Harun Soltanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

7 Fevral 1812

Gecənin qəfəsindən doğan ulduzlar heç vaxt çox işıqlı olmur. Çünki onların işığı, mütləq bir qaranlıqdan yaranır. O qaranlıq ki, həyatın içində yaşadığımız dar izləri müəyyən edir. Bu yazıda, ulduzun işığından çox, o işığın doğurduğu sükut haqqında danışmaq istəyirəm. Portsmutun küçələrində bir uşaq doğuldu—amma o uşaq sadəcə bir anın ölümdən qabaqki son səsi deyildi. O, bir tarixə yol açmaq üçün gəldi. Lakin tarix, özünü heç vaxt asan bir şəkildə təqdim etməz. İnsan içindəki qaranlıq əzab, qəhrəmanlığa doğru gedən yolu asanlaşdırmaz. O, taleyinin sirrini hələ anlaya bilməzdi. Bir insan necə olur ki, dünya ilə mübarizəyə qalxır, heç bir şeyi anlamadan, sadəcə içindəki əzabın yükü ilə? Amma belə bir şeydir həyat: tək bir düşüncə ilə başlar və sonra o düşüncə bütün varlığını istiqamətləndirir. O, özü və öz mübarizəsi ilə yaşamaya başlamalıdır.

O uşaq, Çarlz Dikkens idi. O, həyatın qaranlıq tərəflərini, yetimlərin acılarını və sistemin işə yaramazlıq qaydalarını dərindən hiss etdi. Amma bir şey onu digərlərindən fərqləndirirdi—o, özünü tərif etməyin əvəzinə, əzablarının və çətinliklərinin öhdəsindən gəlməyə çalışırdı. Çünki Dikkens, sadəcə bir yazıçı deyil, insan ruhunun sığmadığı qəddar cəmiyyətin qarşısında susmayan bir vəkili idi. O, öz dövrünün hüquqsuzluğuna qarşı kəskin bir itki ilə yazdı; amma içindəki boşluğu həmişə doldura bilmədi.

7 Fevral 1988

Çarəsizlik bəzən bir insanın özünü tapdığı ən yüksək nöqtə olur. Mübarizənin təbiəti, sadəcə düşmənlə deyil, bir insanın öz mənliyi ilə də qarşılaşmasıdır. Qalxan bir insanın düşüncələri, o düşüncələrin müharibəsidir. İkinci dəfə doğulmuş bir insan, elə bil ki, yerini itirən bir çox qəlbin arasındadır. Sən bu yolu getməyə başladığında isə artıq yolun nə tərəfə gedəcəyini bilə bilməzsən. Çünki insanlar nə qədər sərbəst olmaq istəsələr də, sərbəstliklərini heç bir zaman tam anlamazlar. Həyat hər zaman geri çəkilən bir labirintə bənzəyir. Hər keçən aninsanıdaha çox tənhalığa, daha çox sualların girdabına sürükləyir. O, içində öz azadlığını tapmağa çalışarkən, bəzən azadlıqla deyil, daha da ağırlaşan köləliklə qarşılaşır. Lakin mübarizə bitmir. Mübarizə bitmədikcə İnsan, heç vaxt öz içindəki boşluğu tamamlayacaq bir hissi əldə etməyə başlamaz. O, sadəcə özünü daha yaxşı anlamağa çalışar.

İyun 2010 

Azadlıq, bəzən yalnız ölümün və ya öz həyatını sonlandırma qərarının içində tapılacaq bir gerçəklikdir. Mübariz İbrahimovun düşmən səngərinə atılmasında, heç də yalnız bir döyüş yox, bir həyatın, bir xalqın və bir idealın mübarizəsi vardı. İnsan, bəzən özünə qarşı ən böyük mübarizəni, sadəcə ölümün qarşısında duraraq, onunla üzləşərək edir. Bəziləri bu döyüşdə qaçmaq istəyir, amma nə qədər qaçsalar da, heç vaxt ölümün və onun gətirdiyi azadlığın sirrini anlayıb, ona qovuşa bilmirlər. Ölüm, yalnız bir son deyil, bəzən azadlığın və varlığın tək gerçəyi olur.

