Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bir sevgi var ki, onun işığı əsrlər keçsə də, solmaz. Bu sevgi unudulmaz şairimiz Əhməd Cavad və onun ömür-gün yoldaşı Şükriyyə xanımın arasında çiçəklənən, poeziya kimi saf, Vətən sevgisi kimi müqəddəs idi.
Əhməd Cavadın şəxsiyyəti yalnız şair kimi deyil, həm də bir vətənpərvər, azadlıq aşiqi kimi xalqının yaddaşında yaşayır. Amma onun iç dünyasının ən dərin qatlarında bir ad var idi – Şükriyyə. Bu ad onun qəlbini döyündürən, misralarına can verən ilham mənbəyi idi. Şükriyyə xanım təkcə həyat yoldaşı deyil, həm də onun əsl dostu, dayağı və ruhunun dincliyi idi.
Onların sevgisi təsadüfi bir görüşlə başlamamışdı. Bu sevgi tale yazısı kimi idi, sanki onlar biri-biri üçün doğulmuşdular. Əhməd Cavadın "Çırpınırdı Qara dəniz" kimi vətən həsrəti dolu şeirləri Şükriyyə xanımın ruhunda əks-səda tapırdı. Çünki bu qadın da həyatını vətənə, ailəyə və sevgiyə həsr etmişdi.
Hər dəfə Əhməd Cavad uzaq yollara düşəndə Şükriyyə xanımın gözlərində həm sevgi, həm həsrət, həm də qürur əks olunardı. O bilirdi ki, onun sevdiyi insan yalnız onun deyil, bütün bir xalqın azadlıq rəmzidir. Amma yenə də hər bir məktubunda, hər bir şeirində Cavadın qəlbinin bir guşəsi yalnız Şükriyyəyə aid idi.
Onların sevgisi yalnız xoşbəxtliklə yoğrulmamışdı. Təqiblər, sürgünlər, çətinliklər bu sevgini sarsıtmağa çalışsa da, əksinə, onu daha da gücləndirmişdi. Əhməd Cavadın həbs olunduğu vaxtda Şükriyyə xanımın sədaqəti, dözümü bir an belə zəifləməmişdi. Həyat onları hər nə qədər ayrı salsa da, onların qəlbi bir-birinə sıx bağlı idi.
Bir gün Əhməd Cavad vətən və sevgi uğrunda fədakarlığının son həddinə çatdı. Onun susdurulması zülmün, lakin eyni zamanda, əbədi bir sevgi dastanının yazılması idi. Şükriyyə xanım isə bu məhəbbətin qoruyucusu oldu. O, Əhməd Cavadın ruhunu yaşatdı, onun sevgisini, şeirini, adını unudulmağa qoymadı.
Bu sevgi bir insanın digərinə olan bağlılığından çox ilahi bir bağlılıq idi. O sevgi ki nə zamana, nə də məkanlara sığar. Əhməd Cavad və Şükriyyə xanımın sevgisi hər birimizin qəlbində bir cütlük olaraq yaşamaq, sevmək və vəfa göstərmək üçün ilham mənbəyi olaraq qalır. Onların sevgisi yalnız bir dastan deyil, həm də bir dərsdir. Bu dərs sevginin təkcə xoşbəxtlik deyil, həm də fədakarlıq olduğunu öyrədir. Əhməd Cavad və Şükriyyə xanımın sevgisi isə bu dərsin ən gözəl misalıdır.
Və budur, vəfayla sevginin ahənginin poeziyada təzahürü:
Şükriyyə taleyim, şükür xudaya! Gördüyüm doğrumu, yoxsa pək röya?! Dolub ürayimə bu dadlı xülya, Şirin günlərimi sürmərəm sənsiz! Əvət, bu sevdanın səfası çoxdur, Sevdasız həyatın mənası yoxdur! Gözlərin yıldızdır, kipriyin oxdur, Ürək qubar olar - can verəm sənsiz... Şerimin özüsən, sözü - ahəngi! Üzündə bərq vurur güllərin rəngi! Xəyalın, cəmalın gözəl çələngi! İlham yetim qalar, ağıl kəm sənsiz!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(29.11.2024)
