Yola salmaqda olduğumuz ilin əsas ədəbiyyat hadisələrindən biri də Qubada keçirilən SilkWay Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının Azərbaycan turu oldu ki, 32 finalçının əsərlərindən ibarət Antologiya üzümüzə gələn il “Azərkitab” Yayınlarında nəşr olunacaq. Festivalın rəsmi media dəstəkçisi olan “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı antologiyaya daxil ediləcək əsərlərlə oxucularını tanış edir.
Fərid Hüseyn
Fərid Hüseyn 10 oktyabr 1989-cu ildə Azərbaycanın Kürdəmir şəhərində anadan olub. 2010-cu ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Sənətşünaslıq fakültəsinin "Nəşriyyat işi və redaktəetmə" ixtisasını bakalavr, 2013-сü ildə isə həmin universitetin "Kultralogiya" fakültəsinin "Mədəniyyətşünaslıq" ixtisasını magistr pilləsində bitirib. Hazırda Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin dissertantıdır. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Gənclər Şurasının sədri, AYB-nin katibliyinin üzvüdür. Gənc yazarlar üçün nəzərdə tutulan Prezident təqaüdünə layiq görülüb.
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin “Qızıl kəlmə” (2017), Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin “İlin gənc şairi” (2018) mükafatlarını qazanıb. Nəsimi – Şeir, İncəsənət və Mənəviyyat Festivalının (2018) laureatlarındandır. Kulis.az. ədəbiyyat saytının 35-yaşa qədər gənc şairlər arasında keçirdiyi “Bir şeir” adlı müsabiqəsində I-ci yeri qazanıb.
Şeirləri ingilis, rus, belarus, ukrain, serb, özbək, qazax, gürcü, rumın, serb və türk dillərinə tərcümə edilərək dünyanın müxtəlif ölkələrində çap olunub. 2021-ci ildə Serbiyada Dünya Yazarlarının 58-ci Belqrad Görüşündə "Povelja Morave" beynəlxalq ədəbi mükafatına layiq görülüb və həmin ölkənin Semska Mitrovika – İmperatorluq şəhərinin Fəxri Vətəndaşı seçilib.
Amerikada “Studying a butterfly”, (“Kəpənək dərsi”), Türkiyədə “Yalan bayramı”, “Aynaların kölgəsi”, Özbəkistanda “Camarkand devoni” (“Səmərqənd divanı”), Serbiyada “Часови васпитања духа“ (“Qəlbin tərbiyə dərsləri”) Moldovada “İnchinare memoriei” (“Yaddaşın vəfa borcu”) adlı kitabları nəşr edilib.
SW ekspertlərinin fikrincə, Fərid Hüseynin ədəbi məziyyətləri barədə uzun-uzadı danışmaq olar, amma cəmi bircə kəlmə demək də kifayətdir. Fərid Hüseyn ədəbiyytımızda gəncliyin klassikidir.
Bitməz gün
Atama ithaf edirəm...
Səhər
Sübhdü – sənin yoxluğunun səhər çağıdı:
hələ tənbəl-tənbəl oyanırıq sənsizlikdən,
gözlərimizi ovuruq yoxluğunun əlləriylə,
sönmüş müharibənin tüstüsü çəkilməyib ölkədən.
Sübhdü – sənin yoxluğunun səhər çağıdı:
Yatağına – anamın yanına su kimi dolmuşam,
o isə gələcəyimizi düşünə-düşünə alnımdakı ahdan öpür.
Dostlarının etibarını qayğılarımızla ölçürük,
hələ bizi sənə oxşadan adamların sayı çoxdu,
anamın əlindən tutub gələcəyə keçirik.
Sübhdü – sənin yoxluğunun səhər çağıdı:
arzularımızı mumyalamışıq,
ümidlərimizi soyuducu könlümüzdə dondurmuşuq.
Hələ hər kəsin yaddaşı yerindədi –
hamı səni olduğun kimi xatırlayır.
Özümdən böyük qablarla su daşıyıram,
bədənimin bütün xəritəsindən tər axır.
