“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının 30 illiyi münasibəti ilə: 5-ci məqalə

“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası ciddi elmi, pedaqoji və ekspert potensialına malikdir. İlk olaraq məhz onun tərəfindən Lütfi Zadənin qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsindən istifadə etməklə kulturoloji metodologiya və təhlil metodları, “kulturoloji piramida” universal metodu, “mədəniyyətin iki qanadı”, “mədəni insan”, “firavan ailə”, “mədəniyyətin səmərəliliyi”, “idarəetmənin səmərəliliyi”, “sosial-mədəni tərəqqinin səmərəliliyi”, “humanitar təhlükəsizlik”, “dövlətin rəqabətqabiliyyətliliyi”, “meritokratik tərbiyə və idarəetmə” və digər kulturoloji formullar hazırlanıb. Assosiasiyanın elmi nailiyyətləri sırasında innovativ kulturoloji anlayışları – “mədəniyyətin elmi tərifi”, “mədəni inkişafın amilləri”, “mədəniyyət sosial sistem kimi”, “insan kapitalı inkişaf edən sistem kimi”, “universal mədəni identiklik” və s. misal göstərmək olar. Bu anlayışlar cəmiyyətdə mədəniyyətin düzgün başa düşülməsinə və onun insan inkişafı, cəmiyyətin tərəqqisi üçün yaradıcılıqla istifadəsinə kömək edir.

Kulturoloji tədqiqatların “Simurq” AMA tərəfindən yaradılan innovativ metodologiyası və metodları öyrənilən obyektlərin mahiyyəti, xüsusiyyətləri, tarixi və inkişaf qanunauyğunluqlarının açıqlanmasına, proseslərin və hadisələrin inkişafı metodları və texnologiyalarının, nailiyyətlərin təsdiqlənmiş qiymətləndirilməsinə, bütöv sistem kimi ruhi mədəniyyətin yeni dəyişdirici imkanlarının aşkarlanmasına və gələcəyin proqnozlaşdırılmasına kömək edir.

Assosiasiya tərəfindən innovativ kulturoloji konsepsiyalar, layihələr və modellər – “Azərbaycanda demokratik cəmiyyətin və hüquqi dövlətin formalaşdırılmasına doğru”, “ “Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası layihəsi”, “Beynəlxalq dünya mədəniyyəti universiteti layihəsi”, ““Simurq” Beynəlxalq kulturoloji jurnalı layihəsi”, “Yüksək mədəniyyətli insan konsepsiyası”, “Beynəlxalq kulturologiya mərkəzi layihəsi”, “ “Zəka” qeyri-hökumət təşkilatları Assosiasiyası layihəsi”, ““Homo Culturalis” antropoloji modeli”, “Azərbaycanda kulturoloji islahatlar layihəsi”, “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” Milli inkişaf konsepsiyasına” təkliflər, “YUNESKO-nun qlobal kulturologiya üzrə şəbəkə kafedrası konsepsiyası”, “İnsan kapitalının inkişafı Mərkəzi konsepsiyası”, “Şuşada Beynəlxalq kulturologiya mərkəzinin yaradılması konsepsiyası” və başqalarıdır.

Assosiasiyanın konsepsiyaları, layihələri və elmi nəticələri aşağıdakılara kömək edir:

✓ Şəxsiyyətlərin və liderlərin yetişdirilməsinə, sosial, etik, hüquqi və idarəetmə mədəniyyəti, iqtisadi və ekoloji mədəniyyət, sosial-mədəni siyasət sahələrində ən yeni kulturoloji biliklərin, habelə müasir dünyanın mədəniyyətləri və siviliasiyaları, beynəlxalq sosial-

mədəni siyasət haqqında biliklərin yayılmasına.

✓ Rifah, həyat keyfiyyəti və təhlükəsiz inkişaf; gənclərin düzgün sosiallaşması və əhalinin

demokratikləşmə proseslərinə uyğunlaşması səviyyəsinin yüksəldilməsinin əsasları kimi yüksək ruhi mədəniyyətin yaradıcı imkanlarının siyasətçilər və idarəçilər, qeyri-hökumət təşkilatları və biznes strukturları tərəfindən ən yaxşı şəkildə dərk edilməsinə.

✓Peşəkar biliklər və vərdişlərin artımına, yoxsulluğun azaldılmasına təkan verən vətəndaşların sosial fəallığının yüksəldilməsinə, ölkədə davamlı sosial inkişaf və siyasi stabilliyə nail olmağa, münaqişələrin aradan qaldırılmasına və sülh mədəniyyətinin bərqərar olmasına.

Assosiasiyanın bir sıra konsepsiyaları, layihələri və elmi nəticələrinin müasir sivilizasiyada analoqu yoxdur və dövlətin davamlı və enklüziv inkişafı, habelə mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların dialoqunun təkmilləşməsi, qloballaşma, sürətli dəyişikliklər və zamanın çağırışları şəraitində ekstremizmin qarşısının alınması baxımından təcrübi maraq kəsb edə bilər.

