Bişkekdə fəaliyyət göstərən Türkdilli Dövlətlərin Siyasətinə Dəstək Fondunun sifarişi ilə tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, Respublika Dövlət mükafatı laureatı Hacı Həsənovun ümumi redaktorluğu ilə “XIX-XX əsrin əvvəllərində. İrəvan şəhərinin tarixindən” adlı kitabı qırğız dilinə tərcümə edilir.
AzərTAC xəbər verir ki, AMEA A.A Bakıxanov adına Tarix institutu Elmi Şurasının qərarı ilə çap olunan kitab həmin institutun alimlər qrupu tərəfindən ərsəyə gəlib.
Monoqrafiya Azərbaycanın tarixi İrəvan şəhərinin – Rəvanqulu xan tərəfindən bünövrəsi qoyulmuş İrəvan qalasının XIX-XX əsrin əvvəllərindəki dövrünə həsr edilib. Əsərdə İrəvanın tarixini “erməniləşdirməyə”, onu “Erebuni” adlı mifik məskənlə bağlamağa çalışan saxtakarlar tənqid olunur, qala-şəhərin əsasının qoyulması ilə bağlı bəzi tarixi məsələlərə aydınlıq gətirilir. Həmçinin Azərbaycan və Anadolu türkcələrində, ingilis, rus və digər dillərdəki tarixşünaslıq əsərlərindən, habelə mötəbər qaynaqlardan toplanmış qiymətli məlumatlar əsasında İrəvan tarixinin mühüm sahələrinə işıq tutulur.
Kitabda İrəvan şəhər sənayesi, şəhər memarlıq xüsusiyyətləri və ticarəti barədəki faktlar əsasında onun klassik Azərbaycan şəhərləri arasında özünəməxsus yer tutduğu vurğulanır, şəhərin inzibati idarəçilik sistemi, demoqrafiyası araşdırılır. Eyni zamanda, çarizmin işğalçı İrəvan yürüşlərinə qarşı irəvanlıların qəhrəman mübarizəsi real faktlarla işıqlandırılır, romanovların mürtəce köçürmə siyasəti sayəsində burada reallaşdırılmış xristianlaşdırma-erməniləşdirmə proseslərinə tənqidi diqqət yetirilir.
Əsərdə İrəvan şəhərinin elmi-mədəni həyatının müxtəlif sahələri də nəzərdən keçirilir, onun Azərbaycan elm və mədəni mərkəzlərindən biri olduğu vurğulanır.
Qeyd edək ki, kitabı qırğız dilinə 1989-cu ildən SSRİ Jurnalistlər İttifaqının, Qırğızıstan jurnalistlər İttifaqının və habelə Beynəlxalq İdman Jurnalistləri İttifaqının üzvü, 2000-ci ildə “Manas janırıqı” (“Эхо Манаса”) TeleRadio kompaniyasının yaradıcısı və rəhbəri Temirbek Toktaqaziyev tərcümə edir.
Temirbek Toktaqaziyev xalq yazıçısı Çingiz Abdullayevin 3 kitabını da qırğız dilinə tərcümə edib.
Türkdilli Dövlətlərin Siyasətinə Dəstək Fondu AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun razılığı ilə kitabı qırğız və rus dillərində çap etməyi nəzərdə tutur. Kitabın qırğız və rus dillərində çap edilməsi ondan təkcə Türk dövlətlərində deyil, həm də bütün postsovet məkanında istifadə imkanlarını genişləndirəcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(22.01.2024)