“Simurq” Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının 30 illiyi münasibəti ilə: 4-cü məqalə
“Simurq” AMA Azərbaycan elmində yeni bir istiqamətin – yüksək mədəniyyətli, layiqli insanların yetişdirilməsi, insanın həyat fəaliyyəti mədəniyyətinin inkişafı, insan kapitalının, mədəni elitaların, şəxsiyyətlərin və liderlərin, milli və beynəlxalq idarəetmənin təkmilləşməsi üçün strateji önəm daşıyan, “müdriklik haqqında elm” – kulturologiyanın banisidir.
Yüksək mədəniyyətli insanların “istehsalı” və çoxaldılmasına hədəflənmiş missiyasını həyata keçirmək məqsədilə 30 ildən çox elmi və elmi-maarifləndirmə fəaliyyəti dövründə “Simurq” AMA tərəfindən:
▪ Milli və dünya mədəniyyəti və sivilizasiyası tarixi və nəzəriyyəsi, idarəetmə mədəniyyəti,
insanın həyat fəaliyyəti mədəniyyəti sahələrində respublikamızda və xaricdə universal kulturoloji biliklərin yayılmasını sürətləndirən yüzlərlə əsər dərc edilib (Azərbaycanda və xarici ölkələrdə). Dərc olunmuş 20-dən çox monoqrafiya, kitab, dərs vəsaiti və topluların arasında – “Mədəniyyət və cəmiyyət” (1993-cü il), “Kulturologiya. Nəzəriyyə və tarix məsələləri” (2002-ci il), “Norveçin mədəniyyəti dünya mədəniyyəti kontekstində” (2000-ci il), “Azərbaycanda yeni mədəniyyət siyasətinin formalaşdırılmasına dəstək” (2001-ci il), “Dünya mədəniyyəti nədir?” (2002-ci il), “Keçid dövründə qlobal idarəetmə” (2003-cü il), “Kulturologiya səmərəli həyat fəaliyyətinə aparan yol kimi” (2006-cı il), “İdarəetmə mədəniyyəti. Xarici ölkələrin təcrübəsi” (2009, 2013-cü illər), “Simurq Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının 1990-2015-ci illər tarixi” (2015-ci il), “Kulturologiya, mədəniyyət, sivilizasiya” (2015-ci il), “Kulturologiya və insan inkişafı” (2019-cu il), “Kulturologiya: XXI əsrin çağırışlarına cavab” (2019-cu il) və başqaları vardır. Assosiasiyanın dərc etdiyi monoqrafiyalardan bəziləri Rusiyanın ali məktəblərinin mühazirə kurslarında istifadə edilir.
▪ “Mədəniyyət və cəmiyyət” adlı, Azərbaycan, Almaniya, Rusiya, İraq, ABŞ, Yaponiya, Çin, Norveç, İtaliya, İran, Fransa, Macarıstan, Mərakeç, Misir və başqa ölkələrin mədəniyyətlərinə, habelə kulturologiya, idarəetmə mədəniyyəti, iqtisadi mədəniyyət, hüquqi mədəniyyət, vətəndaş cəmiyyəti mədəniyyəti, məsuliyyət mədəniyyəti, davamlı insan inkişafı, alternativ energetika, tibbi mədəniyyət, ekoloji mədəniyyət, insan münasibətləri və beynəlxalq münasibətlər
həmkarlar ittifaqı işçiləri, ekoloqlar, ilahiyyatçılar,
həmçinin yüksək əqli və mənəvi mədəniyyətin dəyərlərinə sadiq istedadlı gənclər mədəniyyətinə və s. həsr olunmuş, 300-dən artıq respublikadaxili və beynəlxalq konfranslar,
seminarlar, “dəyirmi masa”lar təşkil edilib və keçirilib.
