“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Zahirə Cabirin nağıllarını, əfsanələrini ardıcıl təqdim etməkdədir. Nağıllar uşaqlar üçün yaradılır. Amma bu nağılları böyüklər də məmnuniyyətlə oxuyurlar və bəyənirlər. Əfsanələr isə yurdumuzun qədim tarixi, toponimləri barədə hamı üçün bir mənbədir.

Qarqar dağı və Qarqar çayı (Xocalı)

Çox qədimlərdə ucadan-uca bir dağ vardı. Bu dağ qara yağışlı buludlardan yapıncı geyərdi. Qışın qarlı, şaxtalı günlərində belə başında ildırımlar çaxardı. Bu dağa kim pənah aparardısa əli boşa çıxardı. Dağdan aralı bir çay axardı. Novruzun on dördüncü günündə elin qız-gəlinləri evlərindəki səməniləri bu axar çaya atar, niyyət edərdilər. Bu məmləkətin şahı çox zalım və qaniçən idi. Aman-zaman, gözünün ağı-qarası bir qızı vardı. Qızını vəzirin bivec oğluna vermək istəyirdi. Şahın qızı isə çobanın oğlunu sevirdi. Bir gün şahın qızı sevdiyi çobanın oğlu ilə əhd- peyman bağlayır ki, bu diyardan qaçıb getsinlər. Bundan vəzir duyuq düşür, şaha qızının çobanın oğlu ilə qaçdığı xəbərini verir. Şah onların dalınca cadugün küp qarısını və atlılarını göndərir ki, ya ölülərini, ya da dirilərini tapıb gətirsinlər. Çobanın oğlu sevgilisini dağın ətəyində gözləyirdi. Qız gəlib çaya çatanda onların dalınca gələn şahın küp qarısı, cadugün çayı kükrədir, qız çayı keçə bilmir. Az qalır ki, batsın. Allaha yalvarır ki, onu quşa döndərsin. Həmin an qız qarğa olub uçmaq istəyəndə, cadugün bir naqqa balığı olub qarğanın ayaqlarından yapışır, suya çəkir. Qarğa “Qarrr”, “Qarrr” qışqırır, naqqa onu udur. Şahın adamları isə dağın ətəyində sevgilisini gözləyən çobanın oğlunu zəhərli oxla vurub öldürürlər. Həmin vaxtdan o çayın və dağın adı Qarqar qalır. Hər yazın əvvəlndə donan çayın buzu əriyir, sevən çay öz suları ilə dağa çırpılır, sevgilisini axtarır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.02.2024)