Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Çağdaş türk ədəbiyyatında xüsusən tineycerlərin sevə-sevə oxuduqları bir yazardır Esra Gül Karagülle. Onunla əlaqə saxlayıb portalımız üçün müsahibə istədik, o da TÜRKSOY tərəfindən İlin media ödülünü almış bir portala məmnuniyyətlə müsahibə verəcəyini bildirdi. 

-Salam Esra xanım! Necəsiniz? Zəhmət olmasa öncə özünüz haqqda azərbaycanlı oxuculara məlumat verərdiniz.

-Salam mən yaxşıyam, təşəkkürlər. Siz də yaxşı olun. İstanbulda anadan olmuşam. İbtidai məktəb illərində Dövlət Konservatoriyasının qiyabi tələbəsi kimi balet hazırlığına başlamışam. Klassik baletlə yanaşı, piano, teatr kimi kursları yan kurs kimi görürdüm. Peşəkar karyerama orta məktəbdə oxuyarkən İzmir Dövlət Teatrında tamaşaya qoyulan “Oğlan Dost” adlı musiqili teatrda iştirak etməklə başlamışam.

Biznes təhsilimi bitirdikdən sonra özəl bir şirkətdə işləməyə başladım və hələ də biznes həyatımı davam etdirirəm.

 Qarışıq rəsm sərgilərim olub. Mən təsviri sənətin hər bir hissəsini sevirəm və yaradıcılıq həyatımın mərkəzində yer alır.

 Ən böyük maraq sahələrimdən biri də Psixologiyadır. Əsas, yeniyetmə, ailə... kimi bir çox təlimlərdə iştirak etdim.

Güc mənbəyim  könüllü fədakarlıqdır. “Müasir Həyatı Dəstəkləmə Dərnəyi”nin Zekeriyaköy Şöbəsinin Layihə Koordinatoru və eyni zamanda dərnəyin mentorları arasındayam. Yeniköy Rotary Klubunun müddətli katibi və gələcək prezidentiyəm. Son vaxtlar təhsilimi ədəbiyyata yönəltmişəm.

-Ədəbiyyata marağınız necə yarandı? Bu haqda fikirlərinizi bilmək çox maraqlı olardı.

-Ədəbiyyata marağım gənc yaşlarımda müxtəlif mədəniyyətlərin əsərlərini oxumaqla başladı. Orta məktəb illərində ədəbiyyat, incəsənət tarixi və fəlsəfə sahələrində dərinləşmək mənə həmişə zəngin intellektual təcrübə təklif edirdi.

-Əsərləriniz haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

-İlk kitabımı “Yok Artık Çıp Çıp’ın Bale Pabucu”nu qızım Serra və on beş ildir birlikdə yaşadığımız tısbağamız Çıp Çıpdan ilhamlanaraq yazdım. Daha sonra kitabın bütün müəllif hüquqlarını “Müasir Həyatı Dəstəkləmə Dərnəyi”nin “Anadoluda bir qızım var, müəllim olacağam” layihəsinə bağışladım. Daha sonra Türkan Saylanın bütün uşaqları, hətta böyükləri də ruhlandırmaq üçün yazdığım “Bubu Türkan Saylan’ı Anlatıyor” adlı kitabımda onun həyata baxışını, həyat fəlsəfəsini, yaradıcılığını izah etdim. Bu kitabın müəllif hüquqlarını da yenə eyni layihəyə bağışladım. Qızların təhsili mənim üçün ən vacib məsələlərdən biridir.

 Mənim “Kış Gündönümü” adlı böyüklər üçün hekayəm var. Dəyərlərlə bağlı yazdığım 10 kitabdan ibarət “Serra və Çıp Çıp” adlı seriyam çap olunmaq üzrədir.

-Xəyallarınızın  genişlənməsinə səbəb olan hadisələr hansılardır və bizlərə bu haqda bəhs edə bilərsinizmi?

-Həyatımda hər şeydə ehtiras və maraq var. Həyatınızda heç bir həyəcan yoxdursa, bu, ehtirasınızın olmadığını göstərir. Körpə olanda anam məni həmişə klassik musiqi ilə yatırırdı. Uşaqlıqdan təsviri sənətlə məşğul olduğum üçün təxəyyülüm, yaradıcılığım mənimlə iç-içədir. Qəza məni balet karyeramı bitirməyə məcbur edəndə düşündüm ki, bu işıqlı dünyadan uzaqlaşa bilərəm. Ancaq bu, müvəqqəti bir müddət idi. Sənətkar insan nəticədə öz yaradıcılığını əks etdirir,  onu daxilində saxlaya bilməz.  Bu bəzən, rəqs ayaqqabısı geyinməklə, bəzən fırça ilə, bəzən piano düymələri və ya qələmlə...

-Zaman sizin üçün nə deməkdir və yazarkən hər hansı bir rutininiz varmı?

