmə aldım. Hal-hazırda 15 paralel kainatda baş verən hadisələrdən bəhs edən romanımın üzərində işləyirəm. 2017-ci ildə çap edilən “Sonuncu əsrin hekayələri” hekayələr toplusunda və  2019-cu ildə “İki fəsilin hekayəsi” hekayələr toplasında “Tənhalığın tarixində” romanımın birinci bölümü çap edilib. 2020-ci ilin ortalarına qədər bir saytda romanlarımı hissə-hissə paylaşmışam. Maddi çatışmazlıqlar görə kitab çap etdirə bilməmişəm. Amma 2023-ci ilin ortalarında çap ediləcək kitabımla 15 ildə yaratdığım kainatı addım-addım oxucularla tanış etməyi düşünürəm.

(Növbəti buraxılışımızda Elvin Məmmədovun yaradıcılığı ilə sizləri tanış edəcəyik).

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.12.2022)

Bakıda IDEA İctimai Birliyinin təmirə ehtiyacı olan həyətlərin abadlaşdırılmasına yönəlmiş "Bizim həyət" layihəsi çərçivəsində yenilənən növbəti həyət sakinlərin istifadəsinə verilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti, IDEA İctimai Birliyinin təsisçisi və rəhbəri Leyla Əliyeva həyətin açılışında, o cümlədən tədbir çərçivəsində keçirilən kütləvi ağacəkmə aksiyasında iştirak edib.

Yeni il bayramı ərəfəsinə təsadüf edən tədbir zamanı abadlaşdırılan həyətin kiçik sakinləri üçün xüsusi bayram şənliyi təşkil olunub, uşaqlara bayram hədiyyələri təqdim edilib. Musiqili əyləncə proqramları ilə zəngin şənlik uşaqlarda xoş bayram əhvali-ruhiyyəsi yaradıb, onlara sevinc dolu anlar bəxş edib.

Yenilənmiş həyət Xətai rayonu, 8 Noyabr prospektində, Cavanşir və Xaliq Əzizzadə küçələrində 8 hektar ərazidə 3 min 145 nəfər sakinin yaşadığı çoxmərtəbəli 10 binanı əhatə edir.

“Bizim həyət” layihəsinin əsas məqsədi paytaxt ərazisində həyətlərin ekoloji cəhətdən təmiz və abad olması, yaşıllıqların bərpası, mənalı istirahət mühitinin formalaşdırılması, sakinlər üçün təhlükəsiz və rahat yaşam şəraitinin yaradılmasıdır.

Abadlaşdırılan növbəti həyətdə sağlamlıq imkanları məhdud insanların rahat hərəkəti nəzərə alınıb, bütün yaş qrupları üzrə uşaqların inkişafı üçün əlverişli şəraitin yaradılması, gənclərin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili və onlarda idmanla məşğul olmaq həvəsinin yaradılması məqsədilə ərazidə süni örtüklü 2 mini futbol stadionu, 2 şahmat meydançası, müxtəlif idman qurğuları, uşaq meydançaları salınıb. Eyni zamanda, ərazidə 12 söhbətgah, çoxsaylı oturacaqlar, tullantılar üçün qutular, quş yuvaları və pişik evləri quraşdırılıb.

Sakinlərin istək və maraqları nəzərə alınaraq, həyətdə yeni işıqlandırma dirəkləri, müşahidə kameraları quraşdırılıb, binaların fasad və blokları tam təmir olunub, asfalt və dam örtüyü yenilənib, elektrik sistemi yenidən qurulub. 

Həyətin ərazisindəki mövcud yaşıllıqların bərpası ilə yanaşı, 2 min 650 ədəd müxtəlif cinsli ağac və kollar əkilib, 4 min kvadratmetr ərazidə yaşıllıq zolağı salınıb. Bununla yanaşı, həyətin ətraflarında sıx bitən və havanın çirklənməsini səmərəli şəkildə azalda bilən adi daşsarmaşığı və digər sarmaşan bitkilər əkməklə “yaşıl sədlər” yaradılıb.

Sözügedən layihə çərçivəsində ümumi yaşayış sahələrinin həyətlərinin abadlaşdırılmasına dair məlumat və tövsiyələrin IDEA İctimai Birliyinə təqdim edilməsi xahiş olunur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.12.2022)

“Qaya” qrupunda bir yəhudi var idi. O, 1979-cu ildə ərizə yazdı və getdi. “Qaya”da bir ifaçı olmayanda digərləri oxuya bilmirdilər. Qrup fəaliyyətini dayandırdı. Amma Heydər Əliyev müşavirədə “Qaya” qrupunu soruşmuşdu və Respublika Sarayında oxumalarını istəmişdi. Mənə zəng etdilər ki, gəl, məşq edək. Beləcə, mən 4-cü oldum və “Qaya” bərpa olundu.”

