Harun Soltanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Həyat, insanı təkrar-təkrar sınağa çəkən və hər dəfə fərqli dərslər verən bir səhnədir. Bəzən bizi yıxır, bəzən isə yenidən ayağa qalxmağa güc verir. Xüsusilə sevgi sahəsində yaşananlar insanın ruhunda dərin izlər qoyur. Sevgidə itkilər, ayrılıqlar, qırılmalar qaçınılmazdır. Amma ən maraqlısı budur ki, əgər bu sevgi həqiqətən dəyərlidirsə, yollar ayrıldıqdan sonra belə bir gün yenidən qovuşmaq mümkündür. Bəzən yollar ayrı düşür, amma ruhlar bir-birini unutmur. Elə o zaman barışmaq, bağışlamaq və sıfırdan başlamaq imkanı doğulur.
Sevgiyə qayıtmaq, keçmişin səhifələrini yenidən açmaq asan deyil. İnsan, əvvəlki yaraları, keçmişdə yaşanan inciklikləri xatırlayır. Amma sevgi, insanın ən saf, ən dərin duyğularının ifadəsidir. O, insanın daxilindəki ən zərif və eyni zamanda ən güclü hisslərdən biridir. Bu səbəbdən, sevginin gücü bəzən uzaqlaşanları yenidən bir araya gətirir. Barışıq isə yalnız bir-birini yenidən tapmaq deyil, həm də birlikdə böyümək, öyrənmək və keçmiş səhvləri düzəltməkdir.
Barışmaq üçün insanın öz içində barışması lazımdır. Daxili dünyamızda qırılmış parçaları birləşdirmədən, başqasına uzanan əllərimiz həqiqi barışıq gətirə bilməz. Keçmişin yükünü çiyinlərdən atmaq, yanlışları dərk edib onlardan dərs çıxarmaq vacibdir. Ancaq bu zaman münasibət daha sağlam əsaslar üzərində qurula bilər. Çünki keçmişdə edilən səhvləri təkrarlamaq, sadəcə zamanın içində yeni bir dövrə vurmaqdan başqa bir şey deyil.
Sıfırdan başlamaq isə keçmişi tamamilə silmək deyil. Əksinə, keçmişi qəbul edərək, onun verdiyi dərslərlə yeni bir yol çəkməkdir. Bəzən insanlar sıfırdan başlamağı hər şeyi unutmaq kimi görürlər, amma əslində bu, keçmişi inkar etmək deyil, onun üzərində yeni bir başlanğıc qurmaqdır. İnsan yaşadıqlarından öyrənməsə, həmişə eyni səhvləri təkrarlayar. Amma insan özünü tanıyıb, dəyişməyə qərar verəndə, həyat ona ikinci bir şans tanıyır.
Bu yolda iki insanın qarşılıqlı anlaşması, bir-birini olduğu kimi qəbul etməsi çox vacibdir. Münasibətlərdə problemlər olur, anlaşılmazlıqlar yaşanır, amma bu problemlərin həllini tapmaq, insanın nə qədər yetkin olduğunu göstərir. Sevgi, hər çətinlik qarşısında döyüşmək, çaba göstərməkdir. Əgər iki insan bir-birinə həqiqətən dəyər verirsə, keçmişdəki anlaşılmazlıqlar onları ayırmamalıdır. Əksinə, o anlaşılmazlıqlar üzərində çalışmaq, onları bir daha yaşatmamaq üçün səylər göstərilməlidir.
