Yusif Nəğməkar, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
İstedadlı qələm dostum Rəfail İncəyurd sevən və sevilən şairdir. Elə şairliyi də sevgidəndir. Bu sevgilər də şairin dilində, qələmində zaman-zaman ülvi duyğulara, müqəddəs dualara çevrilir, “Özəl sabah duası”nda olduğu kimi:
Ayələrin ən gözəli budu ki,
Nə yaşasan sağlam yaşa, ağrıma.
Bundan gözəl nə arzu var dünyada,
Bundan gözəl nə gəlsin ki, ağlıma?!
Müəllif bütöv gözəlliklərin, uğurların kökünü axtarıb sevgidə tapır:
Gümanların görəyində,
Sabahların gərəyində,
Sevənlərin ürəyində
Yuvalanıb yazmalısan.
Sevdalanıb sön də, sın da,
Qoruyacaq o hiss sonda.
Gözəllərin arasında,
Havalanıb yazmalısan.
(“Necə yazmaq?”)
Rəfailin şeirlərində fəlsəfi düşüncə ilə səmimiyyət vəhdət təşkil edir. Rəfail İncəyurd öz ürəyini yazan, öz sözünü deyən şairdir:
Yerisə də yalan bəzən,
Gerçək olur haqqı çözən.
Bilə-bilə əyri üzən,
Batasıdır, əvvəl-axır.
Yuxarıdakı misralardan göründüyü kimi, o, həm də hikmət və nəsihətlər şairidir. Bir var quru nəsihətlik, bir də var obrazlı ifadələrin dili ilə gerçəkliyi göstərmək. Rəfailin şeirləri ikincilərdəndir.
Rəfail İncəyurdun qələminin nəfəsində mən həmişə İncə dərəsinin, Kəmərlinin ab-havasını duyuram.
O, özünəməxsus üslubu olan fərqli şairdir. Qəlbindən savayı kənar bir diqtəyə uymağı yoxdur. İlhamının, sevgisinin qulu, sözünün ağası:
Dalğanı görə-görə,
Atıldı nahaq yerə.
Boğulan gənc şairə,
Gedim olum ada mən.
Rəfail yaradıcılığa başladığı ilk vaxtlardan daxili bir inamla qələmə sarılıb. Üç kəndi ana kimi qoynuna alan İncə dərəsinin adını özünə təxəllüs edib, olub Rəfail İncəyurd. Bu məsuliyyətli addım onun doğulduğu torpağa hədsiz sevgisi və üstəlik də özünə güvənliliyindədir.
O, təbiətən ilhamlı, saf, açıq ürəkli, həssas, vətənpərvər və həqiqətsevər bir şair olmaqla, dostluqda da sədaqətlidir. Eynən bu misralarda olduğu kimi:
... Dost gedər dost dəstəyinə,
Dost yaraşar dost öyünə.
Aqil adam istəyinə,
Çatasıdır əvvəl-axır.
... Məhvəridi məhəbbətin,
And yeridir məmləkətin.
Haqq adamı həqiqətin,
Butasıdır əvvəl-axır.
Rəfail İncəyurdun vətəndaşlıq duyğuları hər zaman ovxarlıdır:
Bizim dilimizdir nə çevir, nə üz,
Fərqli Azərbaycan türkünün dili.
Bizə bu gerçəyi çoxmu gördünüz?
Dəyişməz min illər görkünü, dili!
(“Dilimə dəymə”)
Rəfail İncəyurd hərdənbir yox, duyğularının hər təb-ilham axarında, hər məcrasında şairdir. Bu mənada, aşağıdakı misralar onun maraqlı tövsiyyə şeirlərindəndir. Kiçik həcimli bir şeirində olduğu kimi:
Görürsən dinqozdu, qədrini bilmir,
Onda yaxşılığın başını burax.
Harda təpəsinə dəyirsə dəysin,
Onu özü atıb, daşını burax.
Neçə ki, başına olmayıb qaxınc,
İçinə yığılan qorxuları xınc.
Ömrün səngər olsun, sözlərin qılınc,
Hər pislik üstünə qoşunu burax.
Burax, qırğına ver özəl qoşunu,
Qorğanma taleyin bərki-boşunu.
Onlar uçurduqca Şahlıq quşunu,
Sən də Şahqulunun quşunu burax!
(“Hirs və Şaka”)
Rəfailin şeirlərinin dili sadə və safdır. Bu dil xalq leksikonundan qaynaqlanır. Bəzən o, daha çox ümumişlək olan sözləri ədəbi dilə gətirə bilir. Bu da şairin Ana dilinin zənginliyinə bələdliyindən irəli gəlir.
Rəfail İncəyurd yaradıcılığı poetik ifadələr, yeni obrazlı deyimlərlə zəngindir.
Onun şeirlərinin ritmində, ahəngində, saz həniri, söz ətri və fikir səsi sezilir.
Şair dostumun poeziya yolu əsl uğur ünvanıdır.
Uğur diləyirəm!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.05.2024)
