“Divarlar xəz manto kimi qucaqlayar çiynimi” deyən Nigar Həsənzadənin ecazkar şeirləri Featured

 

Nigar Həsənzadə - qadın poeziyamızın ən əsrarəngiz, sirli-sehirli imzası. Onu illər öncəki London həyatındakı dəbdəbəli və elitar Britaniya ədəbi mühitinə cəsarətli inteqrasiyası ilə də tanıyırıq, Azərbaycan ədəbi mühitində yüksək zövqlü poeziya ixracçısı olan “ Söz” ədəbi layihəsinin yaradıcısı kimi də, 2019-cu ildə ölkəmizdə Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə keçirilən və dünyaya səs salan Avrasiya Materikinin Ədəbiyyat üzrə 4-cü LiFFt Festivallar Festivalının təşkilatçılarından biri kimi də. Nigar xanım “Ədəbiyyat və incəsənət” portalında bir neçə şeirini təqdim etməklə oxucuları həmin o yaratdığı əsrarəngiz, duyğusal, mifik aləmə dəvət edir. 

 

Şeirləri orijinaldan - rus dilindən dilimizə xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı, yazıçı İlqar Fəhmi, habelə şair Şəhriyar del Gerani tərcümə etmişlər. 

 

 

 

Çoxdan gözlənilən qayğısız bir gün

 

 

 

Çoxdan gözlənilən qayğısız bir gün

 

Qonaqtək girincə sənin evinə

 

Yüklənir illərlə yığılan dərdin

 

Onun yük görməmiş çiyinlərinə.

 

 

 

İşarə veribdir sənə gör haçan

 

Qalın pərdələri adlayan işıq.

 

Sən əzbər bilirsən nədir qazancın:

 

Oğlun, ağ saçların, çoxalan yaşın.

 

 

 

Nə qorxu, nə utanc... sakitdir ürək

 

Dünyanın gözündə yağış haləsi.

 

Bədənim bir gecə ulartısıtək

 

Ehtiras torunda taleyə təslim...

 

 

 

Bu dünya islanmış ağız tikəsi

 

Dolub boğazına udulmaq istər.

 

Neçə yad ölkədən gəlsə də səsin

 

Sonda öz elinə qatılmaq istər.

 

 

 

Səssizlik... sorğuna cavablar gəzir.

 

Burda həmişəlik qalacaqsan hey.

 

Dünya dil altında ağız şirəsi...

 

Gecə var, gündüz var... Qalanı boş şey! 

 

 

 

Çevirəni: Sabir Rüstəmxanlı

 

 

 

Həmin gün

 

 

 

Həmin gün

 

məxməri səssizliyə bürünəcək ev bütün.

 

Eşidilməz nə bir yağış, nə də bir külək səsi,

 

asta-asta duyular əşyaların nəfəsi.

 

 

 

Amma mən,

 

MƏN elə bir sükunətəm

 

divarlar da elə bilər yoxdu evin yiyəsi…

 

 

 

Mən donaram, gözləyərəm heykəl təmkini ilə

 

“gecə-gündüz” gülü kimi bükülərəm özümə.

 

Ki, eşidim ürəyimə atılan güllə səsini.

 

Bir də ürək hanı axı,

 

büsbütün ürək olubdu üstüm-başım, bədənim…

 

 

 

Həmin gün

 

ayaqlarım altında xışıldayanda tozlar,

 

divarlar xəz manto kimi qucaqlayar çiynimi,

 

mən isə ot tayasında gizlənən iynə kimi tapılmaram,

 

təhlükəmi anlamasınlar onlar.

 

 

 

Həmin gün

 

aram-aram nəfəs alıb pəncərəyə qısılmaq,

 

ötüb-keçən zamanın qoxusunu da duymaq,

 

təzələnmək, dirilmək, bir cümə günü olmaq,

 

yumruqlarını açmaq və dualar oxumaq…

 

 

 

Bilirsənmi əvvəl-axır çin olur

 

ən ölü yuxular da.

 

Çırıl-çılpaq dura bilsən Tanrının qarşısında

 

yavaş-yavaş yoxa çıxar günahlar, qorxular da.

