“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Xalq yazıçısı, poeziyamızın ağsaqqalı Nəriman Həsənzadənin şeirləri təqdim ediləcək.
Ulu öndərə ilk görüşdə oxunan şeir
Ey eşqim, vüqarım, sənətim, canım,
Ana çağırdığım Azərbaycanım!
Açıb qollarımı mehri-ülfətlə,
bağrıma basıram səni hörmətlə.
Sən də, ey adıyla fərəhləndiyim,
görəndə, sevinib ürəkləndiyim,
xalqımın istəkli, əziz övladı,
şeirimin-sözümün qolu-qanadı!
Sənin hər istəyin, sənin hər arzun
həyatda qoy, şöhrət çələngi olsun.
Qaldırdın adını bu məmləkətin,
andın müqəddəsdi, südün təmizdi.
Mənim taleyimdi sənin şöhrətin,
tarixdə tarixi mərhələmizdi.
Gəlin, addımlayaq sıx cərgələrlə,
gəlin, qabaqlayaq dövrü, zamanı.
Daim alqışlayaq yalnız Zəfərlə
ana dediyimiz Azərbaycanı!
1969
Aya - nur
Ulduza - işıq
Akademik Arif Mir Cəlal oğlu
Paşayevin ad gününə
Arif öz əsrinin fövqündə durur,
fiziki kəşflərin gedir yarışı.
Arif "Yer dilində" təlim oxuyur,
Aya - Nur göndərir,
ulduza - İşıq.
Fiziki kəşflərin gedir yarışı.
Bəşər övladıdı, sadə, mehriban,
Üzündə təbəssüm - o haqdan gəlir.
Ona salam verən, onu tanıyan
deyər ki,
İlahi bir insan gəlir.
Üzündə təbəssüm - o haqdan gəlir.
Nəyi sadalayım, hansını deyim,
göylərin yerlərə töhfəsidir o!
Sənin - xeyirxahın, mənim - taleyim,
kiminsə, hardasa
kimsəsidir o.
Göylərin yerlərə töhfəsidir o.
"Uçan təyyarənin sirri nədədir?"
"Kosmosun təsiri varmı Yer üçün?.."
Arifi ölkələr dəvət eləyir,
xüsusi hörmətlə,
bu kəşflər üçün.
"Kosmosun təsiri varmı Yer üçün?.."
Könül fərəhlənir tanış səsindən,
o, yenə yatmayıb, oyaqdı, oyaq.
Ömrün doxsanıncı pəncərəsindən
Arif bizə baxır,
gəlin, əl çalaq.
O, yenə yatmayıb, oyaqdı, oyaq.
Sənin xətrinə
Xəyyam!
O Xəyyam yox, bu biri Xəyyam,
bu da əzizidi bir əzizimin.
Biri o dünyamdı, biri bu dünyam,
Davudun oğludu,
Davud Nəsibin.
Həssasdı, görürəm çox şeyi duyur,
yəqin əldən vermir ehtiyatını.
O, Xəyyamın şöhrətini qoruyur,
bir də
atasının şair adını.
Bəlkə bu dünyaya gəlibdi özü,
hər "Xəyyam!" dedikcə eşidib bizi.
Bir müdrik kəlamı, ya şair sözü
oxşayır meh kimi
ürəyimizi.
Yenə havalandı sinəmdə ilham,
könlüm səni görüb dil açdı yenə:
Şairin xətrinə qoy sənə, Xəyyam!
Sənə oğlum deyim,
sənin xətrinə.
Qarabağ gəzintisi
Cənab Ali Baş Komandan,
var olun, sizi,
nə o yeriş yaddan çıxar,
nə o yol, nə iz.
Dəyişdirdi Azərbaycan
tariximizi,
Qarabağda o şahanə
bir gəzintiniz.
Dedilər ki, Atabəydi, -
Cahan Pəhləvan,
qədim ata torpağını
gəzir vüqarla.
O yerişdən tanımışdı
sizi tanıyan,
doğma ellər alqışladı
bir iftixarla.
Hərbi zəka, dəmir yumruq,
44 Gün və Xalq!
Əsrin hələ görmədiyi
möcüzəsiydi.
Azərbaycan Avropanı
heyran qoyacaq, -
Ulu öndər özü deyib, -
tövsiyəsiydi.
Cənab Ali Baş Komandan,
var olun, sizi,
nə o yeriş yaddan çıxar,
nə o yol, nə iz.
Dəyişdirdi Azərbaycan
tariximizi,
Qarabağda o şahanə
bir gəzintiniz.
Şeir kitabım
210 saylı tam orta məktəb.
Oxucum Həqiqət xanım Gülalıyevaya
Qızım, hədiyyədir şeir kitabım,
bir şeyi çatdırım nəzərinizə, -
bir az kədərlidir mənim həyatım,
sevinc diləyirəm,
həyatda sizə.
