Rəqsanə Babayeva,
Beyləqan rayon Mədəniyyət Mərkəzinin rejissoru, “Gənclik” xalq teatrının rəhbəri, yazıçı. “Ədəbiyyat və İncəsənət” üçün
Şuşa yalnız coğrafi məkan deyil; o, Azərbaycanın mədəniyyət və sənət tarixində simvolik bir şəhərdir. Dağların qoynunda yerləşən bu qədim şəhər əsrlər boyu musiqi, poeziya, teatr və incəsənət məkanı olub. Şuşa təkcə Qarabağ bölgəsinin mədəni mərkəzi deyil, həm də milli ruhun, yaradıcılığın və mənəvi dəyərlərin beşiyidir. Müasir dövrdə Şuşanın mədəniyyət paytaxtı kimi bərpası, yalnız tarixi fakt deyil, həm də Azərbaycanın mədəni diplomatiyasının uğurudur.
Tarixi mədəniyyət ocağı
Şuşa XIX əsrin ortalarından mədəniyyət və incəsənət ocağı kimi tanınmağa başlayıb. Burada doğulmuş və fəaliyyət göstərmiş sənətkarlar – Bülbül, Uzeyir Hacıbəyov, Xurşidbanu Natəvan – şəhərin zəngin mədəni irsini formalaşdırıblar. Şuşa yalnız musiqi və poeziya ilə məşhur deyil; şəhər həm də teatr və incəsənət məktəblərinin mərkəzi olub.
Şəhərin tarixi məscidləri, sarayları və teatr zalları mədəniyyətin fiziki təcəssümü kimi çıxış edir. Onlar həm yerli, həm də xarici tamaşaçılar üçün Şuşanın zəngin irsini nümayiş etdirir.
Musiqi və Şuşa
Şuşa musiqi mədəniyyətinin beşiyidir. Buradan çıxan muğam ustaları və aşıq sənəti millətin ruhunu yaşadıb və dünyanın müxtəlif ölkələrində tanıdılıb. Hər il keçirilən “Xarıbülbül” musiqi festivalı Şuşanı yalnız Azərbaycanın deyil, beynəlxalq musiqi səhnəsinin də diqqət mərkəzinə çevirir.
Muğam, xalq mahnıları və aşıq sənəti bu şəhərin adı ilə birləşərək milli kimliyin və mədəni irsin güzgüsünə çevrilir. Musiqi vasitəsilə Şuşa yalnız tarixdə qalmır, həm də müasir mədəniyyətin canlandığı bir məkan kimi yaşayır.
Teatr və ədəbiyyat
Şuşa teatr və ədəbiyyat sahəsində də öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. XIX və XX əsrin əvvəllərində şəhərdə təşkil olunan teatr tamaşaları və ədəbi gecələr Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına böyük töhfə verib. Müasir dövrdə bu ənənə bərpa olunur: gənc rejissorlar, aktyorlar və yazıçılar Şuşanı səhnə, ədəbiyyat və yaradıcılıq üçün mərkəz seçirlər.
Şuşada keçirilən tədbirlər yalnız yerli deyil, beynəlxalq auditoriyaya da təqdim olunur, beləliklə, şəhər mədəniyyət diplomatiyasının mühüm alətinə çevrilir.
Qarabağ və milli irs
Şuşa həm də Qarabağ münaqişəsinin mədəni aspektini təcəssüm etdirir. Müharibə illərində dağılan mədəniyyət obyektləri indi bərpa olunur. Bu bərpa işləri yalnız fiziki infrastruktur deyil, həm də milli yaddaşın, mədəni irsin və identikliyin bərpasıdır.
Şuşanın mədəniyyət paytaxtı kimi təqdimatı Azərbaycanın tarixi və mədəni dəyərlərinin dünyaya çatdırılması üçün unikal bir fürsətdir. Hər bir sərgi, konsert, teatr tamaşası və festival bu şəhəri həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə tanıdır.
Gənclərin və gələcəyin rolu
Gənc sənətkarlar və mədəniyyət işçiləri Şuşanın mədəniyyət paytaxtı kimi mövqeyini daha da möhkəmləndirirlər. Onlar burada musiqi, teatr, rəssamlıq və kino layihələri həyata keçirir, şəhərin tarixi mədəniyyətini müasir auditoriyaya çatdırırlar.
Gənc nəslin iştirakı həm də Şuşanın canlı bir mədəniyyət mərkəzi kimi yaşamasını təmin edir. Bu, yalnız keçmişin qorunması deyil, həm də gələcəyin qurulması deməkdir.
Beynəlxalq üfüqlər
Şuşanın mədəniyyət paytaxtı kimi inkişafı beynəlxalq əlaqələrə də töhfə verir. Festival və sərgilər vasitəsilə şəhər dünya səhnəsinə çıxır, Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti qlobal auditoriyaya təqdim olunur. Xarici tamaşaçılar yalnız musiqi və teatrı deyil, həm də Azərbaycanın zəngin mədəni irsini və milli kimliyini tanıyırlar.
Şuşa mədəniyyət paytaxtı kimi Azərbaycanın mədəni xəzinəsini qoruyur, milli kimliyi gələcək nəsillərə çatdırır və dünya səhnəsində ölkəmizi tanıdır. Musiqi, teatr, ədəbiyyat və incəsənət bu şəhərin ruhunu yaşadır, gənc nəsil isə onu yenidən dünyaya tanıdır.
Beləliklə, Şuşa yalnız coğrafi məkân deyil, Azərbaycan mədəniyyətinin ürəyi, milli irsin və yaradıcılığın paytaxtıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.09.2025)
