Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu qarlı-şaxtalı fevral gününü - fevralın 21-ini həm bizlər, həm indi yayın istisində xumarlananlar, kəsəsi, bütün dünya Beynəlxalq Ana Dili Günü kimi qeyd edir. Niyə? Ərz edim, siz də bilin. Bunun tarixi gedib 1999-cu ilin noyabrına çıxır, o vaxt Banqladeşin BMT-dəki səfirinin təşəbbüsü ilə UNESCO tərəfindən fevralın 21-i Beynəlxalq Ana Dili Günü elan edilib.
Bəs niyə Banqladeş səfirinin təşəbbüsü? Əslində bu, bzim diplomatlara da görk olmalıdır. Öz xalqınla bağlı bir hadisəni dünya təqviminə sala bilmək əsl fədakarlıqdır. 1952-ci il fevralın 21-də Banqladeşin Benqal şəhərində öz ana dilinin rəsmi dil olması uğrunda mübarizə aparan 4 tələbənin imperialist ingilislər tərəfindən öldürülməsi hadisəsini indi bütün dünya Beynəlxalq Ana Dili Günü kim qeyd edir, bir daha ana dili uğrunda bu mübarizləri insanların xatirəsində canlandırır.
Biz 26 fevral Xocalı soyqırımını dünya təqviminə sala bilərdik, lap heç bu olmasa da, 20 yanvarda şəhid olan İlhama görə intihar edən Fərizənin toy gününü – 30 iyunu Sevgililər günü kimi dünyanın təqviminə sala bilərdik. BMT-dəki Banqladeş səfirinə bənzər bir BMT səfirimiz olsaydı əgər…
Nə isə. Qayıdaq Beynəlxalq Ana Dili Gününə.
Dil hər bir millətin maddi və mənəvi irsini qoruyan və inkişaf etdirən ən mühüm və ən güclü vasitədir. Hər bir insan öz ana dilini yaxşı bilməli və onu qorumalıdır. Ana dili insanın mənəvi aləminin zənginləşməsində, dünyagörüşünün genişlənməsində, mükəmməl təhsil almasında, öz soydaşları ilə ünsiyyət qurmasında mühüm rol oynayır. Ana dili millətin özünəməxsusluğunu qorumaqla yanaşı, tərcümə vasitəsilə başqa xalqların mədəni irsi ilə tanış olmağa, onlarla ünsiyyət qurmağa imkan yaradır.
Millətin dilinin dövlət dili statusuna yüksəlməsi tarixi hadisə, milli dövlətçilik tarixinin qızıl səhifəsidir. Bu məqam millətin millət olaraq təsdiqidir. Çünki dilin dövlət dili statusuna yüksəlməsi millətin öz taleyinə sahibliyinin, dövlət qurmaq və qorumaq qüdrətinin, eyni zamanda, dilinin zənginliyinin sübutudur. Bu mənada dilin dövlət dili statusu qazanması həqiqətən qürur gətirən tarixi hadisədir.Azərbaycan dili bu tarixi hadisəni yaşamışdır.
Ölkəmizdə ana dilinin hərtərəfli inkişafı, beynəlxalq münasibətlər sisteminə yol tapması ulu öndər Heydər Əliyevin dilimizin qorunmasına yönələn düşünülmüş siyasətinin nəticəsidir.
2002-ci il sentyabrın 30-da “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanunun qəbul edilməsi Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi işlədilməsi, onun tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsi, dünya azərbaycanlılarının Azərbaycan dili ilə bağlı milli mədəni özünümüdafiə ehtiyaclarının ödənilməsi istiqamətində daha bir addım olmuşdur. Bu sənəd ümummilli lider Heydər Əliyevin xalqımıza və onun dilinə tükənməz məhəbbətinin, qayğısının parlaq nümunələrindən biridir.
Hazırda bu ənənələri Prezident İlham Əliyev uğurla davam etdirməkdədir. Dövlətimizin başçısının “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında” 2004-cü il 12 yanvar tarixli Sərəncamı və bu istiqamətdə görülən digər işlər dilimizin inkişafına böyük qayğının təzahürüdür.
Ana dilimizi qorumaq və inkişaf etdirmək hər bir azərbaycanlının müqəddəs borcudur. Və əminəm ki, hər kəs bu borcun məsuliyyətini duyur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.02.2025)