Gələn günləriniz mübarək olsun,
bir də,
süfrənizdə duz-çörək olsun.
Ana mahnısı
Fatimə xanıma
- Hardasan, Arif, hardasan?
- Burda, yanında, anacan!
- Ruhunda, canında deyəydin gərək, Arif!
İlk əhd-peymanında deyəydin, gərək, Arif!
Bir qəzada itirmişdi həssas qadın, öz ərini,
Arif, - deyə çağırırdı, ilk səadət günlərini.
Hardasan? - deyirdi, Arif, yaşat məni öz adınca,
içimdə bir səs susubdu, sən o səsi oyadınca.
Yaşat, Arif, yaşat məni...
İki qüvvət
Prof. Mehrab həkimə
O, Qaçaq Kərəmin kürəkənidi,
özü də arabir ABŞ-a "qaçır".
Həkim kəşfləri var, tamam yenidi,
ağıla gəlməyən düyünlər açır.
Sadə gülüşü var, zarafatı var,
məşhurlar içində məşhur adı var.
Hər zaman,
hər yerdə,
görünür yeri!
Ona həsr elədim mən də bu şeiri.
İstədim, iş vaxtı tək olan zaman,
varsa, yorğunluğu çıxsın canından.
Şair də həkimin tutsun əlindən,
birimiz -mənəvi,
birimiz cismən.
Gərək ayrılmasın bu iki qüvvət,
söz də düz çəkidə - yaşar cəmiyyət.
“Silaha" çağıran şair
İlk dəfə "Silaha" çağıran şair,
səfərbər elədi, kişiləri də.
İskəndər Homerin yetirməsidir?!
Sübut? -
Axillesin yürüşləridi!
Axilles əsərin baş qəhrəmanı,
Homer həyat verdi ona bu adda.
İskəndər - qorudu "İliada"nı,
qılıncla yanaşı,
başının altda.
Şair, Axillesi gətirdin yada,
de, varmı elə bir Tanrı hünərin, -
Qalib sərkərdənin yol çantasında,
gəzsin, sən yazdığın
bir şah əsərin?!
Vəkilin göz yaşı
Keçmiş tələbəm
Ayxan Rüstəmzadəyə
Mənə danışdılar bu əhvalatı,
bəlkə də bəlliydi yaxına, yada...
Mən onda dedim ki,
insan həyatı
hörmətə layiqdi insan yanında.
Adi sürücüydü... nə ad, nə şöhrət,
qalmışdı müttəhim kürsülərində.
Ədalət istərdi,
yalnız ədalət,
hər kim otursaydı onun yerində.
Lakin tutulmuşdu üzü hakimin,
görəsən, dustağa nə deyəsiydi?!
Dedilər, qətiydi sözü hakimin,
necə?
Türmələrdə çürüyəsiydi?!
Ölçürdü, biçirdi Vəkil yerində,
deyirdi, dustağın günahı yoxdu.
Onun işlətdiyi cümlələrində
məntiq yoxdur deyə,
pənahı yoxdu.
Bir zalda gizli bir döyüş gedirdi,
biri Hakimiydi, o biri Vəkil.
Dustaq da haqqını tələb edirdi,
ədalət ortada,
heç kəsin deyil.
Ədalət üstündə döyüşüb bəşər,
"Ədalət" qoyubdu adını, insan.
Üz-üzə dayanıb Xeyir ilə Şər,
Hakimlə Vəkiltək,
üz-üzə, üsyan!
Şərin qabağını göylər saxlayıb,
dustaq da o gündən şaxdır, əyilmir.
Deyirlər o axşam,
Vəkil ağlayıb,
yorğunluq canından çıxıbmı... bilmir.
Şah babam
"Əgər Yaradan dünyaya bir general göndəribsə, heç şübhəsiz ki, bu, Şah İsmayıldır. Nə Napoleon, nə Sezar, nə Atilla, nə Çingiz, nə də digərləri onun kimi hərbçi, savaşçı deyildi. Çünki bu Qızılbaş şahı 14 ildə - 14 ölkəni, 357 şəhəri fəth etdi, ordunun önündə savaşaraq cahanda iz buraxdı".
Karl Marks
Babam Şah İsmayıl, Qibleyi-aləm,
heykəlin önündə heykəlləşmişəm.
Sinəmdə bir qürur, bir ruh, bir həvəs,
səni tufanlar da,
tərpədə bilməz!
Bir dahi almanın verdiyi qiymət
şaha diqqətiydi,
tarixə hörmət.
Tutdu 14 ildə - 14 dövləti,
taclı başlar o bir başa baş əydi!
Azərbaycan dili - rəsmi bir sənəd,
bu dildə başladı -
əlaqə, ülfət.