Sübhdü – sənin yoxluğunun səhər çağıdı:
Hələ kasıblıq təcrübəsi qazanıram –
qarpızı kəsdirib alıram,
qələmi yoxlayıb alıram,
kaseti oxudub alıram.
Qurban bayramlarında ətlə,
Novruzda sovqatla ürəyimiz açılır,
özgə evlərindən toplanır sevincimiz
və mən hələ Allahı əliaçıqlığından tanıyıram.
Sübhdü – sənin yoxluğunun səhər çağıdı:
Nənəmin dilindən ümid damcılayır könlümə:
sonra damlalar toplanıb olur hikmətli bir dərya:
“Allah kimi darda qoyub ki, bizi də darda qoya?!”
Sübhdü – sənin yoxluğunun uşaq çağıdı:
imperiya günəşi təzəcə sönüb ölkəmdə,
azadlıq lampasının başına yığışmışıq,
üz-gözümüz kasıblıq hisindən qapqara,
əlimiz nöyütlü,
yaş odundu xəyallarımız –
könül sobamızda asta-asta yanır,
amma sümüyümüz qızmır ki, qızmır.
Sübhdü – sənin yoxluğunun uşaq çağıdı:
Hələ ehtiyacdan bir hovur gizlənmək üçün
əldamındakı dəmir-dümürünü,
ov alətlərini satmamışıq,
hələ torpağın üzü soyumayıb,
hələ göz yaşımız sinəmizi yandırır,
nə vaxt ağlasam, anam məni qucağına alır –
Allaha sarı qaldırır...
Günorta
Günortadı – sənin yoxluğunun qızmar vaxtıdı:
artıq haqqında çoxdankı, adam kimi danışırıq,
yaşaya bilmədiyin günləri bir-birimizə paylayırıq –
hər övladına neçə arzu, neçə ümid düşür,
anam xörəklər kimi ömrünü də ədalətlə bölüşür...
Günortadı – sənin yoxluğunun oğlan çağıdı:
anam təmizkar bir gəlinidi payızın,
sübhdən süpürür sənli günlərin xəzəllərini,
o, bir yandan yığır, ömür bir yandan tökür,
sevincin qanı qaçıb üzümüzdə, ata.
Xoşbəxt şəkillərimizə qayğılar çökür...
Günortadı – sənin yoxluğunun qızmar vaxtıdı:
sevincimiz idman sevincləritək tez ötür.
Allah bizi çiyinlərimizdən çəkib böyüdür.
Günortadı – sənin yoxluğunun qızmar vaxtıdı:
mən “rəhmətliyin oğlu”, bacım “rəhmətliyin qızı”dı,
nənəmsə qocaman bir rəngsazdır –
könlümüzü ümidlərlə boyayır.
Günortadı – sənin yoxluğunun oğlan çağıdı:
anam bir almadı ki, bir üzü qız, bir üzü gəlin,
soyuq günlərdə dolmuş buludları qovur göylərdən
haqqın dərgahına uzanan yorğun əlləri.
Axşam
Axşamdı – sənin yoxluğunun zülmət çağıdı:
anam bir zəhmət heykəlidi qayğı şəhərimizdə,
həyat bir xəstədir ki, çətinliklərimizlə ağırlaşır halı,
qayğılarımızla birgə böyüyür anamın xəyalları.
Anam həm də bir xəyal körpəsidir:
bizimlə gələcəyə “iməkləyir”, sabaha yüyürür...
Hər müşkülümüz bir əcəl məqamıdır,
ehtiyaclar “əzrail” kimi əliboş geri dönmür.
Axşamdı – sənin yoxluğunun zülmət çağıdı:
çoxdan əzbərləmişəm kişi işləri görən anamın kölgəsini,
buxar istisiylə qarsıyıb üzümü həyatın nəfəsi.
Axşamdı – sənin yoxluğunun zülmət çağıdı:
Bir xəstəxana qapısında,
zindan divarları arasında,
bir məhkəmə salonunda
dayanıb baxdım uzaqlardakı məzarına.
