Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Məktəb vaxtı bizə Azərbaycan dili müəllimimiz əlifbadan sonra sinonim və antonimləri öyrətməyə başladı və onları öyrəndikdən bəri məktəbin sonuncu sinifinə qədər istənilən dərslik və başqa dilçilik kitablarından yaxın və əks mənalı sözlərlə tanış olub onları demək olar ki, əzbərimizə həkk etdik.

Ancaq, məktəb həyatı antonim və sinonimlərlə dolu bir həyata atılacağımızla bağlı bir şeyi öyrətməmişdi. 

Yəqin ki, bu işi həyat məktəbi öz üzərinə götürdü.

İlk öncə sinonimlərə öyrəşdik.

Məsələn, üzümüz güləndə hisslərimizi ifadə edərkən sevinmək və ya xoşbəxt olmaq arasında bir fərq qoymadıq, heç eyni cümlədə təkrarların olmasının cümlələrimizin bədiiliyini pozma nüansına da çox diqqət etmədik.

Enerjimizi artıran duyğular sayəsində sinonimlər çox da, önəmli olmadı. Bədiiliyə yox, hiss etdiklərimizə, yerindən çıxacaqmış kimi çırpınan qəlbimizə diqqət etdik.

Elə bu zaman, həyat antonimlərin dərsinin vaxtı çatdığından agah etdi bizi.

Elə ki, sevincimiz kədərə döndü, başladıq antonimin sinonimlərini tapmağa.

Kədər bizim üçün tək kədər olaraq yox, hüzn, üzüntü, qəm, qüssə, acı-ağrı, bəzən, hətta dərd və qubar ilə qardaş olub sevincə düşmən kəsildi.

Həyat öz dərsini çox gözəl keçən tələbkar müəllim kimi idi.

Öncə sinonim və antonimləri öyrətdi, sonra öyrətdiklərini izah etməmizi istədi.

Öncə sevinci yaşaddı, sonra kədəri.

Öncə güldürdü, sonra ağlatdı.

Öncə xoşbəxt hiss etdirdi, sonra bədbəxt.

Öncə ağıllı zənn etdik özümüzü, sonra axmaqlığımızla üzləşdik.

Və həyatın təzad və eynilikləri adlı birinci dərs mənə hisslərimi nəyin bahasına olursa olsun, hiss etməyəcəyim dərinliyə kimi yaşamağı öyrətdi.

Xoşbəxt olanda təzə doğulmuş körpə kimi anama sığınmağı, cənnəti onunla söhbət edib könlünü xoş tutmaqda və hər söhbətimizin son söhbətmiş kimi səmimi və içdən olması gərəkliyini anladım.

Sevincli olduğum hər saniyəm üçün şükr etməyi, sevincimi bölüşərək çoxaltmağı öyrəndim.

Kədərlənəndə isə bir küncə çəkilib, heç kimə heç nə bəlli etməməli olduğumu, səssizliyi və özümlə danışıb ayağa qalxa bilmək üçün əlimdəki bütün alternativləri dəyərləndirməyi öyrəndim.

Ağlayanda, güləndə, yorğun olanda və tam tərsi enerjim dolub-daşanda, qəzəblənəndə və hətta sakitlikdə belə özümdən qaçmamalı, sərhədlərimi keçməməli, istənilən hissi sonuncu hissizliyimə kimi yaşayıb ətrafa zərər vermədən özümü cilovlamağı öyrəndim.

Yenə də sinonimlərin içində təzadlar var idi.

Zənnimcə, yaxşı və ya pis, güclü və ya zəif, şən və ya hüznlü hisslərimin arasında fərq olsa da, əməllərimdə fərq qoymamalıydım, hər duyğunu dadmalı, lakin özünə və ətrafına zərər verəcək hala gəlmədən bir sonrakı duyğuya təslim olmalıdır insan.

Əks halda təzad və ya sinonim fərqi olmadan bütün duyğular bir anda cəhənnəmə çevirə bilər. Bütün həyatı boyu biz də, olarıq dərsdən kəsilən tələbə.

Bir halda ki, bizim kəsiləndən sonra təkrar imtahana girmə şansımız yoxdur, anı yaşayaraq ən pis duyğularımızda belə boğulmadan üzməyi, cənnət baxçası yaradan xoşluqlarda belə cənnət güllərini əzməməyi öyrənmək insan oğlunun həyat adlanan müəllimə verə biləcəyi tam ballıq yeganə cavabdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2023)