İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Böyük Britaniya ədəbiyyatı deyincə, şübhəsiz, dramaturgiyada Şekspir, poeziyada Bayron yada düşür. Bəzi ədəbiyyatşünaslar təkidlə Bayrondan sonra ikinci ad olaraq Con Kits deyirlər, amma opponentlər də az deyil, onlar başqa onlarca ad çəkirlər.

Bəli, ingilis poeziyası genişdir, rəngarəngdir, hər cərəyanda, hər üslübda uğur qazanan yetərincədir.

Yox, mən Con Kitsin ikinci ya dəxi, iyirmi ikinci olmasını söyləmək üçün haqqında yazmıram. Sadəcə, ad gününü xatırlatmaq istəyirəm. Bu gün onun anadan olmasının tam 230 illik yubileyidir.

Əlbəttə ki çox böyük tarixdir, 230 il yaddaşlarda qalmısansa, demək, yazmağına dəyərmiş.

Con Kits (John Keats) 31 oktyabr 1795-ci ildə Londomda -  İngiltərədə doğulub. John Keats İngilis romantik ədəbiyyatının ən parlaq və təsirli şairlərindən biri olub. O, qısa ömür sürsə də, poeziyasında gözəlliyin əbədiliyi, ölüm və həyatın keçiciliyi, təbiətin mükəmməlliyi kimi dərin mövzulara toxunub.

Əsas əsərləri:

1. Ode to a Nightingale (Bülbülə oda)

2. Ode on a Grecian Urn (Yunan vazasına oda)

3. To Autumn (Payıza)

4. Endymion (epik poema)

Keats poetik dilin musiqiliyinə, obrazların gözəlliyinə və duyğuların dərinliyinə xüsusi önəm verib. Onun məşhur fikri belədir:

> “A thing of beauty is a joy for ever.”

(“Gözəl bir şey əbədi bir sevincdir.”)

Keats romantik poeziyada insan hisslərinin və estetik gözəlliyin tərənnümçüsü kimi tanınıb. Ölümündən sonra onun yaradıcılığına maraq artdı və o, bu gün İngilis ədəbiyyatının ən sevilən şairlərindən biridir.         

Bəlkə də, həqiqətən Bayrondan sonrakıdır?

Keats 23 fevral 1821 Romada - İtaliyada vəfat edib. Bəli, razılaşın ki, 26 il çox qısa bir ömürdür.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(31.10.2025)