Aynur İsmayılova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
– Salam, dostum! Yenə də dünyadan qopmusan? Axırda bu kitab-dəftərin içində
itib qalacaqsan. Nə vaxt baxsam, gah yazırsan, gah da kitab oxuyursan. Bir az
da ətrafa bax, həyatın dadını çıxar. Gəzməli, görməli, əylənməli o qədər yer
var ki. Sənsə bu dünyadan, bu gözəlliklərdən bixəbər yaşayırsan. Bəzən sənə
görə narahat oluram. Belə yaşamaq yaxşı deyil, dost.
– Xoş gördük, əziz dostum! Mənə görə narahat olmağına ehtiyac yoxdur. Mən
istədiyim yerlərə istədiyim zaman gedirəm. Məni tanıyırsan, belə şeyləri çox da
sevmirəm. Gəl, bu məsələni uzatmayaq. Bu, seçim məsələsidir, gərək ki, hər
kəsin seçiminə hörmətlə yanaşaq. Kimisə seçiminə görə qınamağın mənası yoxdur.
– Eh... Nə deyirəm, qoy sən deyən olsun. Onsuz da çox zaman məni öz
sözlərinlə tələyə salmağı bacarırsan.
– Niyyətimin belə olmadığını bilirsən. Gəl, əyləş, bərabər kitab oxuyaq. Yeni
bədii kitablar almışam. Xoşuna gələni seç, götür.
– Axı mən pilotam, bədii kitab oxuyub nə edəcəyəm? O ki mənim işimə heç nə
qatmayacaq. Boşuna vaxt itkisidir. Səni başa düşürəm, sən müəllimsən,
ədəbiyyat oxumalısan, çünki sənin işinə uyğundur. Məni ancaq təyyarələrlə
bağlı məlumatlar maraqlandırır. Səndə elə bir şeylər varsa, ver oxuyum. Yoxsa
neynirəm mən uydurma nağılları oxuyub xəyallara qapılmağı? Bunu sən yaxşı
bacarırsan, dostum... Ha-ha-ha...
– Yox, dostum, ədəbiyyat sənin anlatdığın qədər bəsit və uydurma nağıllardan
ibarət deyil. Ədəbiyyat – sənsən, mənəm, Azərbaycan xalqıdır. Ədəbiyyat
sənin keçmişin, indin, gələcəyindir. O, sənə keçmişin sirlərini danışar, indinin
acı və şirinliklərini yad edər, gələcəyinə isə işıq salar. Analarımızın dilindən
qopan laylaların qələmlə səhifələrə əbədi həkk olunduğu bir tarixdir ədəbiyyat. Nə sən, nə mən, nə də bu xalq ədəbiyyatı bilmədən yaşaya, yarada, var ola bilməz.
Nə üçün biz belə düşünürük? Nədir bu kitablara qarşı olan biganəlik? Kim
olduğumuzdan, hansı peşənin sahibi olduğumuzdan asılı olmayaraq, gərək ki,
hər kəs həm bədii, həm elmi, həm də fəlsəfi əsərlərlə tanış olsun. Çünki bu
əsərlər yalnız biliklə zənginləşdirmir, həm də insanın və həyatın daha dərindən
anlaşılmasına, düşüncə tərzinin inkişafına və daxili zənginliyinin artmasına
kömək edir.
-….
-Bu kitaba bax! Kitabın adı ”Balaca Şahzadə”dir, müəllifi Antuan de Sent-Ekzüperi. Dünyanın ən çox tərcümə olunan və ən çox oxunan kitablarından biridir. Daha maraqlısı nədir, bilirsən? O da sənin kimi pilot idi! Ancaq biz onu bu əsəri ilə tanıdıq. Pilot olmaq sadəcə sükan arxasına keçib təyyarəni idarə etmək deyil, eyni zamanda bu yolda rastlaşdığın həyat hekayələrini görə bilməkdir. Bu həyatı görməkdir! O zaman pilot da, həkim də, tarixçi də ədəbiyyatda silinməz izlər qoya bilər. Baxıb da görmədiklərin kölgədə qalaraq unudulmuş xatirələrə çevrilir. Əgər sən də istəsən, bu hekayələri əbədi olaraq yaşada bilərsən. Necə? – deyə soruşsan: hiss et və yazmağa başla! Qələmin yazdığın hər kəlmədə ruhunun izini tapar...
– Bəlkə də haqlısan, dostum... Bəlkə də...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(03.02.2025)
