Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
MÜTALİƏ MƏDƏNİYYƏTİNİ NECƏ FORMALAŞDIRMALI?
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının təqdim etdiyi bu silsilə yazılar Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat Fondunun Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərkib hissəsi olaraq nəşr edilir.
Sizlər üçün çağdaş yazıçı və şairlərimizin ən yaxşı ədəbi nümunələrini seçərək təqdim edəcəyik.
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu@
POEZİYA
NİGAR HƏSƏNZADƏ
QAYIDIŞIN MÜBARƏK...
Sənsiz keçən otuz il saçımızı ağartdı,
Ağır bir yükün altda qaldı kürəyimiz də.
Gözlərimiz kor oldu göz yaşının duzundan,
Lal quşlar yuvasını qurdu ürəyimizdə.
Əzablıydı dünyanı qolsuz qucaqlamaq da,
Otuz gecə dualar elədik səs-səmirsiz.
Evindən-eşiyindən, əzizindən ayrılıb,
Böyük zəfər dalınca getdi igidlərimiz...
Getdi igidlərimiz – bu xalq sözünü tutdu...
Divarları, sədləri yarıb keçdilər onlar.
Otuz il yaşamışdıq sənin intizarınla,
Bir bax, sağalır indi yaralar, sıyrıntılar...
İndi daha gözəldi göy üzündə mələklər,
Qardaşlarım yol alıb Tanrının hüzuruna.
Bu rəşadət işığı əsrlərlə çəkilməz
Ölkəmin, şəhərimin üzərindən heç yana.
Köhnə yara yerləri biləklərdə sağalar.
Dərdimiz də toxtayar, sızıldamaz canımız.
Bu qəhrəman oğullar – qəlbimizin fərəhi,
Qanımız, zəfərimiz, şöhrətimiz, şanımız.
Torpaq oğul qoxuyur, Vətəndə ana ətri.
Otuz ilin qürubu dönüb olub dan yeri.
Zamanın qanatdığı milli yaddaşımızdan,
Silib təmizləmişik xəyanətkar izləri.
Planet əvəlkitək fırlanır bizim üçün.
Var olsun bu uşaqlar, bu atalar, analar.
Varsa xilaf çıxmayan öz andına, əhdinə,
Demək, həqiqi insan bu dünyada hələ var.
Mənim qəhrəman Şuşam, nəfəsindən öpürəm,
Otuz ilin yükündən azad olur bu kürək.
Bu gecə nəğmə deyir qayıdışın eşqinə
Və torpaq cavab verir: qayıdışın mübarək!
BU DA KEÇƏR...
Mələklərin ölməzliyinə,
Yelçəkənin yüngüllüyünə inanan,
Qanadlı ayaqlarla yol gedən
Hər kəsin barmağında
«Bu da keçər...» hikməti
Yazılmış bir üzük.
«Bu da keçər...» –
Ehtirasların və yaraların
Üzünə çırpılan gülüşlə
Üzük dilə gəlirdi:
Şad-xürrəm yaşayaq, xoşbəxt qocalaq.
Yalandan gözü qorxmuş bu dünya
Ruhdan salmasın qəhrəmanları
Və quzğunlar anlasın:
Allah qu quşlarını sevir göylərdə...
Sinəsində ürək gəzdirən bəndələr –
Kinlərinin, vədlərinin girovları,
Metaforaların və üzüklərin qoruyucuları
Qəbul eləsinlər bu həqiqəti:
Bəraət yoxdu əzablara.
«Bu da keçər...» – bir müdrikin
Bu kəlamını unutmasan əgər.
Yaşamaq əmri verib həyat insana
Zəfər soraqlı sonluğa qədər...
SAVAŞ
Qabarlar içində ucalar saray...
Qurbansız qurbangah yoxdu, bilirəm...
Mən həm əvvəlimi, həm də sonumu
Güzgünün önündə durub görürəm.
Bilirəm, kədərsiz səadət olmur...
Neçə savabım var, neçə günahım.
Qırışlar göylərə qırçın toxuyur,
Yenilmiş şeytanım, yenən Allahım!
