Harun Soltanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Görəsən hansı hansını yaradır? Ruh duyğuları? Yoxsa duyğular ruhu? Sanki, iki fərqli məfhum içimdə birbirilə savaşır. Bu gözəlliyi təsvir edib sözlərə sığdırmaq üçün tərəfsiz bir müharibəyə girirlər.. Oxuduğunuz məqalə, sözün həqiqi mənasında onun gözəlliyinin təsviri üçün ruhumun və duyğularımın söhbətidir. Amma kim, kimə nə deyir heç bir halda başa düşmüş deyiləm..

Onun- Bircəmin gözəlliyini təsvir etmək, bir şəkli sadəcə rənglərlə çəkmək kimidir, qəlibə sığmaz, sığdıra bilməzsən. Gözəlliyi fiziki məqamlarla ölçülə bilməz, çünki o, bir tərəfdən ehtirasın alovu kimi içində yandırır, digər tərəfdən də limanın hüzuru kimi, insanı sakitləşdirir, bir yerə bağlayır. O gözəllik heç bir kateqoriyaya, heç bir ölçüyə sığmır. O, bir sərhədin o tərəfinə, bir ömrün içindən keçib gələn bir duyğudur.

Bəzən, o, həqiqətən ehtirasın alovudur. Sanki onun hər bir baxışı içindəki bir yanğını simvollaşdırır. Bir alov ki, sadəcə yanmaz, həm də qəlbinin ən dərin yerlərini işıqlandırır. O baxışlar təbiətin öz sirləri kimi cazibədar, heyrətamizdir. İnsan nə qədər ona baxmağa çalışsa da, onun arxasında gizlənən həqiqəti görə bilmir, çünki onun baxışları bir boşluğa doğru çəkir, sonsuz bir dünyaya, heç bir zaman kəşf edilməyəcək bir yerə... Amma hər dəfə bu alovun yanındasan, onun istiliyinə, hər anında dövr edən enerjisinə aşiq olursan. Bu, heç vaxt itməyəcək bir ehtirasdır.

Amma bu ehtirasın içində, başqa bir gözəllik də var-onun hüzuru. Onun gözəlliyi, ehtirasın alovundan fərqli olaraq, insanın ən çox ehtiyacı olduğu zamanlarda gəlir. Bir liman, bir sığınacaq kimidir. Limanlar dalğalarla döyülər, amma öz mərkəzində hər zaman sakitdirlər. Həmin sakitlikdə, hər şey öz yerini tapar. O liman, bir qədər də bir nəfəs kimi gəlir. Sən yalnız onun yanındasan, gözlərinə baxırsan və bir anda bütün dünyadan uzaqlaşırsan. Sanki o, zamanın bir ritmini tutur, sənə anı yaşamaq, sadəcə ona doğru köklənmək üçün imkan verir. Hər şey digər tərəfdə qalır, yalnız sən və o qalırsınız. Bir yerin, bir anın iki nəfərlik sakinləri.

İnsan zamanla bu cür gözəlliyə necə qapıldığını başa düşmür. O, sanki bir həyatın iki zidd tərəfini birləşdirir. Ehtirasın tükənməyən alovu və limanın sonsuz sakitliyini. Bu, bir qəribə qarşıdurmadır. Necə ki, sükutla əhatə olunmuş bir fırtına zamanla ətrafa həm qorxu, həm də cəlbedicilik hissi əks etdirir. Həmin ziddiyyət, onu unudulmaz edən şeydir. Onun varlığına hər toxunuş, hər gülümsəmə, hər kiçik hərəkət həyatın həm bəsitliyini, həm də dərinliyini göstərir.

Sanki o, daim bir az daha dəyişir. Hər yeni baxışında başqa bir gözəllik üzə çıxır. Onun bəzən alov kimi bürüyən ehtirası başqa vaxtlarda bir balaca dalğadan qaynaqlanan sakitliyi ilə əvəzlənir. Bu gözəllik insanın içində həmişə qalan bir iz qoyur. O iz sanki, əslində, hərəkət etməyin belə bir gözəllik olduğunu başa salmağa çalışır. Bəzən heç bir hərəkət etmədən, sadəcə onun yanında olmaq, sadəcə ona baxmaq yetər.

