Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının birgə layihəsində türk dünyasının böyük şəxsiyyətləri barədə söhbətlərimizi davam etdiririk.

Zahirəddin Muhammed Babur (1483–1530) Mərkəzi Asiyadan Hindistana qədər böyük fəthlər aparan, Babürilər dövlətinin qurucusu və görkəmli hərbi lider kimi tarixdə tanınır. Babur həm döyüş taktikaları, həm də siyasi idarəçilik baxımından müasir strateqlər üçün nümunə sayılır.

Babur, Fərqanə vadisindən başlayaraq geniş əraziləri fəth etmiş, xüsusilə 1526-cı ildə Panipat döyüşündə Dəli Sultan İbrahim Lodi üzərində qələbə qazanaraq Hindistanda Babürilər imperiyasının əsasını qoymuşdur. Onun hərbi taktikaları, topçuluqdan və süvari hərbi birləşmələrdən effektiv istifadə etməsi ilə seçilirdi. Babur həmçinin öz ordusunu yaxşı təşkil etmiş, düşmən üzərində sürətli və çevik hücumlarla strateji üstünlük əldə etmişdir.

O yalnız hərbi lider deyil, həm də müdrik dövlət xadimi olmuşdur. O, idarə etdiyi ərazilərdə ədalətli vergi sistemi tətbiq etmiş, kənd təsərrüfatı və şəhərsalma işlərinə diqqət göstərmişdir. Babur həmçinin mədəniyyət və incəsənətin inkişafına önəm vermiş, ədəbiyyat, bağçılıq və memarlıq sahələrində önəmli layihələr həyata keçirmişdir. Onun “Baburnama” əsəri yalnız şəxsi xatirə deyil, həm də dövrün siyasi və hərbi tarixi haqqında zəngin mənbədir.

Babur tarixdə həm böyük sərkərdə, həm də müdrik hökmdar kimi yadda qalmışdır. Onun Hindistanda yaratdığı Babürilər dövləti, həm siyasi, həm hərbi, həm də mədəni baxımdan Orta Asiya və Hindistan tarixində dərin iz qoymuşdur. Baburun fəaliyyətləri, həm də türk hərbi və idarəçilik ənənələrinin Hindistana uğurlu şəkildə tətbiqi nümunəsi kimi qiymətləndirilir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.10.2025)