▪ Bakı, Gəncə, Qusar, Sabirabad və respublikanın digər şəhərlərində keçirilən xüsusi kulturoloji
treninqlərdə, master-klaslarda və “Kulturologiya və insan inkişafı”, “Kamilliyə aparan yol”, “Yüksək mədəniyyətli insan”, “Əmək və idarəetmə mədəniyyəti”, “Xidmət etikası” adlı səyyar mühazirələrdə, habelə kulturoloji televiziya verilişləri “İdrak”, “Mühazirə”, “Ovqat”, “Sovqat”, “Diskurs TV”, “Real TV”, “Gümüşü İrs” vasitəsilə nazirliklərin, dövlət komitələrinin, “ASAN xidmət”, “DOST” dövlət agentliklərinin, icra hakimiyyətlərinin, ali məktəblərin, məktəb, cəmiyyət, elmi müəssisələrin, həmkarlar təşkilatlarının, muzeylərin, vəkillər kollegiyalarının, respublikanın gənclər və qeyri-hökumət təşkilatlarının, respublika əhalisinin müxtəlif kateqoriyalarının, Azərbaycan diasporunun minlərlə nümayəndəsi, həmçinin tələbələr, gənc alimlər və xarici ölkələrdən, habelə YUNESKO Beynəlxalq məktəbindən dinləyicilər əlavə kulturoloji təhsil almış və kulturoloji biliklərə yiyələnmişlər.
▪ Müxtəlif dövlət fondları, səfirliklər və beynəlxalq təşkilatların dəstəyi ilə təhsil, maarifləndirmə, mədəni siyasət, yoxsulluğun azaldılması sahələrində layihələr icra olunub. Onların arasında “Azərbaycanda yeni mədəniyyət siyasətinin formalaşmasına dəstək”, “Azərbaycanda yoxsulluğun azaldılmasına dəstək” (yoxsulluğun azaldılmasına dair Azərbaycanın dövlət proqramının çərçivəsində), “Gənclər təşkilatları və MEDİA-ya vətəndaş cəmiyyəti və demokratik idarəetmə mədəniyyətinin əsaslarının tədrisi” layihələrinin adlarını çəkmək olar.
▪ “Simurq” AMA-nın təşkil etdiyi kurslarda – “Şəfqət bacıları məktəbi”, “Menecment və biznes məktəbi” və “Gənclər üçün mədəniyyət məktəbi”ndə mütəxəssislər hazırlanıb.
▪ İlk dəfə “Simurq” Beynəlxalq kulturoloji jurnalı (Dünya mədəniyyəti və sivilizasiyasının tarixi və nəzəriyyəsi məsələləri) yaradılıb və dərc edilir. Bu jurnal Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının reyestrinə daxil edilib.
▪ Açıq mədəni dialoq və biliklərin mübadiləsi məqsədilə, Azərbaycanın xarici mədəni siyasəti çərçivəsində mədəni təşəbbüs olaraq 1991-ci ildə Assosiasiyanın nümayəndələri Kosta Rikaya səfər etmişlər ki, bu səfər Kosta Rika tərəfindən Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin tanınmasına səbəb olub.
▪ Demokratiyanın ən vacib institutu kimi qeyri-hökumət təşkilatlarının formalaşdırılması prosesinə dəstək olmaq üçün 1996-cı ildə Assosiasiya tərəfindən respublikada ilk dəfə Azərbaycanda üçüncü sektorun formalaşmasının əsaslarını qoyan konsultasiya prosesi və seminar keçirilib. Sonrakı illərdə respublikanın Qeyri-hökumət Təşkilatlarının Milli Forumunun yaranmasına elmi-məsləhətçi və təşkilati kömək göstərilib, Azərbaycan QHT üçün maliyyə ehtiyatlarının cəlb edilməsi üzrə xüsusi treninqlər keçirilib.
▪ Kulturologiya elmi və maarifləndirməsinin, habelə milli mədəniyyətin demokratikləşdirilməsi və müasirləşdirilməsinin inkişafına dəstək məqsədilə Assosiasiya tərəfindən ilk dəfə Azərbaycan Kulturoloqlar Cəmiyyəti, “Simurq” beynəlxalq kulturoloji jurnal, vətəndaş cəmiyyəti mədəniyyətinin Beynəlxalq Forumu və s. təsis edilib.
▪ Yüksək mədəniyyətli insanı əsas məqsəd və milli inkişafın strateji bərpaolunan resursu kimi qiymətləndirən Assosiasiya 90-cı illərin sonunda ilk dəfə Azərbaycan Respublikası AAK qarşısında kulturoloq-ekspertlərin hazırlanması üçün namizədlik və doktorluq dissertasiyalarının müdafiəsinin təşkili üzrə Respublika şurasının yaradılması təşəbbüsünü irəli sürdü.
Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2023)