Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Müəllif: John Boyne

Janr: Tarixi roman

Əsas mövzu: İkinci Dünya Müharibəsi zamanı dostluq, məsumluq və insanlığın faciəsi

Giriş

John Boyne-un "Zolaqlı Pijamalı Oğlan" əsəri İkinci Dünya Müharibəsi dövründə yaşanan bir faciəni uşaqların gözü ilə təqdim edir. Əsərdə iki fərqli dünyadan gələn uşağın – Bruno və Şmuelin dostluğu vasitəsilə insanlığın sərhədləri, nifrətin yaratdığı faciələr və məsumluğun nə qədər kövrək olduğu göstərilir. Bu kitab mənim üçün yalnız tarixi bir hekayə deyil, həm də insanlığı, ədaləti və empatiyanı dərindən düşündürən bir əsərdir.

Xülasə

Bruno, nasist zabiti olan atasının işi səbəbindən Berlindən "Out-With" adlı bir yerə köçmək məcburiyyətində qalır. Yeni evinin yaxınlığında məftilli çəpərlərlə əhatə olunmuş qəribə bir "düşərgə" yerləşir. Bu düşərgənin əslində nasistlərin yəhudi əsirlər üçün tikdiyi bir ölüm düşərgəsi olduğunu Bruno bilmir. Orada zolaqlı pijamada olan Şmuel adlı bir uşaqla tanış olur və dostluqları başlayır. Bruno və Şmuel arasında yaranan bu bağ uşaqların dünyasının saflığını və müharibənin amansız reallığını üzə çıxarır. Əsərin sonu isə faciəvi və dərindən sarsıdıcıdır: Bruno çəpərin digər tərəfinə keçərək Şmuelin taleyini paylaşır.

Təhlil

1. Məsumluğun Rəmzi:

Bruno və Şmuelin dostluğu insanlığın ən gözəl tərəfini təmsil edir – məsumluq və sərhədsiz empatiya. Mənim üçün bu, insanların ilk növbədə insani dəyərlərlə birləşməli olduğunu xatırladır. Əsərdə uşaqların dünyası nifrət və müharibə ilə çirklənmiş dünyaya güzgü tutaraq, saf bir ümid işığı kimi parlayır. Lakin məftilli çəpər bu məsumluğun nə qədər kövrək olduğunu göstərir.

2. Məftilli Çəpər:

Mənim üçün çəpər iki dünyanı ayıran yalnız fiziki bir sərhəd deyil, həm də insanları bölən nifrət, cahillik və qərəzli münasibətlərin simvoludur. Bruno-nun çəpərin o tayını kəşf etmək istəyi, başqalarını anlamaya çalışmaq mənası daşıyır. Çünki Bruno məhdudiyyətləri görməzdən gəlir, məsum qəlbi ilə Şmueli yalnız bir dost kimi görür. Bu, mənim həyatımdakı məhdudiyyətləri aşmaq, fərqlilikləri anlamaq cəhdlərimi də xatırladır.

3. Valideynlərin Rolu:

Bruno-nun atası və anası uşaqlarının müharibənin təsirindən qorunduğunu zənn edir, lakin onların əməlləri birbaşa uşaqlarının həyatını formalaşdırır. Mən burada valideynlərin qərarlarının və dəyərlərinin uşaqların taleyinə necə təsir etdiyini bir daha düşündüm. Ailənin məsuliyyətsizliyi Bruno-nun həyatına mal olur, bu isə müharibənin təkcə birbaşa iştirakçılara deyil, hər kəsə zərər verdiyini göstərir.

4. Empatiya və İnsanlıq:

Əsərin ən təsirli tərəfi Bruno və Şmuelin bir-birini anlamasıdır. Onların yaşadıqları fərqli dünyalara baxmayaraq, bir-birini qavramağa çalışması insanlığın gücünü göstərir. Bu, mənə göstərir ki, empatiya sərhəd tanımır – nə sosial, nə mədəni, nə də fiziki.

Nəticə

"Zolaqlı Pijamalı Oğlan" əsəri mənim üçün insanlığın ən incə və eyni zamanda ən qəddar tərəflərini göstərən güzgüdür. Bruno və Şmuelin hekayəsi bir tərəfdən məni ümidlə doldurur, digər tərəfdən isə məsumluğun bu qədər asan itirilməsinə görə kədərləndirir. Bu əsər mənə bir daha sübut edir ki, nifrət və müharibə yalnız məhv edir, amma sevgi və anlayış sərhədləri aşa bilir.

Təhlilimi bitirərkən deyə bilərəm ki, bu kitab mənim həyat fəlsəfəmlə uyğunlaşır: insanlıq hər zaman birinci gəlməlidir və məsumluq qorunmağa layiqdir. Bruno və Şmuelin dostluğu mənim üçün yalnız bir hekayə deyil, əsl dərsdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.01.2025)