Murad Vəlixanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Rejissor Əlisəttar Atakişiyevin ekran əsəri olan, komediya və macəra janrı üzərində çəkilən “Sehrli xalat” filmi barədə danışmaq istəyirəm. Hər dövrün öz yaşam tərzi, məsuliyyətləri olduğu kimi, hər dövrün öz filmi, uşaqları və təhsil alma forması mövcuddur. Bu gün haqqında danışacağım film keçmiş və gələcək arasında “körpü” rolunu oynayan “Sehirli xalat” filmidir.

Bir az əvvəldə qeyd etdiyim kimi, hər dövrün öz uşağı, öz təhsili və öz mədəniyyəti mövcuddur. Bu filmin çəkilməsində əsas məqsəd keçmişdəki və gələcəkdəki insanları gözlər önünə sərməkdir. Hər şey məşhur illüzionist İo Kio babanın gətirdiyi xalatdan sonra başlayır. Rəşid və dostlarının keçmiş və gələcəyə etdiyi səyahət zamanı yaşadıqları hər an bizimdə başımıza gələ biləcəyinin göstəricisidir. Məsələn, gəlin Rəşidin ilk səyahət məntəqəsi olan keçmiş zamana nəzər yetirək. Taxtında oturub hərşeyi kənardan izləyən, ətrafındakıların beynini doldurması ilə bağının ətrafından keçən birinin boynunu vurma əmrini verən ədalətsiz bir xanla qarşılaşırıq. Bu yazıq kişi fikrini açıqlamağa çalışsada gözünü qan bürümüş xan onun ölüm hökmünü verir. Lakin ədalətsizliyə qarşı səssiz qalmağı sevməyən gənc Rəşid bir həmlə ilə baba ilə nəvəsini xilas edir. Əmrlərini qeyd-şərtsiz yerinə yetirən, insanları görüb özünü məğlub edilməz hesab edən bu xanın Rəşidin tək həmləsi ilə qorxuya düşərək onu cin, şeytan hesab etməsi, indiki dövrdə də özünü xan gözündə görən, zəifi əzməyə meyilli olanların bir gün Rəşid kimi qorxusuz birinin ortaya çıxaraq səltənətini yerlə bir edəcəyindən yəqin ki, hər kəs xəbərdardır. Sonda Rəşidin bəsit bir pioner olduğunu öyrənən xan onunla birlikdə gələcək zamana getmə fürsətinin yarandığını görür və bundan məharətlə istifadə edir.

Keçmişə etdiyimiz qısa səyahətdən sonra, növbə gələcəkdədir. Rəşid sadiq dostu Zərifəni də yanına alaraq gələcəyə səyahət etmə qərarı verir. O dövrün uşaqlarının planetlərə səyahət edərək dərs keçmələri, sehirli kitablardan istifadə etmələri, gələcək zamanın müəyyən dərəcədə inkişaf etdiyinin göstəricisidir. Həmçinin, o anlarda çəkilən şəkillər, eyni zamanda səyahət etdikləri zaman planetlər barədə məlumatlarının olması hansı dövrdə oluruqsa olaq, təhsilin, savadın bir nömrəli silah olduğunun sübutudur. İstər xan dövründə, istərsə də planetlər dövründə olaq. İnsan adlanan varlığın hərşeydən anlayışlı olması və özünü hər ortama qarşı hazır hiss etməsi vacib xüsusiyyətlərdəndir. Ulu öndər Heydər Əliyevində dediyi kimi: “Təhsil millətin gələcəyidir.”

“Ədəbiyyat və İncəsənət”

 (19.02.2025)