Mübariz, döyüşə girdikdə sadəcə torpağını qorumaqla qalmırdı, o, eyni zamanda öz varlığını, öz mənliyini ölümün içində tapmağa çalışırdı. Düşmən səngərinə girməsi, bir tərəfdən qorxu və vəhşi bir mübarizənin simvolu, digər tərəfdən isə öz həyatını məhv etmədən əvvəl, onu tam olaraq hiss etməyə çalışmaq idi. O, həyatla ölüm arasında bir nöqtədə dayanaraq, həm özünü, həm də xalqının azadlığını axtarırdı.

Ölüm, heç də yalnız bir sona, bir həyatın bitməsinə işarə etmir. Mübarizin qəhrəmanlığı, ölümlə üzləşməkdə deyil, ölümlə barışmaqda idi. Mübariz İbrahimov, yalnız bir döyüşdə iştirak etmirdi, o, öz ölümünü, bu torpağın azadlığını təmin etmək üçün bir vasitə olaraq qəbul etmişdi. Hər bir insanın həyatı, öz varlığını tapmaq üçün bir mübarizədir; amma bu mübarizə, ölümlə barışmadan başa çatmaz. Mübariz, öz ölümünü gözləyərək deyil, öz həyatını fəda edərək azadlığını tapdı, bu da həyatın, hər bir insanın mübarizəsi üçün nə qədər böyük bir dərs olduğunu göstərdi.

Bəli, Mübariz İbrahimovun düşmən səngərinə girməsi, sadəcə bir döyüş yox, hər bir insanın öz varlığını, öz təbii haqqını qazanmaq uğrunda verdiyi mübarizənin simvolu oldu. Ölümün və həyatın sərhədlərini aşaraq, o, bütün xalqına azadlıq və şərəf gətirdi. O, hər bir kəsə göstərdi ki, ölüm və azadlıq, bəzən eyni yolda gedər -birinin sonu, digərinin başlanğıcı olur.

Bu qədər əzab içində yalnız bir insan var ki, bu yolu gedib, özünü tapmağa çalışdı. Mübariz İbrahimov, öz taleyinin gərgin mübarizəsi içində bir döyüşçü kimi qalır. O, yalnız doğulmuş və əzab çəkən bir insan deyildi. O, vətəninin və xalqının azadlığı uğrunda, öz azadlığını qazanmaq üçün hər şeyi əldən verməyə hazır idi. İbrahimov, içindəki gücü zamanla anlayır və ruhunun həqiqi məna tapmasında həmin əzabın rolu olduğunu hiss edirdi. Amma o da bildi ki, azadlıq sadəcə sərbəstlik deyil, bu bir daxili qələbədir. Və bir döyüşçü, heç vaxt içindəki boşluğu tamamlamaz, sadəcə bu boşluğa necə dayana biləcəyini öyrənir.

1824

Düşünmək, yalnız sadə bir fəaliyyətdən daha çoxudur. Sözlər bəzən o qədər ağrılı olur ki, insan onları dilindən çıxartması mümkünsüz olur. Bəzən, sözlər sadəcə içində bir dağ kimi böyüyür, dilində bir yük olur. İnsan içindəki həmin sözləri başqalarına verməyə çalışsa da, həmin sözlər heç vaxt digərinin qəlbinə dəyərsizliklə toxunmaz. Çünki hər kəsin öz gerçəkliyi var və o gerçəkliyin ağırlığı heç kəsə aid olmasa da, hamıya bərabərdir. Beləliklə, içindəki susqunluğu daşıyan bir insan, içindəki əzabı hər zaman qəlbinə qoyur. O susqunluq ki, insanın öz içindəki ən qaranlıq hissləri meydana çıxarır.

Dikkens, yazılarında yalnız öz dövrünün yox, dövrün insanlarının içindəki boşluğu da ifadə etməyə çalışdı. Hər sözündə bir boşluq vardı, çünki o bilirdi ki, heç bir söz tam mənası ilə qarşısındakına çatmaz. Amma hər zaman öz səsi ilə eşidilməyə davam etdi. Bu da ona içindəki qorxuları, tənhalıqları və mübarizələri göstərməyə imkan verdi.

Eyni şəkildə, Mübariz İbrahimov da öz hisslərini yalnız döyüşlə ifadə etmədi. O, bir xalqın şanını daşıyan insan kimi, öz içindəki sükutu çırpmağa və xalqının azadlığı üçün mübarizə etməyə başladı. İbrahimov, öz silahının gücünü deyil, hər bir düşüncəsinin dərinliyini bildi və bu onun öz mübarizəsindəki ən böyük silahı oldu.