Dövlətlərarası müqavilələr,
rəsmi gediş-gəliş, rəsmi görüşlər.
Natiqlər yanında 14 ölkədə,
Azərbaycan dili -
Şaha abidə!
Bir xəbər tez çatdı pisniyyətlərə, -
Taclı xanım özü gəlib səngərə,
şahın arxasınca, şahdan xəbərsiz.
Onu izlədilər yerli və yersiz.
Şah Xətai tanındıqca dünyada,
Sultan Səlim şah
dözmədi bu ada.
Tanrım, türk sözünün özü bir anddı,
deyiblər,
qədimdən bu bir misaldı.
Qısqandı, dözmədi Sultan Səlim Şah,
yerdə xalq şahiddi, göydə də Allah.
O, Taclı xanımı gərək sayaydı,
onu əsir alıb aparmayaydı.
Başqa misal da var eldə-obada,
namusu-namusdu - ya şah, ya gəda!
O, gündən duruydu, Aydan arıydı,
o, Şah sarayının ilk baharıydı.
Dahi bir almanın verdiyi qiymət
şaha diqqətiydi,
tarixə hörmət.
İnam
Türkiyəli uzman həkim
Musa Kılıca
Musa Kılıc,
yaşa, var ol dünyada.
Bu torpağın
şairiyəm mən, xocam.
Ərdoğana
oxşayırdın yuxuda,
inandım ki,
mən sağalıb qalxacam.
Bu torpağın
şairiyəm mən, xocam.
Atropat
Heredot, Arrian, bir də Diogen,
bir də Strabon,
hər fikri oyaq, -
yazdı tarixini bəşəriyyətin,
tarix! -
neçə min il eradan qabaq.
Hələ Platonun bizə dediyi,
elə bir fəlsəfi töhfəsi varmı?
Ya Aristotelin qoyub getdiyi
mənəvi sərvətin
əvəzi varmı?
Qədim kitabları varaqlayıram,
adı, ünvanı var orda hər şahın.
Mənim də,
sərkərdə Atropat babam
ən yaxın dostuydu İskəndər şahın.
Yalçın qayaları çapsın, oyatsın,
axtarın elə bir heykəltaraşı -
Atropatın heykəlini yaratsın, -
Əlbəttə,
Şah İskəndərlə yanaşı.
Özünü tanıyıb onda qalxacaq
qədim əsrlərin bir pərdəsi də.
Niyə qürurludu, niyə pakdı xalq, -
bilir şairi də,
sərkərdəsi də.
“Oğul"
"Telefonda mənə bir xəbər oxudular, heyrətlə susdum: "Oğlumun məni "Qocalar evi"nə atacağını bilsəydim, ona köpək südü əmizdirərdim ki, sədaqəti öyrənsin".
Allahım, dünyanın axırıdırmı,
bunca, yadlaşıbdı insan-insana?
Kimsə aşağıdır, yuxarıdırmı? -
yanıldım, kimsə yox,
Allahım, Ana!
Gör, nəyi gətirir oğluna əvəz,
bu onun laylası, duası deyil.
Əsrin naləsidir bəlkə də bu səs,
tək ana qəlbinin
ağrısı deyil.
Analar eşitsin qoy, o ananı,
kimsə fikirdədi, yəqin dərd çəkir.
"Bəşəri dəyərlər" - deyənlər hanı?
bir oğul "yanılıb"
üstdən xətt çəkir.
Ürəyini sındırmasın o qullar,
mənim sirrim deyil, o, əsirimdi.
Anasına heykəl qoyan oğul var, -
şair,
sənin, mənim müasirimdi.
Oxu
Şəmistan Əlizamanlıya
Yerdə eşitdiyim göy gurultusu
yerin nemətidi, haqqın öz səsi.
Şərəfli bir ömür, sən yol yolçusu,
sən bir də
Tanrının bizə töhfəsi.
Oxu, qoy o səsi eşitsin bəşər,
bərk oxu, qoy bir də yer silkələnsin.
Xasiyyətin həlim,
özün mötəbər,
başına çiçəklər, güllər ələnsin.
Şəmistan, vəsf elə qələbəmizi,
yaşadıq, üçrəngli bir bayraq üçün.
Qalib Baş Komandan eşidir bizi,
oxu,
biz vuruşduq, oxumaq üçün!
Dünyanın sirri
- Şair, yenə yazırsanmı? -
sual verdi biri, mənə.
Tanıtmaq istədi yəqin
məndəki şairi mənə.
Axşam olur, sabah olur,
mən yazmasam günah olur.
Yazan zaman agah olur
bu dünyanın sirri mənə.
Soyumasın od nəfəsin,
əvəzi yoxdu heç kəsin.
Ulu Tanrım çox görməsin
öz verdiyi şeri mənə.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.04.2024)