İnsan yalnız sevgidə deyil, həyatın bütün sahələrində zaman-zaman sıfırlanmalıdır. Özünü tapmaq, daxilindəki ağır yükü boşaltmaq və yeni bir nəfəs almaq üçün insan zaman-zaman ruhunu yeniləməlidir. Köhnə düşüncə tərzindən qurtulmaq, zərərli vərdişlərdən uzaqlaşmaq, özünü inkişaf etdirmək – bunların hamısı sıfırlanmağın bir hissəsidir. Çünki insanın özü dəyişmədən, münasibətləri dəyişdirmək mümkün deyil. Əgər biri keçmişdə qalan bir insan kimidirsə, gələcəyə doğru yeni addımlar ata bilməz. Sıfırlanmaq insanın daxilində bir yenilənmə, yeni bir fəlsəfə yaratmaqdır.
Sevgi yolunda barışıq təkcə qarşı tərəfi qəbul etmək deyil, eyni zamanda özünü də bağışlamaqdır. İnsan bəzən öz keçmişini, etdiyi səhvləri unutmaqda çətinlik çəkir. Amma unutmaq deyil, onlardan dərs almaq vacibdir. Öz səhvlərini anlayıb, onların nəticələrini dərk edən insan, gələcəkdə daha sağlam addımlar atır. Bağışlamaq isə sevgidə ən böyük addımlardan biridir. Çünki sevgi hər şeydən öncə anlayış və bağışlama üzərində qurulur.
Bir münasibətdə ən vacib şeylərdən biri də hörmətdir. İki insan arasında hörmət yoxdursa, nə sevgi, nə də barışıq uzun müddət davam edə bilməz. Hörmət, hər iki tərəfin duyğularını, fikirlərini, seçimlərini anlamaq və dəyərləndirməkdir. Əgər bir münasibət içində iki insan bir-birinə hörmət edirsə, orada həmişə bir yol tapmaq mümkündür. Amma hörmət yoxdursa, sevgi təkbaşına kifayət etmir. Bu səbəbdən, barışıq və sıfırdan başlama qərarı verərkən, qarşılıqlı hörmətin qorunub-qorunmadığına diqqət yetirmək lazımdır.
Sevgi həmişə inkişaf etməlidir.
Eyni nöqtədə qalmaq, keçmiş səhvləri təkrarlamaq sevginin tükənməsinə səbəb olur. Buna görə də insanlar bir-birini yenidən tapdıqda, artıq əvvəlkindən daha yetkin, daha anlayışlı və daha güclü olmalıdırlar. Əks halda, barışıq bir müddət sonra yenidən ayrılığa gətirib çıxaracaq.
Həyatda hər şey mümkündür. İnsan səhv edə bilər, yorula bilər, hətta bir müddət itə bilər. Amma əgər insan həqiqətən istəyirsə, istənilən vaxt yenidən başlaya bilər. Sevgi yolunda da bu belədir. Əgər hisslər həqiqidirsə, əgər iki insan bir-birini dərk edirsə, onlar birlikdə sıfırdan başlamağı bacara bilərlər. Amma bunun üçün hər iki tərəf keçmişi düzgün dəyərləndirib, gələcəyə ümidlə baxmağı bacarmalıdır.
Sevgi bir dəfə yaşanıb bitən bir şey deyil. O, daim formalaşan, daim inkişaf edən bir duyğudur. O, zamanla daha da dərinləşir, insanı dəyişdirir, böyüdür. Əgər bir sevgi həqiqidirsə, yollar ayrıldıqdan sonra belə bir gün yenidən qovuşmaq mümkündür. Əsas olan, o qovuşma anında artıq yeni bir insan olmaq, keçmişin yükündən azad olub yeni səhifə açmağa hazır olmaqdır.
Həyatın bizə verdiyi ən gözəl imkanlardan biri də yenidən başlamaqdır. Hər şeydən əlini üzmüş kimi görünən anlarda belə, sevgi insanı xilas edə bilər. Əgər həqiqətən hiss edirsənsə, əgər sevginin sənin üçün nə qədər dəyərli olduğunu anlayırsansa, o zaman barışmaqdan və sıfırdan başlamaqdan qorxma.
Çünki həqiqi sevgi, insanı hər zaman bir addım irəli aparır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(25.02.2025)