Dikkens və İbrahimov - ikisi də öz düşüncələri ilə döyüşmüş, ruhlarının boşluqlarını dərk etməyə çalışmış şəxslərdi. Onlar, fərqli dövrlərdə və fərqli yerlərdə yaşamış olsa da, içlərindəki bu mübarizə bir-birini tamamlayır. Hər biri öz zamanının və məkanının təzyiqi altında, insanın özündən və dünyasından nə istədiyini axtarmağa çalışdı.

Azadlıq, nə qədər arzulanarsa, o qədər də əlçatmaz olur. İnsanlar nə qədər azad olmaq istəsələr də, nə qədər özünü təhlil etməyə çalışsalar da, onlar bir yerdə qalıb hələ də o ağırlıqla qarşılaşacaqlar. Ölüm, varlıqdan qurtuluşun yalnız bir–yeganə yolu olduğu halda, həyat, bəzən ölümə getməkdən əvvəlki acılıqdır. Dikkens və İbrahimov da ölümün özü ilə qarşılaşmaqdan çəkinmədilər. Hər ikisi həyatın ən kəskin, ən tünd tərəfləri ilə üzləşərək, öz mübarizələrini sona çatdırdılar.

2025

Düşünmək sadəcə təhlil etmək deyil, həm də əzab çəkməkdir. İnsan əzabını yalnız düşüncə ilə yüngülləşdirməyə çalışsa da, əzab özünü bir daha ortaya qoyar. Düşüncələr bir alət olurlar, amma hər alət özünü öz ustasından qoruyur. İnsan əzabını yalnız düşündüyü qədər dərk edir. Lakin bu dərk etmə, heç vaxt ağrısız olmur. Bir insanın öz içində mübarizə aparması, nə qədər güclü olsa da, heç vaxt səssiz olmur.

Azadlıq bir çoxları üçün görünməzdir. Hətta bu azadlıq, insanın həyatında özünü tapmaq və onu özündə birləşdirməkdən daha çoxunu tələb edir. Bu isə o deməkdir ki, həqiqi mübarizə daxilimizdə başlayır

Çarlz Dikkens, öz dövründəki sosial ədalətsizliklərlə mübarizə aparan bir yazıçı idi. O, zənginlər və kasıblar arasındakı uçurumu, uşaqların və qadınların həyatını bir güzgü kimi göstərərək, cəmiyyətin ən dərin yaralarına toxundu. Həyatında əzab çəkənlərə qarşı olan rəğbəti və onlara dəstək olma istəyi onu yazılarında yüksək bir sosial məsuliyyət daşımağa sövq etdi. Həmçinin, Dikkens'in əsərləri mübarizənin bir forması idi. O, mübarizəni sözlərlə həyata keçirdi və cəmiyyətin daxilindəki ədalətsizliyə qarşı insanları ayıltdı.

Mübariz İbrahimov isəAzərbaycanın müstəqilliyi uğrunda şəhid olan bir qəhrəmandır. Onun mübarizəsi, bir tərəfdən təməldən yuxarıya doğru gedən bir sosial dəyişiklik idi, digər tərəfdən isə şəxsi bir azadlıq mübarizəsi. Mübariz, öz xalqının azadlığı uğrunda ölümdən qorxmadan savaşdı və canını bu mübarizəyə sərf etdi. O, Çarlz Dikkens'in təkcə yazı ilə deyil, həm də əməlli bir mübarizə ilə xalqını qurtarmağa çalışan bir düşüncəni və sarsılmaz bir əzmkarlığı təmsil etdi. Ancaq bu mübarizə də, necə deyərlər, yalnız öz həyat yoldaşının ağır psixoloji xəstə olmasına gətirib çıxardı.

Bu iki şəxs arasında bir bağ var: Hər ikisi də sükutla savaşan insanlardır. Çarlz Dikkens, öz yazılarında sükut edənləri, susanları səsləndirməyə çalışdı. O, qəlbindəki əzabı və tənhalığı qələmi ilə kəsməyə çalışdı. Mübariz İbrahimov isə, sükut edən bir xalqın azadlıq istəyini səsləndirdi və onun sükutunu qıraraq öz mübarizəsini davam etdirdi.

