İmran Verdiyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Yazıçı, publicist və araşdırmaşı Pənah Qurbanov! O, 1938-ci ildə Oğuz (keçmiş Vartaşen) rayonunun Yaqublu kəndində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Yaqubludakı natamam orta məktəbində, orta təhsiini isə Padar kənd məktəbində almışdır.
Əmək fəaliyyətinə Yaqublu kəndindəki kolxozda başlamışdır. Bir müddət rayon qəzetində işləmişdir. Ötən əsrin 60-cı illərində Bakıda Montin adına zavodda və metro tikintisində əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir. Həmin illərdə BDU-nun jirnalistika fakültəsini bitirmişdir.
Hələ cavan yaşlarından tanınmış qələm sahibləri V.Əziz, Ə.Kərim, A.Laçınlı, M.Səməd və başqaları ilə yoldaş olmuş, tez-tez onlarla ədəbi məclislərdə iştirak etmişdir.
1968-ci ildən Mingəçevirdə məskunlaşmışdır. “Mingəçevir işıqları” qəzetində foto-müxbir olmuşdur. Sonrakı illərdə şəhər Partiya Komtəsində təlimatçı və “Bilik” cəmiyyətində məsul vəzifədə işləmişdir.
1970-ci ildən Mingəçevir radiosunda müxbir kimi əmək fəaliyyətini davam etdirmişdir.
1973-cü ildə tanınmış radiojurnalist Firuz Əhmədlinin köməkliyi və zəmanəti ilə Azərbaycan radiosu və televiziyasının Şəki-Zaqatala bölgəsi üzrə müxbiri təyin olunmuşdur. Az sonra Azərbaycan Televiziyasının “Günün ekranı” xəbərlər proqramının xüsusi müxbiri olmuş, 1985-ci ilə kimi burada çalışmışdır. Burada işləyərkən V.Sənani, N.Muradxanlı, N.Səfərli, Z.Zeynalov, İ.Göyçaylı və Ş.Rza kimi peşəkarlardan çox şey öyrənmişdir.
1986-cı ildə Mingəçevir radiosunun məsul redaktoru təyin olunmuşdur. Şəhərin ilk qurucuları, Mingəçevir SES tikintisi onun əsas araşdırma mövzusu olub. 1995-ci ildə P.Qurbanovun “Mingəçevir: hidroqovuşaq və şəhər necə yarandı”, 1999-cu ildə “Onlar Mingəçeviri qurmuşlar” tarixi səlnamələri, daha sonra M.Füzuliyə həsr olunuş “Ayrılıq karvanı” kitabları çapdan çıxmışdır. Ümumiyyətlə, bu günə kimi onun 8 kitabı nəşr olunmuşdur ki, onların 6-sı müasir Mingəçevirin tarixindən bəhs edir.
P.Qurbanov görkəmli yazıçılarımız Ə.Kürçaylı və F.Kərimzadə ilə dostluq edirdi . O, qəzet müsahibələrinin birində belə deyir: “Ömrümün ən ağır və kədərli günləri dostluq etdiyim Ə.Kürçaylı və F.Kərimzadə kimi istedadlı qələm sahiblərinin vaxtsız itkisi ilə bağlıdır.”
Onun istedadlı şair M.Daşqının yaradıcılığı barədə araşdırmaları professor M.Bağırov tərəfindən çap olunmuş kitaba daxil edilmişdir.
Çoxlu sayda publisistik yazıları və reportajları da vardır. Azərbaycan Yazıçılar Birliyi və Jurnalistlər ittifaqının üzvü idi.
P.Qurbanovun “Mingəçevir SES tikinti” və Azərbaycan”, “Arxivlərdə yatan imzalar”, “Qranatnı roşa”nın sonuncu sakini”, “Danışır Mingəçevir” və “Batalyon kömək istəyr”, “Ömrümüz çiçəktək solacaq bir gün” adlı əsərlərin də müəllifidir.
P.Qurbanov bəzən öz kövrək duyğularını şeirlərlə də ifadə etmişdir. Bu şeirlər Vətənə, onun təbiətinə və bu təbiət qədər saf olan insanlarına həsr olunmuşdur.
Əsərləri ilə tanış olan hər kəs aydın hiss edir ki, onun qələminin sehri də , gücü də öz Vətəninə, anadan olduğu Yaqublu kəndinə, uzun illər sakini olduğu Mingəçevir şəhərinə, onun daşına, torpağına, bu torpağın üstündə yaşayan həmvətənlərinə olan sonsuz məhəbbətdədir.
Təsadüfi deyil ki, P.Qurbanov öz doğma məktəbinin kitabxanasına bağışladığı kitablarının birinə belə bir avtoqraf yazıb: “Mənə həyat vəsiqəsi vermiş, xatiratımda unudulmaz iz qoymuş doğma məktəbim və Yaqublu kəndi yaradıcılığımın əsas mənəvi dayağı və mövzusudur.”
P.Qurbanov 2006-cı ildən təqaüdə çıxmışdır. 2022-ci ildə vəfat etmiş və Mingəçevir şəhərində dəfn olunmuşdur.
Sonda P.Qurbanovun M.Füzulinin 500 illik yubileyi ərəfəsində yazdığı bir qəzəli dahi şairin 530 illik yublieyini qeyd etməkdə olduğumuz bir dövrdə hörmətli oxucularımızın nəzərə çatdırmaqda bir qəbahət görmürük:
Kərbalada ucalanda Allahu-Əkbər səsləri,
Burda parladı bir gün söz mülkünün sərkəri.
Ad qoydular o dühaya, müqəddəslər şərəfinə,
Mühəmmədi-Əleyhissəlam, Ali həzrət şərəfinə.
Qərib eldə böyüdükcə Süıeymanın göz işığı,
Sanki artıb çıxalırdı Kərbəlanın yaraşığı.
İraqi-Ərəb, Bağdad, Hillə möcüzələr aləmiydi,
Burda ürək yandırırdı, Məcnun ahı, Leyli dərdi.
Boylandıqca ətrafına hicran gördü, əfqan gördü,
Bir gün könül qapısını “Şəbi-hicran” yaman döydü.
Gah nəvasın gülə dedi, gah çöllərə, gah yellərə,
Füzun oldu, düşdü dilə, bu sayaq “türki-dilrubə”.
“Ləhceyi-türki” eylədi qəzəllə “məşhuri-cahan”,
Bu dildə çünki “oxumaq da, yazmaq da asan”.
Zamanmı səni məşhur eylədi, ya sənmi zamanı ?!
Yox! Sən oldun ey ulu ustad, zamanın söz sultanı.
Dərgahına qədəm qoymaq asan deyil, sənin çünki,
Söz mülkünün sirri dərin, “dürri-ərən, dedim, dedi”.
Üzr qıl bu cürətimə, xəzinənə əl uzatdım,
Gövhərinə üzüm sürtüb astananda qul tək yatdım.
Əxz eylədik biz səndəki aşiqliyi, dəyanəti,
Nəymiş sənin söz mülkünün “haqq adına” bu hikməti?!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.06.2024)
\