İyunun 9-da Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) konfrans zalında Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun təşkilatçılığı, AMEA-nın, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) və Türk Ağsaqqalları Birliyinin (TAİB) təşkilati dəstəyi ilə “Türk dünyasının ortaq ədəbiyyatı” mövzusunda konfrans keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Baş direktoru Varis konfransı açaraq türk xalqlarının illər boyu davam edən kortəbii inteqrasiyasının, təsadüflərə hesablanmış mədəni əlaqələrinin hazırkı dönəmdə Türk dövlətlərinin siyasi, iqtisadi və mədəni birliyinəcən gəlib çıxması tarixinə diqqət yönəldərək türk dünyasının ortaq ədəbiyyatını zəruri edən şərtlərdən bəhs edib. Çıxışçı vurğulayıb ki, Türk dünyasının ortaq ədəbiyyatının yaradılması mövzu olaraq həm ilk olaraq bu təşəbbüsdə bulunan Türkiyə və Azərbaycanı, həm də sonradan təşəbbüsə qoşulan Özbəkistan, Qırğızıstan və Qazaxıstanı cəlb eləyib. Hazırda bu sahədə TÜRKSOY, Beynəlxalq Türk Akademiyası kimi təşkilatlar gərgin əmək sərf etməkdədir. Bu ilin əvvəllərində Ankarada yaradılan və AYB sədri Anarın fəxri sədrlik etdiyi Türk Xalqları Ədəbiyyat Birliyinin yaranması isə bu əməyin zəruri nəticəsi hesab edilə bilər.
Daha sonra AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun icraçı direktoru Mehman Həsənli çıxış edərək müasir ortaq türk ədəbiyyatının yaranması zərurətinin səciyyəvi çəhətlərinə toxunub.
Tanınmış türkoloq, TAİB Qadınlar Şurasının sədri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Güllü Yoloğlu türk xalqlarının dil və din baryerlərinin ümumi turançılıq ideologiyasına maneələr törədə bilməməsi üçün atılası vacib olan addımlardan bəhs edib.
DGTYB başqanı İntiqam Yaşar 25 il ərzində təmsil etdiyi qurumun ümumtürk ədəbiyyatının yaranmasına verdiyi qatqılardan söz açıb.
İraq kərküklərinin nümayəndəsi, tanınmış yazar Şəmsəddin Kuzəçi, Özbəkistan Dövlət Sənət və Mədəniyyət İnstitutu bölüm başqanı, professor Marifcan Yoldaşev, Qazaxıstanı təmsil edən tərcüməçi Altın Tukumbayeva təmsil etdikləri qardaş xalqların ümumtürk ədəbiyyat ailəsinə necə can atmalarını dilə gətiriblər, keçilən yoldan və qarşıda duran vəzifələrdən danışıblar.
Konfransda habelə TAİB-in sədr müavini, araşdırmaşı jurnalist, Azərbaycan Vikipediya Könüllüləri hərəkatının yaradıcılarından olan Elnur Eltürk vahid elektron resurslarda türk ədəbiyyatının təbliği mövzusundan, AMEA Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı, professor Nizami Tağısoy qaraqalpaq və digər türkdilli xalqların ədəbiyyatı ilə bağlı araşdırmalarından, Azərbaycan Teleradiosunun əməkdaşı, tanınmış jurnalist Aida Eyvazlı türkdilli Saxa-yakut xalqı ilə ədəbi əlaqələrə verdiyi qatqıdan, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Xuraman Hümbətova türk xalqlarının ortaq mənəvi dəyərlərindən danışıblar.
Konfrans dinləyiciləri də məruzəçilərə müxtəlif suallar veriblər, panel çıxışları polemika şəklində davam edib.
Konfrans öz işini iştirakçıların ailə fotosu şəkdirmələri ilə başa vurub.
Qeyd edək ki, tədbir II Türk dünyası- Ədəbiyyat və Kitab Festivalı” çərçivəsində baş tutub. AMEA-nın əsas binasının önündəki Elmlər Akademiyası parkında keçirilən festival Beynəlxalq Türk Müəllifləri Birliyinin təşkilatçılığı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi (AYB), Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu, Beynəlxalq Türk Akademiyası, TÜRKSOY, TÜRKPA, Yunus Əmrə İnstitutu, İLESAM və digər qurumların dəstəyi ilə keçirilir.
Hər gün bir türk ölkəsinin adı ilə keçirilən festivalda eyni zamanda müxtəlif elmi konfranslar, simpoziumlar, şeir saatları, imza günləri təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.06.2023)