  Çarlz Dikkens'in mübarizəsi yazının, sözün və ədəbiyyatın gücü ilə həyata keçirdi, lakin Mübariz İbrahimovun mübarizəsi əslində çox daha fərqli bir alətə, yəni canına, öz vücuduna, gücünə əsaslanırdı. Lakin hər iki şəxs də öz dövrünün məhkumluqlarına qarşı bir reaksiya göstərdi. Onların mübarizələri, bir tərəfdən özlərini və başqalarını anlamanın dərinliklərinə enmək idi, digər tərəfdən isə bəşəriyyətin ən əsas haqqı olan azadlığı qazanmağa çalışan bir hərəkat idi.

  Bu şəxslərin mübarizələri birləşir, hansı ki, hər ikisi də insanın içindəki əzabı, boşluğu və narazılığı öz hərəkətləri ilə güclü bir şəkildə ifadə etdilər. Çarlz Dikkens sosial ədalətə yönələn bir üsyan etdi, Mübariz İbrahimov isə azadlıq uğrunda döyüşü simvolizə etdi. Onların arasındakı əlaqə, sadəcə fərqli dövrlərdə, fərqli vasitələrlə həyata keçirilən, amma ümumi məqsədi insanın ləyaqətini qorumağa yönələn mübarizədir. Bu mübarizə, bir baxımdan, həyatın özü ilə – insanın öz içindəki qaranlıq tərəfləri ilə baş verməkdədir. Çünki hər iki şəxs, həm də həyatın çətinlikləri qarşısında öz içində bir mənəvi güc tapdılar.

  Çarlz Dikkens və Mübariz İbrahimovun mübarizələri arasında birgə bir xətt var. Hər iki şəxs, yaşadıqları dövrlərin çətinliklərini və ədalətsizliyini qarşısında dayanmış, özlərini ifadə etmə və digər insanları anlamada dərin bir ehtiyac duyaraq yol almışdır. Çarlz Dikkens, cəmiyyətin zəif və müdafiəsiz olan təbəqələrinin həyatını sərt və acı şəkildə təhlil edərək, bu təbəqələrin yaşadığı əzabı öz əsərlərində ifadə etdi. O, sözlərlə mübarizə edirdi, yazılarıyla xalqın kədərini, çətinliklərini və gözləntilərini bütün dünyaya çatdırmağa çalışırdı. Sosial təbəqələr arasındakı uçurumu aradan qaldırmaq istəyirdi və heç bir bəhanə ilə sükut etmirdi. O, yazı ilə azadlıq, bərabərlik və insan hüquqları uğrunda mübarizə aparırdı.

  Digər tərəfdən, Mübariz İbrahimov daha fərqli bir mübarizə apardı. Onun mübarizəsi əslində bir mənalı olaraq yazının gücünün daha sonrasına keçirdi. O, döyüş meydanında bir çoxunun səssizcə dayandığı bir dövrdə, silahları və həyatı ilə öz mübarizəsini həyata keçirdi. Mübariz, xalqının azadlığı uğrunda yalnız fiziki gücünə deyil, həm də böyük bir daxili əzmkarlığa güvənərək döyüşdü. Onun mübarizəsi, təkcə əzabın və mübarizənin simvolu deyil, eyni zamanda xalqın bir bütün olaraq, daimi şəkildə azadlıq və müstəqillik istəyini simvolizə edir.

  Çarlz Dikkens və Mübariz İbrahimovun arasında ən böyük əlaqə, onların dövründən gələn sükut və təzyiq qarşısında baş verən mübarizədə gizlidir. Hər iki şəxs də bəşəriyyətin ən vacib haqqı olan azadlıq uğrunda mübarizə apardı. Həm Çarlz, həm də Mübariz üçün azadlıq yalnız bir sosial hüquq deyil, insanın daxili azadlığını tapması ilə də əlaqələndirilir. Dikkens, sükut edənlərin və cəmiyyətin ədalətsizliyinə məruz qalanların səsini duyurmaq istəyirdi. O, cəmiyyətdəki təzyiqlərin qarşısında insanları dinləməyə və hiss etməyə çağırdı.