-Təəssüf ki, mücərrəd bir anlayış olan zaman qeyri-maddi və görünməzdir. Bildiyiniz kimi, zaman anlayışını tarixdə ilk dəfə misirlilər (qum saatı) işlətmişlər. Vaxtın idarə edilməsi çox əhəmiyyət verdiyim bir şeydir. Mən prioritetlərimi çox yaxşı bilirəm. Kitab yazdığım dövrlərdə xarici dünya ilə əlaqəm minimuma enir. Çox intizamlıyam. Səhər saat 5-6 radələrində personajlar beynimdə danışmağa başlayanda mən kompüter qarşısında oluram. Gündə 9-10 saat işləyirəm. Bəzən bazar günləri də daxil olmaqla hər gün növbə ilə işləyirəm.

- Kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün nə etmək lazımdır? 

-Məktəbəqədər yaşda kitab oxumağı sevən uşaqların ədəbiyyat oxucusu olmaq ehtimalı həmişə daha yüksəkdir. Ona görə də bu dövrdə uşaqlar üçün hazırlanan şəkilli kitabların çox təsirli olduğunu düşünürəm. Uşaq sizi aural olaraq dinləyərkən şəkillərə baxaraq vizual olaraq da oxuyur.

Orta məktəbdə və liseydə buna alışmaq bir az daha çətin və uzaq bir ehtimaldır. Bu baş vermir, olur, amma məktəbəqədər təhsildə bir səylə qurulursa, digər tərəfdən zəhmət tələb olunur. Müşahidə edirəm ki, kitab oxuyan anaların övladları da kitab oxumağı sevirlər. Bütün ailənin iştirakı ilə mütaliə vaxtının təşkili və oxunan kitablar haqqında danışılması gərəkdir. Uşaqlar üçün evdə kiçik kitabxananın yaradılmasını səmərəli hesab edirəm. Həmçinin, dağınıqlığa yol vermək, seçimlərinə hörmətlə yanaşmaq lazımdır...

Bunlardan başqa, mütəmadi olaraq kitab mağazalarına, kitab sərgilərinə baş çəkmək, orada müsahibələrdə iştirak etmək, müəlliflərlə ünsiyyət qurmaq balaca oxuculara müsbət təsir edir, onları həvəsləndirir. Bunu yarmarkalarda müşahidə edirəm. Uşaq jurnallarına abunə olmağın da təsirli olacağını düşünürəm.

-Türkiyədəki hal-hazırdakı mütaliənin vəziyyəti sizi qane edirmi? 

-Təəssüf ki, Türkiyədə cəmiyyətin müntəzəm kitab oxuma səviyyəsi aşağıdır. Uşaqlara kitab hədiyyə etmək vərdişi də unudulub. Təəssüflər olsun ki, son illər kitab oxumaq üçün maliyyə imkanlarına çata bilməyənlərin sayı kifayət qədər çoxdur.

-Azərbaycan ədəbiyyatını izləyirsinizmi? 

-Azərbaycan ədəbiyyatı, incəsənəti məni maraqlandırır. Biz artıq eyni coğrafiyada yaşayırıq və dillərimiz çox oxşardır. Azərbaycan yazıçıları sözündə qətiyyətlidirlər. Məncə, onlar çox aydındır. Ağlıma gələn adlardan biri də Azərbaycanın ən önəmli qadın şairlərindən Xurşidbanu Natəvandır. Yadımda qalan odur ki, o, şeirlə yanaşı, xəttatlıq, aydınlandırma, rəssamlıq kimi sənətin bir çox sahələrinə maraq göstərirdi və çoxşaxəli idi.

-Gələcək planlarınız haqqında məlumat verə bilərsinizmi? 

-Planlarımda yazmaq istədiyim çoxlu hekayələr var. Hələlik diqqətimi uşaq ədəbiyyatına yönəldirəm. Böyüklər üçün kitablar, ssenarilər və reklamlar kimi mövzular da məni maraqlandırır. Görək zaman nə göstərəcək.

-Ənənəvi kitablara və ya elektron kitablara üstünlük verirsiniz? 

-Məncə, kitabın bədəni var və o, kağızdan ibarətdir. Kitaba toxunmaq mənim üçün önəmlidir. Kitab;  görmə, qoxu, toxunma, eşitmə və dad beş duyğunun ilk üçünə müraciət etdiyi halda, elektron kitab yalnız görmə və eşitmə duyğumuza müraciət edir. Bəzən bir kitabı açıb vərəqləmək belə məni xoşbəxt edir.

- Bir  yazar olaraq digər yazarlara məsləhətləriniz nədir?

-Oxumaq yazı səyahətinin vacib hissəsidir. Hətta, bu, müxtəlif dünyalara qapıları açmağın ən yaxşı yoludur. Fərqli perspektivlər təqdim edir. Düşünürəm ki, müxtəlif dövrlərə, müxtəlif mədəniyyətlərə mənsub olan müəlliflərin əsərlərini oxumaq dil biliklərimizi, söz ehtiyatımızı, yaradıcılığımızı və hətta dünya haqqında anlayışımızı zənginləşdirə bilər. Bir yazıçı kimi özünü daim təkmilləşdirmək, daha geniş auditoriya ilə ünsiyyət qurmaq istəyirsinizsə, ədəbiyyat dünyası ilə əlaqədə yaşamaq vacibdir.

-Dəyərli vaxtınızdan bizlər üçün zaman ayırdığınız üçün minnətdaram, Esra xanım!

-Xoşdur Habil bəy! Mən də sizə və bütün əməkdaşlara təşəkkür edirəm! 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.12.2023)