“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan təmsilçisi, təbrizli şair Əli Çağla sizə növbəti Güney Azərbaycan şairinin yaradıcılığını təqdim edir. Məhəmmədrza bəy Ləvayinin şeirlərini. Əli Çağla qeydlərində yazır: “Bu şair mənim ən çox sevdiyim şairlərdən biridir. Məhəmmədrza Ləvayi Təbrizdən olsa da, indi sürgündə - Çikaqoda yaşayır. Portalımızın oxucularının şairi sevəcəklərini ümid edirəm”.
RÖYALAR CALANAR, SEVGİLİM
Röyalar Atlantikdən acı çay çıxarar
Təbrizliyim tökülər bütün şəhərlərin üstünə
Balı qaymağa qatdığını düşün, elə bir şey
Sən Təbrizdə Batını ək Eynalıya.
Burda qızların çənəsindəki Urmu dərələrinə göm məni
Hə
Röyalar calanar baş-gözümüzdən, sevgilim.
Dəniz quşlarının boğazında cırılan gecədən düşər röyalar
Sənə baharın Atlantikini Qaradağ yapacağam istədiyin an
Gəmilər ala dağlarda çapdırdığın atlar olacaq
Təbrizi dərələrdən yığışdırıb dağlıq sinənə uzadacağam
Əmzik-əmzik əməcəyəm dağlarını, sonra yenə əməcəyəm
Bu uşaq böyüməz ki, böyüməz.
Bu gün üzünün iki min on altıncı ilinin
Otuzuncu gününü öpüb divara asıram yenə
Üç şey qalıb bütün o həyəcanlardan;
Bu güneyli rəsmin
O qaradərili çantam
Bu, ya da o Məmmədİrza çağırdığın dodaqlarının Batısı.
Röyalar calanır, sevgilim
Röyalar üşüdür, isladır, yatağa salır adamı
Uzaqlaşdığımız yaxınlıqdan yenə uzaqlaşmaq gərək
Yenə sən vətəni basdır qırx qapılı sirlərdə, sükutlarda
Yenə mən vətəni çiynimə alıb düşüm Batılara
Biz röyalarımızı calaya-calaya yaşadıq
Yenə yığıb-yığışdırması arxamızdakılara qaldı, gözəlim!
QORXURAM
Qorxumdan tez-tez içirəm
Vətəni içib qusuram tez-tez qürbətdə
Şəhər keflənir
Ayaqqabılarımın ürəyi bulanır
Dörd yanım yaman boşalıb
Yoldaşlarımı öldürdülər
Və məzarlarını mənim şeirlərimdə qazdılar...
Yamandan yaman qorxuram
Hər külüng səsini eşitdiyimdə Fərhad oluram
Hər körpü gördüyümdə Domrul oluram
Adım səsləndiyində əllərimi qaldırıb təslim oluram
Polislər xalqımdan daha çox məni səslədilər...
Yatmaqdan qorxuram
Yatarsam səni sevməkdən qırıla bilərəm
Heç bir evdə rahat deyiləm
Hər bir ev bir iqtidar müxalifət savaşıdır
Pəncərələr ziyalı, divarlar diktator...
Yatarsam dağları itirə bilərəm, ceyranlığını itirə bilərəm
İkimiz də dağları yaxşı bilirik
Ovçuları atlamaq üçün
Çox ceyran olmalısan o dağlarda...
Nə yazıq ki, o dağların ətəyində
Toplum
Başını baltanın sinəsinə qoyub yatan meşə...
Qorxuram
Oturub-durduğumuz yerlərdən qorxuram
Cəhalət ilə cəsarəti ayırd edə bilmədiyimiz dönəmdəyik
Kəpənək qurbağanın dilini çiçək sanar...
ATLANTİKDƏ URMU GÖLÜNÜ AXTARIRAM
Uçurtdular, uçdurdular, qaçırtdılar Urmu gölünü
Azərbaycanın boğazını qurutdular
Kərbəlaya ağlayanlar, Kərbəlaya çevirdilər torpağımızı.
Bir də belə sansınlar, yansıtsınlar bizi
Ağladıqları Əliəsğər boğazım
Sızladıqları Hüseyin, başımız
Çağırın bağırdıqları Əbilfəzl, qollarımız.
Həm o səbəbdən əmmamələri Yezid
Əbaları Şümür
Həm o səbəbdən minbərləri Hərmələ.
Sonu bəlli idi
Zindanda o tutuqlanan şairin üzünə işədiklərində
Flaminqolar dimdiklərinə alıb Urmu gölünü uçdular
Sonu bəlli idi
Təbriz Müsəllasında sazları yandırdıqları gün
Urmu gölü qəlb krizi keçirdi.
Dostlarım "Urmu gölünə şeir yaz" - deyir
Yazdığım şeir quruyur, duz fırtınası olur.
Soyqırım edir dinləyənləri, dinləməyənləri
Yazdığım şeir Urmunu, Ərdəbili, Təbrizi görmür tarixə
Yazdığım şeir Azərbaycanı məhv edib dağıdır.
Düşmən torpağımızı bizə qarşı düşmən etməyi bacardı
Bunu cəhalətimin hansı divarına yazım unudulmasın deyə?
Cəhalət, amma unutdurar hər şeyi.
Urmu gölünü də...
ZAMAN
Zaman alnında, üzündə qırışa dönür yavaş-yavaş
Bir zamanlar söykəndiyin o ağacın indi nə olduğunu hardan bilə bilərsən ki?
Tabutmu? Taxtmı? Qələmmi? Baltamı?
Zaman yavaş-yavaş diş tökür sənin üzündə
Çikaqodan uzanıb ayaqlarını Azərbaycana sallayırsan
Başını Uilles Tauerin şominəsi qızışdırır
Ayaqlarını Azərbaycan kəndlərindəki kürsülər.
Bu qış da belə keçəcək sürgünüm...
ÖZGÜRLÜYƏ DARIXAN VAR
Artıq parklar səndə hava alır Ortadoğuda
Hakimlər insanı ümumi tualetə dönüşdürmüş
Çirkinliklərini insana boşaldıb dincəlirlər.
O zamanlar açıq kitablar idik gənclər əllərində
Bizi də, kitablarımız kimi yığışdırdılar xiyabanlardan.
O zamanlar binalar balıq olub sıçrayardı üstümüzə
Şəhərlər qurudu, balıqlar qurudu, sevgi qurudu.
Mən sürgün edildiyim gün gözlərin yalnız Təbriz idi
İndi isə gözlərində Azərbaycan atışıb-tutuşur bu ayrılığı, bu sevdanı
Eşqimizi zorlaşdıran sınırları hələ də sındıranmıram.
Gözəlim, Çikaqodakı qucağıma yaxınlaş Təbrizdə
Bu fantastik filmə biraz od qoyaq öpüşlərimizlə
Baxan var, axan var, yaxan var
Özgürlüyə darıxan var...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.02.2024)