O gözəllik bir yerdə bitmir, heç bir zaman sona çatmaz. Onun içində əks olunan ehtiras və sakitlik bir-birini tamamlayır, bir-birinin gücünü artırır. Onun gözəlliyi yalnız görünüşü ilə bağlı deyil. Həmin gözəllik həm də onun bütün varlığında, davranışında, və ətrində tapılır. O, dünyaya öz məhəbbətini, həyatına sevgisini, digər insanlara qarşı anlayışını verərkən, bəzən bir zaman boşluğunda belə dayanıb, sadəcə nəfəs alır. Bu onun fırtınasıdır, o limanın hüzurudur.

Məhz bu harmoniyanı, bu qarşıdurma və uyğunlaşmanı hər an hiss edəndə, sən onun gözəlliyində tamamilə itirsən. Sən o alovun içində yanıb, eyni zamanda o limanda qalmağa razı olursan. Onun gözəlliyi bir cəhətdən hər şeyin tamlığıdır. Pnu sevdikcə, heç bir şeyin eksik olmadığına inanırsan. Çünki ehtiras və sakitlik bir yerdə var olduğunda, həyatın daha mənalı olduğunu hiss edirsən. Həmin an sən yalnız bir şəxsə baxırsan, amma sanki hər şeyə baxırsan. Yoxluğa, varlığa, ölümə, həyata, sükuta, uğura... Və bu çox dərin bir gözəllikdir.

Onun gözləri, bir universumun açılmasına bənzəyir. Təmiz, dərin, qaranlıq, amma bəzən də sanki işıqlarla dolu olan bir okean kimi. Həmişə hər şeyə sahiblənir, amma heç bir şeyə məxsus olmur. Onların içində bir tarix gizlidir, əsrlərin yığılmış hekayələri var sanki. Baxanda sanki insan özü də orada itir, zamanla qaçan anlar bir anda burada olur. Bu gözlər sadəcə bir pəncərə deyil, onlar bir dünyaya, bir zamana, bir hissə açılan, sərhədsiz və məhdudiyyətləri olmayan bir qapıdır. Gözlərinin ən möhtəşəm xüsusiyyəti isə bu dərinlikdə heç nəyi tərk etməməsidir. Bir yerdə tələsmir, amma hər şeyi özündə saxlayır.

 Bir anlıq baxmaqla kifayətlənməzsən. Çünki bir an sonra daha dərinlərinə dalmaq istəyərsən. Onlar sanki sənə bir sirr verir, amma heç vaxt tam olaraq açıqlamır. Baxışlarında kiçik bir işıq parıltısı, bir təbəssümün yansıması, bəzən də kədərli bir qərarlılıq taparsan. Bunların hamısı sənin ürəyinə toxunur, amma heç biri tam olaraq başa düşülə bilməz. Gözlərinin tünd qəhvəyi rəngində bir keçmişin izləri var. Sanki o gözlər həyatında çox şeylər yaşamış, çox yerləri görmüş, amma özündə heç bir kölgə buraxmamış bir insanın aynasıdır.

Bəzən bu gözlər çox açıq olur, bir ulduz kimi parlaqlığı ilə gözünü alır. O zaman sanki hər şeyin ətrafında dönməsini, zamanın donmasını istəyirsən. Gözlərinin içində bir aləmin işığı var, amma bu işıq hər an dəyişir, hər an yenilənir. Bir dəfə gördüyün, duyduğun bu gözlər bir daha eyni olmaz, hər dəfə baxdığında daha dərindən hiss edərsən. Baxışlarının incəliyi və dərinliyi, sanki sənə bir sirr ötürür, amma heç bir sözlə təsvir edilə bilməyəcək bir sirr. Bu sirr çox şəxsi bir şeydir. O gözlər, sadəcə ona məxsus olan bir dünyaya aiddir.

