Rasim Qaraca yazır

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı, “Alatoran” nəşrlərinin rəhbəri Rasim Qaracanın filologiya elmləri doktoru Rəhim Əliyev barədə yazdığı “Rəhim Əliyevin doğum gününə” yazısını təqdim edir. 

Qiymətli ziyalımız Rəhim Əliyevin bir neçə kitabını oxumuşam. Onun "Ədəbiyyat Nəzəriyyəsi" kitabı bütün zamanlarda öz dəyərini itirməyəcək fundamental bir əsərdir. Ədəbiyyatla əlaqəsi olan insanların, xüsusən yazarların mütləq oxumalı olduğu bir kitabdır. "Nəsimi" monoqrafiyası da ilhamla yazılmış, orta əsrlər dövrünün fəlsəfəsini xırdalayan çox qiymətli əsərdir. Rəhim Əliyev hekayə kitablarının və "Qoşulub qaçmayan qız" adlı romanın da müəllifidir. Elmi yaradıcılıqla yanaşı müəllifin bədii əsərləri də diqqətdən kənarda qalmamlıdır. "Qalmamalıdır" deyirəm, amma Rəhim Əliyev yaradıcılığı təəssüf ki diqqətdən kənarda qalıb. Bunun səbəbi bir az da özünün təvazökarlığı ilə bağlıdır. Buna Füzulinin bir misrası ilə cavab verir hər zaman: "Sanman günəş olsa nur salmaz" - yəni sən əsərini yaz, onsuz da gec-tez günəş kimi parlayacaq. 

Bu günlərdə oxumağa başladığım "Tağ Ev" romanı isə məni sözün əsl mənasında heyrətlər içində buraxdı. Çoxdan idi elə bir əsər oxumurdum ki, məndə hər axşam özümü tələsik evə çatdırıb oxumağa davam etmək arzusu yaratsın. Bunlar şişirdilmiş tərifli sözlər deyil. Əsərdə 20-ci əsrin əvvəllərində Abşeron kəndlərində yaşayan bir ailənin tarixçəsi təsvir edilir, eyni zamanda, son dərəcə dramatik hadisələrin fonunda çox nadir tarixi xronika öz əksini tapır. Bakı kəndləri necə formalaşıb, Nadir şahın sərkərdələri burada necə kök salıb, ruslar nə zamandan və necə gəlməyə başlayıb, ermənilər, malakanlar və başqa azsaylı xalqlarla münasibətlər necə olub, neft sənayesi inkişaf etdikcə dünənə qədər tərəkəmə həyatı sürən türklər necə şəhərliləşməyə başlayıb və s. - romanda bədii bir dram içərisində öz əksini gözəl tapıb. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(14.11.2023)