Bu döyüş hər kəsin hünəri deyil,
Əsəbi zəiflər çəkilsin geri...
Çağıraq bu savaş meydanına biz
Çılpaq baxışları, yalın əlləri...
Qurbansız qurbangah yoxdu, bilirəm...
Şam yanar – istisi gedər, ayrılar.
Bilirəm, ayrı cür ola da bilməz:
Gözümdə bir savaş ehtirası var.
KAŞ…
Qaranlıq səmada işıqlı möhür...
Yağır ulduzların yağışı göydən.
Qaçmağa lüzum yox, qaçmağa yer yox
Cəzadan, ədalət məhkəməsindən.
Yerin qabığını qoparır səma,
Sanki dərisini soyur adamın...
Qoy baxıb anlasın gözləri korlar:
Göylərin altında qonaqdı hamı...
Kimi yuxudadır, kimi də oyaq –
Hamısı dünyada qonaqdı, qonaq.
Və bir an gələcək, hamısı tək-tək
Gözə görünməyən divar dibində
Durub kainata dua edəcək.
Qaranlıq səmada işıqlı möhür...
Günaha batmayan adam var hələ?
Lələyi iynədən, mələyi cindən
Kaş seçib-ayıra biləydik elə.
SADƏCƏ, AXTAR…
Bir yabanı qızılgül verib ağırlayaram
Ayağımı tikanla dalayan insanları...
Siz ey kirə-palçığa batmayan topuqların
Hardasa körpüləri, hardasa perronları.
Ruhunuz yox əzəldən sürüdə heyvan kimi,
Aşağı əyarların yiyəsisiz, uzağı...
Cənnət havası çalır buynuz öz günahına,
Alnınıza salamım dəyir güllə sayağı.
Mən tavan, siz döşəmə – nəmişliyi sevərsiz.
Verdiyiniz ehsanı toxunmamışam hələ.
Sizin qənimət deyil zəfərlərim, çəkilin.
Oxuyuram dostları gözündən çərşənbələr.
Həm özünü yaradan, həm də qayçı adam var...
Edam kötükləriylə dar ağacı yanaşı...
Adam da var, çirkabı, zir-zibili təmizlər,
Usanmadan üfürər tozu, külü, yaddaşı...
Hamı ciyər dolusu nəfəs alar səmayla,
Hər kəsin dərisi var – hər kəsin libası var.
Hamı gəlir dünyaya, saralıb-solub gedir,
Hamının sifətini bürüyür sızanaqlar...
Arabir xoş təsadüf çıxır qabağımıza
Payız yağışılarında, qışın qarında, yazda...
Dünyaya İnsan gəlir evlərin, həyətlərin,
Və qədimi tağların, bağların arasında.
Varlığı hiss olunmaz, səsi gəlməz ucadan,
Bəlkə də zəngin deyil, bəlkə də kamil deyil.
İyirmi yaşındadı, amma yox, qırxdır yaşı...
Bütün varı-dövləti özündədir elə bil.
Ürəyində təpər var... çəkinmədən, qorxmadan
Qucaq açar hamıya, gülümsəyər üzlərə.
Onun baxışlarında yanan şamlar neçə yol
Yandırıb kainatı, alışdırıb gözləri.
İnanar əlamətə, işarətə, mənaya,
Gah zarafat eləyər, gah da susar bu adam.
Dadlı şərablar içər, acı şirnilər yeyər,
Ayaqyalın dolaşar tikanlıqda qorxmadan.
Sübh şehini xoşlayar... bədənini, ruhunu
Gərər böyük həvəslə bu dəli küləklərə.
Ürəklə salam verər özgələrə, yadlara,
Sevdiyi adamlara sehirli üzük verər...
Həm özünü yaradan, həm də qayçı adamlar...
Dərisi var hər kəsin – hər kəsin libası var.
Amma bir insan da var bir ömür dəyərində –
Hardasa, yanındadı… sadəcə, axtar, axtar...
Rus dilindən tərcümə: Salam Sarvanındır
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.10.2024)