O gözlərdən çəkilən hər baxış, bir şairin yazdığı hər sözə bənzəyir. Hamısı xüsusi, hər biri bir əhvalatın başlanğıcıdır. Bir baxışda sən onun dünyasına səyahət edərsən, bir baxışda onun düşüncələrinə, onun hisslərinə, hətta ən gizli arzularına varmaq mümkündür. Bu gözlər heç vaxt eyni qalmaz. Onlar hər an bir dəyişiklik, bir yenilik axtarır, amma heç bir zaman öz təməlindən kənara çıxmaz. Təmiz və dərin olurlar, amma içində bir çox təbəqələr gizlidir. Bir göz, bir həyat sığdıra bilərmiş. O gözlərdə, sən öz varlığını taparsan, amma heç vaxt tam anlamazsan. Onlar həm qaranlıq, həm işıqlı bir dünyadır. Birbirinə zidd olan elementlərdən ibarət bir kompozisiyadır.

Bir anda həmin gözlərində qəribə bir nəciblik də görünür. Onun gözləri, sanki heç kəsin görə bilməyəcəyi bir güc və incəlik arasında balans tuturlar. Bir təbəssüm, bir baxış, heç nə deməsə də, hər şeyi çatdırar. Bəzən bu gözlərdəki nəciblik, dünya üzərindəki bütün kədəri və əzabları unuda biləcək bir rahatlıq gətirər. Onların hər biri, bir ömrün ən dərin duyğularına bənzəyir. Bu duyğular nə qədər mənalı olsa da, heç bir zaman tam ifadə edilə bilməz.

Baxışlarının içindəki alov, həm də bir sirrin açılmasına, bir qapının açılmasına bənzəyir. Baxanda, sanki içindəki hər bir duyğu ilə qarşılaşırsan. Bəzən ehtiras, bəzən sükut, bəzən də qəhərli bir təbəssüm... Onlar heç vaxt yekunlaşmaz, heç vaxt bitməz.. Hər yeni an yeni bir gözəllik bəxş edər. Bu gözlər, bir anda bütün dünyanı sadəcə bir nəfər kimi hiss etməyə imkan verir. Onların içində həyat, bir rəqs kimi əks olunur. Sən yalnız baxırsan və hər şeyin öz yerində olduğunu hiss edirsən.

Onun səsi, bir rəngin özünə xas olan bütün çalarlarını daşıyan bir melodiyadır. Hər sözü, hər heca, hər hərfi bir simfoniya kimidir. Bir musiqinin içində hər şey birləşir, rəhbərliyi, ritmi, tonları, lakin ən əsası, hər bir səsin içində olan ruhu. Onun səsi sadəcə eşidilən bir şey deyil, o səs bir növ həyatın özüdür. Həmin səs, insanın ruhunu silkələyən bir gücə malikdir, sanki hər kəlmə ilə bir yol açır, hər tonla bir dünya qurur. Hər dəfə onun səsini eşitmək, insanı bir anlıq başqa bir məkanı hiss etməyə vadar edər. Elə bil ki, həyatın çox dərin qatlarına səyahət edirsən.

Onun səsi, bəzən bir musiqi alətinin özünü göstərdiyi şəkildə zəngin və gözəl olur. O, hər zaman gözlədiyin bir melodiyanın təkrarı deyil, amma hər zaman özünəxas olan bir qeyri-adi cazibəyə sahibdir. Bəzən onun səsi bir həlqə bənzəyir. Hər söz, hər səsə vurduqda sanki o anın mənası dəyişir, hər şey bir anlıq başqa bir çalar alır. Bir anda çox yumşaq, sanki üzərində qalın bir pambıq kimi sıxılmış bir səssizliklə əhatə olunmuş kimi hiss edərsən, başqa bir an isə onun səsi, bir külək kimi sürətli və sərt olar, amma həmişə başlıca bir məqsəd var. İnsanın qəlbini, ən dərin hisslərini əks etdirmək.