“Cavanlıqda hər gün olmasa da, toylara gedirdim. Mən normal mahnı oxumaq istəyirəm. Amma toydur axı. O qədər mahnılarım var ki, bilmirəm, hansını oxuyum”.

Sitat Baku TV-də yayımlanan “Afaq Hüseynova ilə səmimi söhbət” verilişinin qonağı, Xalq artisti, cazmen Cavan Zeynallıdandır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.12.2022)

Günün fotosu: Amerika qar fırtınalarının əsirliyində

Təbii fəlakətin mərkəzinə çevrilən Nyu-York ştatında qurbanların sayı 28-ə yüksəlib.

ABŞ-ın şimal-şərqində soyuq temperaturla müşayiət olunan qar fırtınaları davam edir. Son günlərdə baş verən ekstremal hava şəraiti elektrik enerjisinin kəsilməsinə, nəqliyyatın çökməsinə və ölkə daxilində ən azı 57 ölümə səbəb olub. 

Foto: Euronews

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.12.2022)

Birləşmiş Ərəb Əmirliyinin Dubay Şəhər Kitabxana Fondunun sədri Məhəmməd Əhməd Almur Azərbaycan Milli Kitabxanasında olub. Bu barədə Milli Kitabxana məlumat yayıb. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sözügedən məlumata istinadən xəbər verir ki, kitabxananın direktoru Kərim Tahirov qonağı kitabxanada görməkdən şad olduğunu bildirib, ona kitabxana haqqında ümumi məlumat verib. O, Milli Kitabxananın fondu, oxucuların sayı, kitabxanada həyata keçirilən avtomatlaşdırma prosesləri, pandemiya dönəmində Milli Kitabxananın onlayn xidmətlərindən, eləcə də beynəlxalq layihələr haqqında danışıb. K.Tahirov kitabxananın beynəlxalq əlaqələrindən bəhs edərək söyləyib ki, Azərbaycan Milli Kitabxanası dünyanın 60-dan artıq kitabxanası ilə əməkdaşlıq edir. Direktor danışıq zamanı gələcəkdə iki ölkənin kitabxanaları arasında qarşılıqlı anlaşma memorandumunun imzalanmasını təklif edib. 

Söhbət zamanı Məhəmməd Əhməd Almur da Milli Kitabxanada olmasından məmnunluğunu ifadə edərək, Azərbaycan Milli Kitabxanası ilə gələcəkdə beynəlxalq kitab mübadiləsi işini həyata keçirməyi planlaşdırdığını qeyd edib. Qonaq kitabxanada həyata keçirilən avtomatlaşdırma proseslərini və onlayn xidmətləri yüksək qiymətləndirib.

Görüşün sonunda Kərim Tahirov qonağa “Azərbaycan Milli Kitabxanası” fotoalbomunu, Milli Kitabxananın ərəb dilində nəşr etdiyi Mir Cəlal Paşayevin “Ədəbiyyatda romantizm”, “Yevgeniy Bertelsin “Böyük Azərbaycan şairi Nizami”, “Elçin Əhmədovun Şuşa – Azərbaycanın tarixi və strateji əhəmiyyətli mədəniyyət paytaxtı”, “Karabakh by the roads of victory” kitablarını və Azərbaycanın xəritəsini hədiyyə edib.

Sonda qonaq Milli Kitabxana ilə yaxından tanış olub. Kitabxananın “Heydər Əliyev guşəsi”, “Beynəlxalq əməkdaşlıq zalı”, “Uşaq bölməsi”, “Nadir kitablar və kitabxana muzeyi”, “Not nəşrləri və səsyazmaları” şöbələri ilə tanış olub. Not nəşrləri və səsyazmaları şöbəsində xüsusilə elektron musiqi bazasının yaranmasını, fondda mühafizə olunan qramplastinkaların yeni avadanlıqlar vasitəsilə DVD disklərə köçürülməsini və eləcə də 70-80-ci illərdə çap edilən not məcmuələrinin Milli Kitabxana tərəfindən yenidən nəşr olunmasını xüsusi qiymətləndirib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.12.2022)