İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

XVIII-XIX əsrlərdə İrəvan xanlığında yerləşən Göyçə mahalının Qızılvəng kəndində dünyaya göz açıbdır Aşıq Alı. Və tezliklə dörd ətrafda məşhurlaşıb, adı dillər əzbəri olub.

Alı 16–17 yaşlarından aşıqlıq etməyə başlamış və qısa zaman içində uğur zirvəsinə yüksəlmişdir. Çoxlu sayda şagirdi olmuşdur . Onlardan ən tanınmışı XIX əsr Azərbaycan aşıq şerinin tanınmış nümayəndələrindən olan Aşıq Ələsgərdir.

Bir rəvayətə görə Ələsgər və Alı bir məclisdə deyişmiş, müəllim tələbəsi Ələsgərə məğlub olmuşdu.

Aşıq Alı gəraylı, qoşma, təcnis, divani, müxəmməs kimi şeir növlərində şeirlər yazmışdır. Gəlin onun “Dilimiz” şeirinə nəzər yetirək:

Nisgillinin ürəyindən,

Apardı dərdi dilimiz.

Xəstənin, naəlacın,

Dərmanın verdi dilimiz.

Bir sözü yüz mənalıdır,

Gör necə sirdir dilimiz.

Mətahını ucuz satma,

İncidir, dürdür dilimiz.

Dolandım Bəsrə-Bağdadı,

Salam verdim, anladılar.

Gəzdim İranı, Turanı,

“Qardaş” - deyib, yanladılar,

Osmanlıda türkü dedim,

Gördülər birdir dilimiz.

O, 1911-ci ildə elə anadan olduğu kənddə dünyasını dəyişmişdir.

Onun “Aşıq Alı: şeirlər”, “Təcnislər”, “Nə qaldı” və s. kimi kitabları müxtəlif elm mənsubları tərəfindən tərtib edilmişdir.

Vətənimiz Azərbaycanda Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Aşıqlar Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Heydər Əliyev sarayında anadan olmasının 210 illiyinə həsr olunmuş "Mahalım Göyçədir, Əslim Qızılvəng" adlı yubiley konserti keçirilmişdir.

Aşıq Alının, Dədə Ələsgərin ocağına qayıdaraq onların dağıdılmış məzarlarını bərpa etmək, doğma el-obamızda ana dilimizdə yazıb-yaratmaq və sazı-sözü yaşatmaq qəlbimizin ən dərinliklərində alovu sönməyən arzudur.

Biz bu arzumuza tezliklə çatacağımıza inanırıq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.03.2025)