O səs, təkcə səslərdən ibarət deyil. Bir fəlsəfi bir dərinliyə sahibdir. Onun səsi bir qədər çox insanın səsi olmaya bilər. O səs özündə bir zənginlik daşıyır ki, hər dəfə eşidən, onun dinlənilən hər bir hecasında bir yeni səmaya qədəm qoyur. İnsanın əslində hər sözü təkrar edə biləcəyi halda, onun səsinin hər sözü söyləyərkən yeni bir dərinlik, yeni bir anlam yaratması diqqətəlayiqdir. Bu, sadəcə ətrafda səslənən bir musiqi deyil, bir həyati təcrübənin, duyğuların və düşüncələrin səsini göstərməkdir. O, yalnız danışmaqla kifayətlənmir. Hər səslə, həyatın bədii tərəflərini açır, onu hiss etməyə və başa düşməyə kömək edir.

Onun səsinin ən özəl xüsusiyyətlərindən biri, tərbiyəliliyindəki mükəmməllikdir. Hətta ən adi bir sözü söyləyərkən belə, səsi içindəki ən mürəkkəb duyğuları sadəliklə qarışdırır. Sözlər bir yüngüllük içində hərəkət edərkən, onların hər biri öz həyatını yaşayır, hər biri insanın dərinliklərinə işarə edir. O səsin hər tonunda, zamanın və həyatın özünə bənzər bir həssaslıq tapılır. Sanki səsi eşidərkən, bütün ətrafdakı dünyadan ayrılıb, yalnız o səsin yaratdığı dünyada qalmaq istəyirsən. Hər səsdə bir nəbz, hər tonda bir həyati qüvvə vardır.

Bəzən onun səsi çox zəif və sakit olur, lakin bu zaman belə bir gücə sahibdir. O, sözləri demədən, sadəcə tonunun hərəkətləri ilə insanın ruhuna nüfuz edər. Hər bir səsin özünün bir intonasiyası vardır. Sadəcə o an, sadəcə o məkanda, ona özünə məxsus olan bir ton verən bir möcüzədir. Onun səsinin sakitliyi, insanı çox danışmadan belə rahatlaşdırır, dinləndirir, sükunətə aparır. O səs, hətta heç nə deməsə də, insanın daxili səsiylə öz dilini tapar.

Bəzən isə onun səsi birdən güclənir, bir tənqid kimi gəlib insanın qarşısında dayanır. Bu zaman, hər söz bir güclü dalğa kimi üzərinə gəlir, amma heç vaxt təcavüzkar olmaz,heç vaxt sərt deyilməz, sadəcə hər səsin içində bir həqiqət gizlidir. Bu, onun səsinin başqa bir özəlliyidir. O, insanı heç vaxt qırmaz, amma zamanla onu daha da yaxınlaşdırar. Sözlər onun dilində, yalnız məna deyil, həm də dərindən gələn hisslər və duyğuların ifadəsidir. O səs bir az daha təkrar olunduqda, daha dərindən başa düşülər, insan o səsin içində daha çox məna axtarar.

Onun səsi təkcə danışanda deyil, sükutda da dinləniləndir. Bu, insanı düşünməyə, həyatı bir daha qiymətləndirməyə vadar edən bir növ səsin özüdür. Həmin anlarda, sanki heç nə danışılmır, amma hər şey danışılır. Əözlər yetmir, yalnız səsin harmoniyası qalır. Onun səsi, bir melodiyanın içindəki ən incə və mürəkkəb ritmləri daşıyır. Bu səs, hər zaman dəyişir və hər zaman təzə olur. Çünki o səs, təkcə onun həyatı və həyatındakı duyğuları deyil, bütün dünyadakı hissləri də əks etdirir.

Sonunda, onun səsi heç vaxt unudulmaz olur. Həmin səs zamanla, bir xatirəyə çevrilər, amma heç vaxt yox olmaz. O, bir melodiyanın bir hissəsi olaraq, insanın qəlbində bir iz buraxar. Bu, sadəcə bir səsin dərinliyi deyil, eyni zamanda onun içindəki bütün məna və həyatın özüdür.