  Mübariz isə, bu sükutu sındıraraq, azadlıq uğrunda öz həyatını riskə atdı. Onun mübarizəsi yalnız öz ölkəsi üçün deyil, həm də insanlıq üçün bir əzab və çətinlik idi. Çarlz Dikkens'in yazıları ilə başlayan mübarizə, Mübariz İbrahimovun silahları və əzmkarlığı ilə konkretləşdi. Birincisi, sözlərlə, digəri isə həyatla mübarizə etdi. Lakin onların hər biri özünün varlıq mübarizəsində bir nəticəyə çatmağa çalışırdı: İnsanlıq və azadlıq.

  Bu iki şəxsin mübarizələri birləşir: bir tərəfdən sözlə, digər tərəfdən həyatla edilən mübarizələr. Hər biri öz dövrünün və şəxsi əzablarının qarşısında durmaq üçün özünü ortaya qoydu. Dikkens'in mübarizəsi sosial bərabərlik uğrunda idi, Mübarizinki isə təbii olaraq bir xalqın azadlığı uğrunda idi. Lakin hər ikisi də bir anlamağa çalışdı: insan, öz haqqını qoruyarkən, həm də daxili gücünü tapmalıdır. Çünki bu mübarizə yalnız fiziki deyil, mənəvi bir səfərdir.

  İki şəxs arasındakı əlaqə, dövrlərin fərqliliyini və mübarizələrin müxtəlif alətlərini üzə çıxarır. Ancaq bir şey məlumdur ki, onlar hər biri insanın öz mübarizəsini, gücünü və ən sonda öz azadlığını tapma yolunu axtarıblar. Hər ikisi də cəmiyyətin ədalətsizliyinə qarşı çıxaraq, öz daxili dünyalarını və hisslərini yazıya və hərəkətə çevirmişdir. Dikkens, yazı ilə, Mübariz isə canı ilə mübarizə etdi. Amma hər ikisi də eyni məqsədə xidmət edirdi: İnsanlığın ən böyük haqqı olan azadlığı qorumağa.. 

  İllər keçdi, amma bu gün də, dünən olduğu kimi, eyni mübarizənin səsi hələ də havada asılıdır. Hər bir dövr, özünün qəhrəmanlarını ortaya çıxarır. Ancaq onların mübarizəsi yalnız zənginlər və kasıblar arasında deyil, daha çox insanın öz daxili dünyasında baş verir. Xalqın iztirabları, onların gözlərindəki ümidi oyandıran bir hıçqırıqdı, amma bu hıçqırıq yalnız sözlərlə deyil, həm də həyatda əksini tapdı.

  Günümüzdə olan hər bir döyüş, yalnız zahiri bir mübarizə deyil; bu, insanın özünü tapmaq uğrunda apardığı bir daxili döyüşdür. Çarlz Dikkens və Mübariz İbrahimov bu mübarizənin iki fərqli üzü kimi qarşımıza çıxır. Dikkens'in əsərlərindəki həyatlar, sadə insanların əzabları, təzyiqlər qarşısında susmaqdan imtina etmələri, bu böyük mübarizənin sözlərlə reallaşan forması idi. O, yazılarında zənginlərlə kasıblar arasındakı uçurumu mübahisəsiz şəkildə təsvir edirdi, cəmiyyətin ədalətsizliyini açıqca göstərirdi. Hər bir yazısı bir reaksiya idi, bir mübarizə, bir çağırış...

  Mübariz İbrahimov isə, bu reaksiyanı yalnız sözlərlə deyil, həyatı ilə verdi. O, sadəcə yazmağı yox, həyatını bu mübarizəyə həsr etdi. O, ölkəsinin azadlığı üçün vuruşan bir insan olaraq tarixə yazıldı. Mübarizin mübarizəsi, bir xalqın sükutunu pozmağa və azadlıq istəyini səsə gətirməyə yönəlmişdi. Mübariz, bir əsgər olaraq həyatı ilə azadlıq uğrunda döyüşürdü. Bu döyüşün mərkəzində yalnız fiziki güc yox, əzmkarlıq, inam və daxili güc vardı. Onun mübarizəsi, yazının gücündən fərqli olaraq, bədəninin, varlığının gücünə söykənirdi.