çarəsizlik əllərimi cibimə saldı,
çiyinlərimi çəkdi,
İkimiz bir adam olduq onda – kölgən kölgəmə bələndi.
Axşamdı – sənin yoxluğunun ahıl vaxtıdı:
fotoalbomuna baxıram,
əsgərsən, nişanlısan, evlisən,
zəhmətə öyrəşmiş ömrümün alın tərisən.
Axşamdı – sənin yoxluğunun ahıl vaxtıdı:
qayğıların dumanından göz gözü görmür,
təkliyimin qoxusunu çəkirəm canıma,
ata, sənsizlik dolub divar saatıma,
ömür saatıma,
qol saatıma.
Axşamdı – sənin yoxluğunun zülmət vaxtıdı:
həyat bizim üzümüzə qayğı cığırları,
sənin məzarına şaxta çatları salıb,
şükür, əllərimiz çörəyə çatıb
və daha anamın ovcundakı zəhmət qırışları
“Allah” sözünün altında qalıb.
Təftişnamə
Dərs vermək riyasın qoymuram yaxın,
Çoxdandır öyüdlü nəğmə çalmıram
tarix təkrarların rəqsidir, - baxın.
nəticə çıxarmır, ibrət almıram.
Uçulur saraylar, dağılır yurdlar,
silinir ən əziz günlər yaddaşdan.
Əbədiyyət şövqü çəkdirir avar -
fanilik qərq olur ani təlaşdan.
Bu bilgi dünyası, xəbər əsrində
nə bir zindanban var, nə də ki, dustaq.
“Yeddi qapısı açıq” labrint qəsrində
qarışqa tükücən azadıq ancaq.
Dəm vurma şöhrətdən, nə ad, nə namdan
tarixin nəmindən əsrim kiflənib.
Qardaşlar qanıyla dolu bu camdan
sülhün göyərçini içib, keflənib.
Nə qəbir nişanə qalacaq, nə söz,
su üstünə yazır hər şeyi qələm,
Sürət əsri - ömür yeyən bir acgöz
tələsmək ipinə bağlıdır tələm.
Çox haqq bir nahaqqın içində azıb
Yanlışdı deyilən, qələtdir hesab.
“Bütün cümlələri təzədən yazıb”
bütün hesabları ən başdan sayaq.
Ərşin düyünündən zaval sallanır,
alimlər alüdə bəla vəsfinə.
Sürətə uymaqla calaq olunur
nəfs ağacımız əsrin nəfsinə.
Qədir gecəsitək susmaq istədim
dindirdi sükutu səs tamahkarı.
əlimi ruhuma basmaq istədim
pozuldu zikrimin nizam qatarı.
Gözəllik çoxdandır timsalımızda
riya dayağına bərk zəncirlənib
əfsus, surətpərəst xəyalımızda -
şeytanın üzündə şər bədirlənib.
Onurun şeiri
Paytaxt ayağıyla tələsir hamı:
Biri kefə qaçır, biri kinoya,
Qarışqa səfinə düzülüb indi
Mən də yollanıram isti yuvama.
Şeytan üzərimə torun atmamış,
Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.
Qədəh gecələri çağırır məni,
Nəfsin üzü gülür telefonumda.
Birisə yarımçıq arzularına
Nöqtə təklif edir günün sonunda.
Razılıq qanına əlim batmamış,
Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.
Sədd aşantək aşıb işıqforları
Bəxtimi tıxacda hər gün söyürəm,
Evə gecikəndə zəngi basaraq
Ən dadlı röyasın yarı bölürəm.
Şirin yuxusuna haram qatmamış,
Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.
Baxıram yataqda yatmış uşağa,
Görürəm üzündə gülüşü yatıb,
Dodaqlar aralı, uzalı qalıb,
Mənə pay olmayan öpüşü yatıb.
Peşmanlıq günümə zəhər qatmamış,
Evə çatmalıyam oğlum yatmamış.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2022)