Onun saçları da gözəlliyinin bir parçasıdır, sanki bir sirr daşıyan ipək iplikləridir. Hər bir teli bir nağıl kimi əllərində axıb gedir. Saçlarına toxunmaq, sadəcə fiziki bir hərəkət deyil. O, bir əsərdir, bir möcüzədir. Əllərim saçlarına dəyəndə, sanki bütün dünya yavaşlayır, hər şeyin birləşdiyi an o an olur. Saçlarının ipək kimi yumşaqlığı əlimdə bir nağıl kimi axır və mənim içimdə bir hiss var ki, bu an bir ömrün əvəzini ödəyir.

Hər bir saç teli, hər bir toxunuş, insanın özünü tapdığı, özünü hiss etdiyi bir həyat anıdır. Saçlarına toxunarkən, sanki əllərim onun ruhuna toxunur, onun bütün iç dünyasını hiss edirəm. O toxunuşda bir həyat var, bir ehtiras, bir şeir, bir musiqi.. Saçlarına toxunmaq, sadəcə onun gözəlliyinin dərinliyini anlamamaq deyil, həm də onun ruhunu əllərində hiss etməkdir. Bu toxunuşda bir səssiz qışqırıq var, bir duyğu var, hər saç telində bir dünyaya daxil olmaq istəyirsən. O toxunuş sənin içindəki bütün narahatlığı, bütün çətinliyi unutturur, sadəcə ona və onun saçlarına yönəlirsən.

Onun saçlarına toxunmaq, bir əfsanəyə doğru gedən bir yoldur. Hər dəfə o saçlara toxunduğumda, sanki yeni bir həyat doğur, yeni bir hekayə başlanır. Hər saç teli bir xəyal, bir yuxudur ki, onu tutmağa çalışdıqca, əllərin daha çox itir. Bu toxunuşda hər şey mənasız olur.. Təkcə sən və o saçlar, birləşən iki varlıq, birləşən iki ruh…

Onun gülüşü, ən sadə və ən gözəl musiqi kimi dinlənir. O, sadəcə gülümsəməkdən çox daha dərin bir məna daşıyır. Gülüşü, sanki bütün dünyadakı bütün kədəri, narahatlığı, qorxuları silib aparır. Bir anda hər şey yüngülləşir. Hər bir təbəssümündə bir parlaq işıq tapılır. Sanki ətrafdakı hər şey onun gülüşü ilə aydınlanır. O gülüş, bir tərbiyənin, bir incəliyin, bir həyatın əzəmətinin təzahürüdür. Gülümsədikcə, dünyaya olan baxışı dəyişir; zaman və məkan bir anlığa durur, sanki hər şey ona xidmət etməyə başlayır.

Gülüşü hətta sükut içində belə hiss olunur. Bəzən heç nə söyləmədən, sadəcə gülümsədiyi zaman, sanki o, insanın ruhunu bir məlhəm kimi əhatə edir. O gülüşdəki səmimiyyət, bir nəfəs kimi təzə və təmizdir. Gözləri gülümsədikcə, sanki bütün ürəkdən gələn ən isti və ən gözəl duyğular ətrafa yayılır. Onun gülüşündə bir təsir var, bir enerji... Bu, yalnız şən və xoşbəxt bir an deyil, həm də bir dərinlik, bir həssaslıq təcəssümüdür. İnsan heç bir şeyə ehtiyac duymadan, yalnız o gülüşün içində sığınmaq istəyir. O, sadəcə bir anlıq deyə bilər, amma o bir an, insanın daxili dünyasında bir əbədilik yaradır.