30 ildən artıq fəaliyyəti dövründə “Simurq” AMA Azərbaycan xalqının ruhi mədəniyyətinin inkişafına və ölkədə rəqabətqabiliyyətli milli insan kapitalının əsasını təşkil edən ləqayətli, yüksək mədəniyyətli insanların yetişdirilməsinə layiqli töhfə verib. Məhsuldar tədqiqatları ilə o, Azərbaycan elmində yeni istiqamətin – kulturologiyanın əsasını qoyub. Onun yaradıcılıq fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının dünya kulturologiya elminin, təhsil və maarifləndirmənin nüfuzlu inkişaf mərkəzlərindən biri kimi tanınmasında önəmli rol oynayıb.

Assosiasiyanın yaradıcılıq fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi

Kulturologiya elmi, təhsil və maarifləndirmə sahələrində çoxillik məqsədyönlü fəaliyyətinin nəticələri sayəsində “Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası beynəlxalq şöhrət qazanıb.

Assosiasiyanın kulturoloji tədqiqatlarının nəticələri dünya mədəniyyətinin tarixi və nəzəriyyəsi, liderlik, üçüncü sektor, konfliktologiya, dünya mədəniyyəti, qlobal idarəçilik, mədəniyyətlərin yaxınlaşması problemləri üzrə Azərbaycan, Norveç, Rusiya, Tatarıstan, Almaniya, Türkiyə, Fransa, Macarıstan, Belçika, ABŞ, Tailand, Cənubi Koreya, Hindistan, İran, Qazaxıstan, Qırğızıstanda keçirilmiş onlarla beynəlxalq konfrans və seminarlarda, forumlarda təqdir edilib.

“Simurq” AMA-nın Azərbaycan və dünya kulturologiyasının inkişafına, dünya mədəniyyəti və beynəlxalq əməkdaşlığın inkişafına verdiyi töhfə müxtəlif illərdə “İntellektual İnkişaf Problemləri” Beynəlxalq Elmlər Akademiyası, Beynəlxalq Pedaqoji və Sosial Elmlər Akademiyası, “Avropa- Asiya” Beynəlxalq Humanitar Akademiya, Beynəlxalq Qlobal Tədqiqatlar Akademiyası,

Beynəlxalq Söz Akademiyası, Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyası tərəfindən yüksək qiymətləndirilib.

Bu töhfə həmçinin ABŞ Bioqrafiya İnstitutunun fəxri medalı, Misir Təhsil Nazirliyinin qızıl medalı, Moskva Hökumətinin “Beynəlxalq əməkdaşlığa verilən töhfəyə görə” medalı, YUNESKO Dünya mədəniyyəti İnstitutu və “Avropa-Asiya” Beynəlxalq Humanitar Akademiyasının “Sülh qızılgülü” qızıl medalı, Ümumdünya Braxma Kumaris Ruhi Universitetinin “Cisimsiz ali ruh” ali mükafatı, “Dövrün yaradıcısı” beynəlxalq ordeni, “Sülh Səfiri” fəxri adları (Assosiasiyanın 100-dən çox məşhur üzvü «Ambassador for Peace» beynəlxalq diplomlarına layiq görülüb), bir sıra başqa milli və beynəlxalq ictimai təşkilatların mükafatları ilə təltif edilib.

Beynəlxalq şöhrətin göstəricisi odur ki, Assosiasiya 2000-ci ildə BMT-də Minilliklə bağlı beynəlxalq konfransın plenar iclasında çıxış etmiş və Avropa Şurasının mədəniyyət siyasəti üzrə ekspertlərinin siyahısına daxil edilmişdir. 2014-2018-ci illərdə o, Beynəlxalq Lixaçev Elmi Oxunuşlarının təşkilati komitəsində təmsil olunub. “Simurq”AMA tərəfindən təklif olunan “insanların mədəni identikliyinin formalaşmasına dəstək haqqında” baza prinsipi 2016-ci ildə YUNESKO-nun humanitar təhlükəsizlik üzrə Kazan Bəyannaməsinə daxil edilib.

“Simurq” AMA-nın yaradıcılıq fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turiz Nazirliyinin, Təhsil Nazirliyinin fəxri fərmanları, Ailə, Uşaq və Qadınların problemləri üzrə AR Dövlət Komitəsinin diplomları, mədəniyyət işçilərinin Respublika həmkərlar komitəsinin, Azərbaycan Respublikasının Ombudsmanının döş nişanları, “Humay”, “Zəka”, “Qızıl qələm” milli ictimai mükafatları ilə də qiymətləndirilib.

Ədəbiyyat və incəsənət”

(28.02.2023)