Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Həyat- insanın varlığının ən dərin mənasını anlamaq üçün bir labirintdir. Bu labirintdə ölmək, bəzən bir başlanğıcın adı, yaşamaq isə əslində hiss etmək sənətidir. Amma sərsəm yaşayış... O nə həyatdır, nə də ölüm. Sadəcə qəlbin ağrıyan bir yamacıdır.
Ölümdə bir azadlıq var. Qaranlığın qoynunda bir sakitlik, bir sonsuz başlanğıc. İnsan, əslində, hər gün bir az ölmürmü? Xəyallarımız tükənəndə, hədəflərimiz solanda, ürəyimiz dolanda... Amma bu parçalanışlar bizi formalaşdırır, daha çox yaşamağa vadar edir. Həyatın əsl mahiyyəti odur ki, bu kiçik ölümlərdən doğulmaq, qalxmaq, böyümək lazımdır. Ölmək yaşamaqdır, çünki ölüm, bəzən yeni bir həyatın qapısıdır. Ruhun bir forma dəyişərək azad olduğu, yüksələ bildiyi bir dönmə nöqtəsidir... Amma yaşamaq bütün bunları hiss etməkdir: Sevinci, kədəri, qəlbə toxunan hər kiçik anı. Yaşamaq dəyər verməkdir, ölüm isə o dəyərlərin silinməsi deyil, onların dərinləşməsidir.
Amma sərsəm yaşayış bunun tam əksidir. Axına qarşı üzməmək, hədəfsiz dolaşmaq, keçici zövqlərlə öz varlığını susdurmaq... Bu, ömrü vaxtla yamaq etməkdən başqa nədir? Bu, qəlbin dərinə kök sala bilmədiyi, ruhun özünə aid bir sığınacaq tapmadığı bir vəziyyətdir. İnsan hələ diriykən ölməyi seçmiş kimidir. Bir məqsədsiz yol, bir başıboş sürükləniş. Bir günə inam, amma sabaha qorxu. Elə bir yaşayış ki, səni yarı yolda buraxar, ruhunu incik saxlayar. Həyatı dəyərsiz etməyin yolu elə budur: Yalnız zamanı doldurmaq, amma onu doydurmamaq.
Həyat- bəzən sıxıcı bir düyün, bəzən də yelkənsiz bir qayıq kimidir. Biz- insan oğlu bu düyünlərin arasında bir məna axtarırıq, bir çıxış yolu, ruhumuzu dincəldəcək bir liman... Amma bir şey danılmazdır: Yaşamaq hər zaman həyatı anlamaq demək deyil. Bəzən yaşamaq sadəcə var olmaq, mənasız bir dolaşışın içində yuvarlanmaq kimidir. Elə bir yaşayış ki, o, həyatın mükəmməl simfoniyasına yox, səssiz bir pərdəyə bənzəyir.
Bir məqsədsiz yol, bir başıboş sürükləniş. Bir günə inam, amma sabaha qorxu. Elə bir yaşayış ki, səni yarı yolda buraxar, ruhunu incik saxlayar. Həyatı dəyərsiz etməyin yolu elə budur: Yalnız zamanı doldurmaq, amma onu doydurmamaq.
Həyatı yaşamaq sənə verilən hər anı qərərli bir sevgi ilə qavramaq, onu dönüşdürməkdir. Bu yol bəzən ağır olur, amma məhz o ağır yol bizi həyatı sevməyi öyrədir. Bir yükə, bir əzaba bənzəsə də, o əzabı hiss etmək həyatı yaşamaq deməkdir.
Ölümün də bir həyat olduğunu bilərək, sərsəm yaşayışı seçməməliyik. Bu yaşayış, ömrün dözülməz bir yükə çevrildiyi, düz-düz bir yamağa döndüyü andır. Halbuki, bizə verilən bu vaxtı məqsədlə bəzəyib, onu böyük bir nağıla çevirmək bizim ixtiyarımızdadır.
Unutma ki, hər bir anın yaşanması, məqsədlə, dəyərlə bərpa olunması vacibdir. Ruhunda odu sönməyən insanın ömrü heç vaxt yamalanmaz, əksinə, hər gün yenidən yaşar və qalib gələr. Həyatın mahiyyəti, məncə, qəlbdəki o kiçik ölüm və dirilmə döngələrini qəbul edib, onları mənaya çevirməkdədir.
Ruhunda yanğı ilə yaşayan, ölməyi belə yaşamağın bir hissəsi kimi görən insan əslində ölümsüzdür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.12.2024)