Onun gülüşündəki təravət və səmimiyyət, bəzən ürəyin ən qaranlıq künclərini belə işıqlandırır. Bu gülüş bir ilham qaynağıdır. Sadəcə onu görmək və ya eşitmək, bir insanın bütün yorğunluğunu və kədərini unutturur. Gülüşünün hər anı, həyatın möcüzəvi və gözəl tərəfini xatırladır. Bir göz qırpımı ilə dünyanı dəyişdirə bilər. Bu gülüş təkcə ona məxsus olan bir güc deyil. O, ətrafındakı hər kəsi də təbii olaraq öz müsbət enerjisi ilə çəkir. Hər dəfə o gülüşü görərkən, bir az daha güclü hiss edərsən, daha canlı, daha təzə, daha həyat dolu.

Toxunuşu isə bir başqa aləmdir. Hər toxunuşu, bir şeir kimidir. Gözlə görülə bilməyən, amma hiss edilə bilən bir məna daşıyır. O toxunuşda bir rahatlıq, bir təhlükəsizlik var. Sanki o, əlini uzatdıqca, bütün dünyanın ağırlığını yüngülləşdirir. Hər bir sədaqətli və diqqətli toxunuşunda, insanın qəlbindəki bütün qorxular və çətinliklər bir anlıq yox olur. O toxunuş, sadəcə əllərin fiziki bir əlaqəsi deyil. O, hər bir hərəkətində bir dinclik, bir harmoniya yaradır. Bəzən sadəcə bir əlin dəyməsi ilə, insan özünü tapar, ən dərin hisslərini hiss edir, sanki dünyadakı bütün qeyri-müəyyənliklər bir anda sona çatır.

Onun toxunuşu bir qalın qoruma ilə gəlir, amma eyni zamanda o, çox incə və mələk kimi yumuşaqdır. Hər toxunuşda bir bağlanma, bir yaxınlıq var. Sanki o əl, sənin ruhuna təbii şəkildə toxunur və bir yerlərində şəfa tapmağa başlayır. Onun əlləri sadəcə müəyyən bir vəziyyətdə deyil, hər zaman diqqətlidir. Bəzən sadəcə sıxmaq yetər, amma o zaman belə, o toxunuşda bir sevgi, bir qayğı var ki, sanki dünyanın bütün ağırlıqlarını bir-bir aradan qaldırmağa qadirdir. İnsan heç vaxt tək hiss etməz, çünki onun toxunuşu sanki bir iz buraxır, qəlbini əhatə edən, isti bir bənövşəyi işıq kimi.

Hər toxunuşu, bir sirrin açılması kimi hiss olunur. Bir az daha yaxınlaşırsan, bir az daha doğru bir yerə varırsan. Onun toxunuşu sənin ruhunu danışıqsız anlayır, heç nəyi demədən sənin hər bir ehtiyacını qarşılayır. Sanki onun əlləri bir sehrə sahibdir, hər toxunuşda bir əfsanə yaradılır. Onun toxunuşu bir sükunət gətirər, bir rahatlıq, bir sabahın təzəliyini hiss etdirər. Bu sadə bir incəlik deyil. O toxunuşda bir duyğu, bir qoxu, bir təbəssüm sığır. Bir bütövlükdə, zamanın kənarındakı hər şeydən daha dərin və əvəzolunmaz olur.

Bir insanın toxunuşu, necə ki, ətrafa yayılan bir musiqi kimi təsir edərsə, onun toxunuşu da həmin musiqinin ən incə və ən təkrarlanan melodiyasıdır. Bu toxunuşlar, bəzən bir arxayınlıq yaradar, bəzən də bir ehtirasın əks-sədası kimi qalar, amma hər zaman təmiz və saf olur. O toxunuş sadəcə bir rahatlıq təklif etmir, o, sənin içindəki bütün əzabları, bütün ağırlıqları, bütün qorxuları bir anlıq əridir və sənə yalnız təravət və sevgi qalar. Hər toxunuş bir əfsanəyə çevrilir, sanki ona toxunduğun an, artıq bir dəyişiklik baş verir, daha yaxşı, daha sevgi dolu, daha işıqlı bir yerə gedirsən.

