İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Qərbi Azərbaycan... Yağıya qalan o torpaqlar barədə əlimizdə sanballı ədəbiyyat da yoxdur. Nə yaxşı ki, “Zəngəzur” romanısa var...
İstedadlı yazıçı, şair, dramaturq, naşir, jurnalist, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi Abbasov Əyyub Cəbrayıl oğlu 1905-ci ildə tariximizin ən qədim dövrlərindən bəri Azərbaycan türklərinin məskəni, oğuzların yurd yeri olan Zəngəzur qəzasının Şəki kəndində (indiki Ermənistan SSR Sisyan rayonu) anadan olub.
Uşaq yaşlarından yetim qalıb, 1920-ci ildən Naxçıvanda, qohumlarının yanında yaşayıb.
Burada orta təhsil alıb, pedaqoji texnikumu, sonra isə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun (indiki APU) dil və ədəbiyyat fakültəsini bitirib (1930). Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunda müəllim, Naxçıvan rayon xalq maarif şöbəsinin müdiri işləyib.
İlk şerləri Şərq qapısı qəzetində çıxıb (1926), Mübarizə adlı şer kitabçası 1932 ildə Naxçıvanda nəşr olunub. Sonralar Bakıda Günəşli yollar (1938), Ürək nəğmələri (1948), Könül şikəstəsi (1956) və s. şeir və poema topluları çapdan çıxıb. İkicildlik Zəngəzur (1956-1957) tarixi romanında 1917-20 illərdə regionun ümumi mənzərəsi təsvir edilib.
Qadın azadlığı adlı ilk pyesi Naxçıvan teatrında tamaşaya qoyulub.
Böhtan, Qardaşlar, Bahar nəğməsi, Şəfəq, Məlik Məhəmməd, Alma ağacı, Qisas, Sevinc pyesləri, tərcümələri var.
"Zəngəzur" Cəmiyyətləri Birliyinin sədri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Hacı Nərimanoğlunun "Əyyub Abasov: Zəngəzur faciəsini yaşayan və yaşadan ədib" monoqrafiyası nəşr edilib. ("Mütərcim" nəşriyyatı-2016)
Əyyub Abbasov 18 dekabr 1957-ci ildə vəfat edib.
Allah rəhmət eləsin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.12.2025)
