İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Dəyərli oxucular. Maraqlı faktlar rubrikasını çox bəyəndiyiniz bəllidir. Əlbəttə ki, bu sayaq məlumatlar qərbdən şərqə, 7-dən 77-yə hamı üçün maraqlıdır. Bu dəfə bir neçə mənbəni ələk-vələk edib sizlər üçün aşağıdakıları toplaya bildik:
- Ahtapotların üç ürəyi var.
İki ürək qanı qəlsəmələrə, biri isə bədənə pompalayır. Üzgüçülük edəndə isə bədənə qan vuran ürək dayanır!
- Yerin ən isti yeri Liviya səhrasında qeydə alınıb.
1922-ci ildə Əl-Əziziyə şəhərində 57.8°C temperatur ölçülmüşdü.
- Şir gündə orta hesabla 20 saat yatır.
Yəni şirlər, əslində, savannaların "yatan kralı"dır.
- İnsan burnu 1 trilyon fərqli qoxunu ayırd edə bilir.
Əvvəllər bu rəqəm daha aşağı hesab olunurdu, amma son araşdırmalar bunu sübut edib.
- Kosmosda ağlamaq mümkündür, amma göz yaşları axmaz.
Sıfır cazibədə göz yaşları üzdə köpük kimi yığılır.
- Dəniz atları (sea horse) övladlarını atalar dünyaya gətirir.
Dişi dəniz atı yumurtaları erkəyə ötürür və erkək onları daşıyaraq doğur.
- Kərgədanların dərisi o qədər qalındır ki, silah gülləsinə belə bəzən davam gətirə bilir.
Amma yenə də çox həssas və təbiətdə təhdid altında olan heyvanlardır.
- Mavi balina dünyanın ən böyük heyvanıdır – həm də tarix boyunca yaşamış bütün canlılar arasında.
Onun ürəyi bir avtomobil ölçüsündə ola bilər və ürək döyüntüsünü 3 kilometr uzaqdan eşitmək mümkündür.
- Delfinlər bir-birilərini adla çağırırlar.
Onlar xüsusi səs siqnalları ilə digər delfinləri fərqləndirib çağırırlar – yəni "dil"ləri var.
- Qarışqalar özlərini "zombi" edə bilən göbələklərlə yoluxa bilər.
Ophiocordyceps adlı göbələk qarışqanın beynini ələ keçirir və onu idarə edir. Elm buna “zombi-parazit” deyir.
- Axsaq timsahlar düz qaçarkən atdan da sürətli ola bilərlər.
Sürətlə hücum zamanı qısa məsafədə 17-20 km/saat sürətə çata bilirlər.
- Tarantul hörümçəkləri yırtıcılarından qorunmaq üçün arxa ayaqları ilə tüklərini “atırlar”.
Bu tükcüklər dəridə qaşınma və yanmaya səbəb olur.
- Elektrikli ilanbalığı 600 volta qədər enerji buraxa bilir.
Bu qədər enerji ilə 5 nəfərlik ailənin lampasını yandırmaq olar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(07.05.2025)