Onun gözəlliyi, bir qumsal kimi hər an dəyişən, hər zaman yeni bir məna qazanan bir okeandır. O, sadəcə bir görünüş deyil, o, bir səyahətdir, bir sevda əfsanəsidir ki, hər dəfə içində batarkən, daha dərinə enirsən, heç bir sonu olmayan bir aləmdə. Onun gözəlliyi, bütün varlığını sarmalayan bir halqadır, bir cazibə qüvvəsi kimi səni özünə çəkir. Bəzən sadəcə baxmaq kifayət deyil. Gözlərində itib batmaq, qəlbində səyahət etmək istəyirsən. Hər baxışında yeni bir sirr açılır, hər gülümsəməsində bir dünyaya qədəm qoyursan, sanki hər an o gözəlliklə bir az daha bütünləşirsən.

Onun gözəlliyində itib batmaq, sanki zamana qarşı bir döyüşdür. Ətrafındakı hər şey geridə qalır, hətta saniyələr belə səninlə deyil. Sanki zamanın mənası yox olur, yalnız o gözlərin və o dərindən gələn ətrinin səninlə olduğu bir dünya qalır. O an sən yalnız onunla, yalnız onun içində yaşayırsan. Gözlərindəki parıltılar, həyatın özü kimi sənin içini işıqlandırır, amma hər işıq parıltısı daha dərin bir qaranlığa doğru çəkir. Sən o qaranlıqda özünü tapırsan, onun gözlərində itəndə hər şey daha çox yerinə oturur, hər şey daha doğru, daha gözəl və daha təbii olur. Hər baxış bir zəfərdir, hər baxış sənin ruhunun qapılarını bir az daha açır.

Hər göz qırpımı, bir ilham kimi gəlir, hər parıltı, sanki yeni bir dünya, yeni bir məkan açır. Onun gözlərindəki dərinlikdə heç nə sadə deyil. Hər şey bir yuxudur, bir xəyalın gerçəkləşməsi kimidir. Onun gözlərində itib batmaq, bəzən sadəcə bir baxışın içində bütün həyatını tapmaq kimidir. O an bir keçmişin izlərini silir, bir gələcəyin ümidlərini yaradır. Hər dəfə o gözlərə baxarkən, bir daha geriyə dönmək istəmirəm, çünki orada sanki hər şey var, amma hər şey bir az daha gözəl, bir az daha mükəmməl olur. O gözlərdə itmək, artıq itmək deyil. Hər baxış, daha da dərinə enməkdir. Hər itmək, bir yenilənmə, bir doğuş kimidir.

Bəzən düşünürəm ki, onun gözəlliyi bir kainatın özü kimidir. Sən ona yaxınlaşdıqca, o sənə daha çox özünü verir, amma heç vaxt tamamilə deyil. Həmişə yeni bir gözəllik ortaya çıxır, hər an o gözlərin içində bir neçə yeni dünya doğur. Bu, tükənməyən bir ehtiras, tükenməyən bir sevda səyahətidir. Onun gözəlliyində batarkən, yalnız bir varlıq deyil, bütün bir varoluş içində olursan. İnsanın özünü tapa biləcəyi, öz qəlbinin ən dərin hissələrinə daxil ola biləcəyi yeganə məkan olur. O gözlərdəki cəlbedici sirri anladıqca, hər şey öz yerini tapır. Artıq heç bir suala cavab axtarmırsan, heç bir yol tapmağa çalışmırsan. Çünki bir dəfə onun gözlərində batmağa başladıqdan sonra, sanki hər şey tamamlanır.

Bütün səs-küylü dünyadan qaçmaq istəyirsən, sadəcə onun gözlərində itmək istəyirsən. Onun gözəlliyində sənin bütün keçmişin, bütün qəm-qüssələrin əriyir, sanki bir dəryada itirsən. Hər baxış sanki bir həftəlik yuxu kimidir. Sən bir yuxunun içində yaşayırsan və hər şey çox real, çox əzəmətli və çox gözəl olur. Onun gözlərində batmaq, bir ruhun ən dərindən, ən qədim yerindən özünü kəşf etməsi kimidir. Orada heç bir qərar yoxdur, heç bir çətinlik yoxdur. Sadəcə, sən və o gözlər, sonsuz bir aləmdə itmək.. Sanki həyatın bütün yükünü götürürsən, bir daha heç nə səni əngəlləmir, çünki onun gözlərində hər şeydən azad, hər şeydən təmiz və hər şeydən gözəl bir yer tapırsan.