  Amma nə Dikkens, nə də Mübariz yalnız xarici mübarizə ilə kifayətlənirdilər. Hər biri də öz daxili mübarizəsi ilə qarşılaşırdı. Dikkens yazılarında ədalətsizliyə qarşı çıxdıqca, hər yazısında insanın ən dərin hisslərinə toxunmağa çalışırdı. O, yalnız sosial quruluşu və zəngin-kasıb arasındakı uçurumu göstərmirdi, eyni zamanda insanın daxili azadlıq istəyini, ruhunun azadlığını da vurğulayırdı. Onun mübarizəsi birbaşa daxili narazılığın, qəlbin kədərinin bir ifadəsi idi.

  Mübariz isə, bütün bu sözləri gerçəkləşdirmək üçün bədənini ortaya qoydu. Azadlıq mübarizəsi yalnız döyüş meydanında deyil, həm də insanın öz varlığında və kimliyində baş verirdi. O, vuruşarkən yalnız öz xalqı üçün deyil, həm də özünü tapmağa çalışırdı. Hər döyüş, hər zəfər və hər məğlubiyyət onun daxili dünyasını formalaşdırırdı. Dikkens'in sözlərlə yaratdığı mübarizə, Mübarizin silahları və həyatla təsdiqlənmiş mübarizəsi ilə əksini tapırdı.

  Bu iki şəxs, fərqli dövrlərdə fərqli alətlərdən istifadə etsələr də, bir məqsədi güdürdülər: insanın öz haqqını tapması və həyatın ədalətsizliyinə qarşı mübarizə aparmaq. Dikkens yazı ilə, Mübariz isə bədəni ilə mübarizə edirdi. Ancaq hər iki mübarizə bir-birini tamamlayır, insanın azadlıq istəyini təmsil edirdi.

  Hər dövrün, hər mübarizənin öz çətinlikləri olsa da, onların uğrunda verdiyi mübarizənin əsasında bəşəriyyətin ən qədim haqqı dayanırdı: insanın azadlığı, kimliyini tapması və özünü ifadə etməsi. Mübarizlər yalnız öz xalqının deyil, həm də öz daxili azadlığının uğrunda döyüşürlərdi. Nəticədə, onların bu mübarizələri, yalnız tarixi dəyişdirməklə qalmır, eyni zamanda insanın öz varlığını, kimliyini və azadlığını anlama yolunda atılmış addımlardır.

  Amma bu zəfər yalnız sevincli bir nəticə ilə bitməz. Hər mübarizənin sonunda qələbə ilə bərabər gələn bir məyusluq və əzab vardır. Zəfər yalnız həyatın ən çətin anlarını əhatə edən bir ulduz deyil; o, eyni zamanda uzun, yorucu bir yolun sonunda gələn sükutdur. Dikkens'in yazılarında hər bir qəhrəman, zahirən uğur qazansa da, öz içində bir boşluq, bir narazılıq daşıyır. Onlar qələbə qazanarkən, geridə qoyduqları insanları, itirilmiş illəri və ümidsizliklə dolu günləri düşünürlər.

  Mübariz də eyni şəkildə, hər qələbənin arxasında bir məyusluq hissi ilə qarşılaşır. O, müstəqillik uğrunda döyüşərkən, bir zamanlar əzab çəkdiyi əzəmətləri və sevdiyi insanları düşünür. Mübariz, həyatın bu kədərli, amma gözəl dövrlərinin içində, öz mübarizəsini və qurbanlarını anlamağa çalışır.

  Zəfər, yalnız bir döyüşün sonunda deyil, həm də insanın öz varlığında yaşadığı dərin məyusluğun içində tapılır. Amma bu məyusluq da öz yerindədir. Onun olması, insanın əzab içində belə hərəkət etməsini, mübarizə aparmasını, ən dərin təfəkkürlə özünü anlamasını təmin edir. Bu kədər, eyni zamanda bir qaynaqdır - insanların ən dərin tərəflərinə toxunur, özlərini, varlıqlarını daha yaxşı başa düşməyə kömək edir.

  Məyusluq, insanın öz mübarizəsini heç vaxt unutmaması üçün bir işarədir. Çünki yalnız məyusluqla qarşılaşdıqca, o kədəri öz gücünə çevirib daha böyük mübarizələrə atılmaq mümkündür. Və hər bir kədərli anın sonunda, insanın uğuru, yalnız onu başa düşmək və qəbul etmək bacarığı ilə ölçülür..

 Hörmət və rəğbətlə anırıq..

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.02.3035)