 

 

 

Səadətə ümid də lap qırmızı sap olsun,

 

nə olar ki… biləyimə bağlamaq istəyirəm.

 

 

 

Həmin gün

 

gözlərinə baxacam və yəqin, ağlayaraq

 

deyəcəm ki, indi daha yaşamaq istəyirəm…

 

Həmin gün

 

məxməri səssizliyə bürünəcək ev bütün.

 

 

 

Eşidilməz nə bir yağış, nə də bir külək səsi,

 

puça çıxar hər nə var, yox heç nəyin kölgəsi.

 

Və sən demə

 

SƏNdən başqa yoxmuş bu evdə kimsə…

 

 

 

Çevirəni Şəhriyar del Gerani

 

 

 

Göm-göy məxmərlə örtərsiz…

 

 

 

Göm-göy məxmərlə örtərsiz,

 

Mənim dəniz kimi duzlu sinəmi

 

Mənim qəhqəhə çəkən qəm kədərimi

 

Mavi məxmərlə örtərsiz…

 

 

 

Yad evdəki yatağımı…

 

Qırağı dişlənmiş stəkanımı da

 

Hasarınızdan boylanan yuxumu da

 

Mavi məxmərlə örtərsiz…

 

 

 

Sübhün baxışlarının qırıntısını

 

Yaddan çıxan dünənimi

 

Mənim kağızdan düzələn səhər yeməyimi,

 

naharımı

 

Mavi məxmərlə örtərsiz…

 

 

 

Tac qoymamış sözümün 

 

nəfəs aldığı

 

Lal əbədiyyətim naminə 

 

Mavi məxmərlə örtərsiz üstünü ….

 

 

 

Çevirəni İlqar Fəhmi

 

 

 

Durmuşam yelçəkəndə…

 

 

 

Durmuşam yelçəkəndə, hava axınında tək,

 

Bir yandan da çırpılır üzümə isti külək.

 

 

 

Saatlar da yuxudan dostca oyanır birgə.

 

Mürgülü küçələrdə bədən alış-verişi,

 

Ulduzlar səssiz-səssiz axıb tökülür, bəlkə

 

Baş tutdu nə zamansa bizimlə yerdəyişi.

 

 

 

Ya göylərdə, ya yerdə-inancımız təbiət.

 

Torpağa düz əkilən qalsın biçilmədən tər...

 

Adamlar qisas alır, adamlar uçur fəqət,

 

Uçsa da, sürünsə də yenə sevilmək istər.

 

 

 

Boğaz var şarf dolanıb, ilgəkli boğaz da var,

 

Bir əl üzük düzülü, bir əl kəsik dibindən.

 

Qorxaq dovşan çığırır, ulayır ac canavar,

 

Qorxunc nərə yüksəlir bu insan sürüsündən!

 

 

 

İsti gecə həniri... Bir yandan da yelçəkən,

 

İnsan bədəni kimi göy təmizdir, göy uca –

 

İkisi də bir yerdə təmizlənir ləkədən,

 

Qoy ürək günəşimiz şəfəq saçsın doyunca!

 

 

 

 Çevirəni Sabir Rustəmxanlı

 

 

 

Barmaqları öpürəm, ümidsiz ehtiyatla

 

 

 

Barmaqları öpürəm, ümidsiz, ehtiyatla,

 

Ovcuna sürünürəm unutmaqçün hər şeyi.

 

Çiynimdən asta-asta, çiynimdən asta-asta

 

Çıxarıram don adlı əbədilik zirehi.

 

 

 

Sanıram ki, ölmərəm, dözərəm və ölmərəm.

 

Fikrim, ruhum tər-təmiz. Günahsızdır bədənim.

 

Donub qaldım və səssiz, donub qaldım və səssiz

 

Ancaq qəlbim döyünür, döyünür qəlbim mənim.

 

 

 

Yüngüldür nəfəs kimi, təzədir nəfəs kimi

 

Saçın dəniz qoxuyur, dilində dəniz duzu.

 

Səni qucur əllərim, səni qucur əllərim

 

Mənim tacsız kralım, taleyimin ulduzu... 

 

 

 

Çevirəni: Sabir Rustəmxanlı

 

 

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.