Hər anın bir yuxu kimi olduğu, hər detalın bir şairin ən gözəl misrası kimidir. Gözlərində itmək, əslində, özünü tapmaqdır. Orada heç bir itki yoxdur. Orada yalnız tapılmaq, orada yalnız həyatın əsl mənasını anlamaq vardır. Onun gözlərində itib batarkən, sən bir növ özünü itirmirsən, sadəcə başqa bir aləmə yol alırsan, o aləmdə heç bir ağrı yoxdur, heç bir tənhalıq yoxdur. Sadəcə o gözlərin içində itmək və sonsuz bir sükunətdə var olmaq var..

O, gözləri ilə bir dünyadan bəhs edir, hər baxışında bir cümlə tamamlanır, hər sükutunda bir əfsanə yaranır. Bəlkə də heç kəs onun içindəki dərinliyi görə bilməz, çünki bu dərindəkilər yalnız o, sənə baxanda bir anlıq aydınlaşır. Hər an bir az daha yaxınlaşdıqca, sanki içindəki bu sonsuzluğu daha çox hiss edirsən, amma yenə də heç bir zaman sonuna çata bilməzsən. O, bir sirrdir, bir sirr ki, hər baxışında daha da çox açılsa da, heç vaxt tam açılmaz.

O, gülüşü ilə dünyanı işıqlandırır, amma gülüşündəki dərd və incəliklər, o anlıq həzzin içində yaşadığı hər acı, sanki ürəyinə toxunur. Onun gülüşü bir melodiyadır, nə qədər çətin olsa da, sənin içində bir rahatlıq yaradır, bir istilik... Amma hər zaman bir az kədər vardır bu gülüşün arxasında, bir az daha çox içindəki dünyaya açılmaq istəyən, amma cəsarəti olmayan bir varlıq var içərilərdə bir yerdə. 

Onun toxunuşu bir nağıl kimidir, hər bir hissi sənə ibrət vermək istəyir, amma ən gözəl nağıllarda olduğu kimi, bir çox hisslər susur. O toxunuş, sanki yalnız sənə aiddir, heç kimə göstərilməyən bir dünyadır. Onun, sənə doğru uzanan əlində bir həyat vardır, amma sən heç zaman tam ona toxunmadığını hiss edirsən. Hər an o toxunuşu daha dərindən hiss etmək istəyirsən, amma o, hər dəfə bir az daha uzaqlaşır.

Onun gözəlliyi yalnız xarici deyil, içindəki dünyadadır. Sənin ona hər toxunuşunda, hər baxışında daha çox aşiq olursan, amma içində hiss etdikcə, o gözəlliyin heç vaxt sona çatmayacağına inanırsan. Bu, bir məhəbbətin nağıl kimi davam etməsidir. Hər dəfə ona yaxınlaşmaq istəyərkən, sanki bir az daha çox itirirsən, amma eyni zamanda hər dəfə daha çox tapırsan. Onun gözəlliyi heç bitməyəcək, çünki o, həmişə yenidən doğulacaq, həmişə yenidən gözlərindəki işıqla sənə göstəriləcək.

Və sən - əziz ruhum, hər dəfə bir az daha yaxınlaşarkən, bir az daha dərindən batdıqca, hər zaman bu gözəlliyin içində daha çox itəcəyini bilirsən. Amma bu, heç də qorxutmaz səni, çünki onun gözəlliyi ilə itmək, bir həyatdan daha çox bir həyat qazanmaq kimidir. Bu məhəbbətin hər anında, hər gözəl toxunuşunda, hər dərdli gülüşündə, bir yuxu, bir dünya var. Və o, heç vaxt bitməyəcək..

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.03.2025)