Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Qardaş Türkiyənin dəyərli yazarları ilə müsahibələrim davam etməkdədir. Bu dəfəki müsahibim yazıçı Seher Yılmaz Çerçi

xanımdır.

-Xoş gördük, Seher Yılmaz Çerçi xanım, necəsiniz? Zəhmət olmasa öncə özünüz haqqında məlumat verərdiniz.

-Salam. İlk öncə bu gözəl fürsətə görə sizə təşəkkür etmək istəyirəm. Günlər məktəb, tələbələr və yeni kitab həyəcanı ilə keçməkdədir. İlk öncə özümü sizə bir az təqdim edim. Mən Seher YILMAZ ÇERÇİ. 1978-ci ildə Alanyada anadan olmuşam. Universitetə qədər məktəb həyatımı orada keçirdim. Çanaqqalada məktəbəqədər müəllimlik təhsili almışam. 24 ildir dərs deyirəm. Müxtəlif şəhərlərdə işləmişəm. Son 17 ildir ki, Ankarada yaşayıram. Bir oğlum, iki pişiyim və bir itim var. Uşaqları, kitabları və heyvanları sevirəm.

-Ədəbiyyata gəlişiniz haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

-Düzünü desəm, ədəbiyyata gəlişim bir az qəfil və sürətli oldu. Uşaqlıqdan həmişə yaxşı oxumuşam. Həmişə oxumağı çox sevmişəm. Kaş dünyada yazılan hər kitabı oxuya bilmək istədiyim zamanlar oldu. Oxumağa belə güclü həvəs. Çünki hər kitab başqa dünyalara açılan bir qapı idi. Amma uşaq vaxtı bir gün kitab çıxarım deyə xəyalım yox idi. Ya da cəsarətim. Kitab yazmaq həvəsim karyerama başlayanda və uşaq kitabları ilə çox vaxt keçirəndə formalaşdı.

-Uşaq kitablarınızln adlarını çəkə bilərsinizmi?

-Dediyim kimi, peşə həyatım boyu həmişə uşaq kitablarını izləmişəm. Tələbələrimin də kitabsevər olmasına çox önəm verirəm. Onların müxtəlif, əyləncəli və yüksək keyfiyyətli uşaq kitablarına çıxışının olmasını təmin edirəm. İllər keçdikcə beynimdə bəzi fikirlər yarandı və yazmaq qərarına gəldim. Xüsusilə mühit və təbiət məsələlərində. Bunlar önəm verdiyim və uşaqlarla tez-tez işlədiyimiz mövzulardır. Beləliklə, ilk kitabım “Bu Kapak Konuşuyor” və bir ay əvvəl işıq üzü görən ikinci kitabım “Pelerinsiz Kahraman” canlandı. Hər ikisi də ətraf mühitin çirklənməsi, tullantılar və təkrar emalı problemlərindən bəhs edən və uşaqları darıxdırmadan bu problemlərə diqqəti cəlb etməyə çalışan illüstrasiyalı uşaq kitablarıdır.

-Zaman sizin üçün nə ifadə edir?

-Zaman. Əlimizlə tuta bilmirik, gözümüzlə görə bilmirik, amma onun bizim üçün çox dəyərli olduğunu deyirik. Bəzən onun çox sürətli getdiyini düşündüyümüz üçün kədərlənirik, bəzən isə çox yavaş keçdiyini düşünürük. Nə qədər sürətlə keçdiyindən çox necə keçdiyi önəmlidir deyə düşünürəm. Doğulduğumuz zaman hamımız üçün müəyyən bir müddət müəyyən edilir, lakin onu doldurmaq bizim əlimizdədir.

-Türkiyədə oxuma səviyyəsi sizi qane edirmi? 

-Türkiyədə oxuma nisbəti və insanların oxumağa marağı ilə bağlı təəssüf ki, bu vəziyyət məni qane etmir. Çünki oxuma faizi çox aşağıdır. İnsanlar kitaba, mütaliəyə lazımi dəyəri vermirlər. Təbii ki, bunların hamısı təhsil səviyyəsi və maliyyə imkanları ilə düz mütənasibdir. Uşaqlara kitabları sevdirməkdə də güclü rəqibimiz var: Rəqəmsal dünya.

Təəssüf ki, texnologiya asılılığı çox vaxt kitablara olan sevginin önünə keçir.

-Azərbaycan ədəbiyyatını izləyirsinizmi? 

-Təəssüf ki, mən hələ Azərbaycan ədəbiyyatı ilə o qədər də tanış deyiləm. Sosial şəbəkələrdə eşitdiyim adlar var, amma yeni nəsil gənc yazarları deyim…

-Bir dahi yazıçıyla görüşmək imkanınız olsaydı kiminlə görüşmək istərdiniz?

-Bir ad düşünmədim, amma etiraf etməliyəm ki, bu, əslində mənim çox köhnə arzumdur. Xüsusilə dünya klassikası sayılan kitabların müəllifləri ilə tanış olmaq istərdim. Həqiqətən ustadım, bu kitabları necə yazmısınız, bu necə istedad, bu necə xəyaldır deyə soruşmaq istərdim. 

Hətta yazıçının təxəyyülünün ardınca gedə bilmək kimi fantastik arzularım da var idi. Yazarkən nə düşündüyünü, nə hiss etdiyini, hansı əhval-ruhiyyədə yazdığını bilmək istərdim.

-Bir yazar olaraq digər yazarlara məsləhətləriniz nədir?

-Əslində hələ özümü tam olaraq yazıçı kimi adlandıra bilmirəm. Sadəcə yazıram deyim. Bu çox uzun bir yoldur. Bu, səbr tələb edən, həyəcanlı və eyni zamanda yorucu bir yoldur. Bəzən tədbirlərdə məndən “kitab yazmaq üçün nə etməliyəm” deyə soruşurlar.

Hər şeydən əvvəl çox yaxşı oxucu olmaq lazımdır. Klassiklərdən tutmuş yeni nəşrlərə, uşaq kitablarına, hekayələrə... Nə qədər çox oxusaq, ruhumuz bir o qədər qidalanır. Klişe səslənə bilər, amma həyatı izləmək və yaxşı müşahidəçi olmaq da vacibdir. Bəlkə də axtardığımız mövzu tam yanımızdadır və biz bundan xəbərsizik. Məncə, detallara baxmaq və görmək çox vacibdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(30.04.2024)