İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycan ədəbiyyatını güneyli quzeyli təbliğ etmək bizim missiyamızdır, məncə bütün sahələrdə, nədən danışırıqsa, əsla Güney Azərbaycan unudulmamalıdır.

Azərbaycan şairi Mirzə Tağıxan Rafət Təbrizi 1890-cu ildə Təbrizdə anadan olub. Müasir İran poeziyasının birinci şairi kimi tanınır. O Azərbaycan dilində, fars və fransız dillərində poemalar yazırdı. O "Azadıstan"' qəzetinin baş redaktoru olub və "Təcaddüd "(Müasirlik) qəzetində sosial və ədəbi sahədə məqalələr nəşr etdirib.

 Həbib Sahir, Əhməd Xürrəm, Yəhya Mirzə Daneş və başqa şairlərin və yazıçıların ardıcılları olduqları "Rafət Məktəbi" adlandırılan ədəbi məktəbin yaradıcısı olub. Trabzonda (Türkiyə) Naseri məktəbinin rəhbəri olub və həmçinin orada fransız məktəbində müəllim olub. Paris qəzetlərində ədəbi və siyasi məqalələr ilə çıxış edib. Trabzonda fransız konsulluğu tərəfindən fransız hökuməti tərəfindən göndərilən fəxri medal ilə təltif edilib.

O, Modernistlərin Bəyənatını nəşr edib: "Əziz yoldaşlar, biz ədəbi inqilabın çətin vaxtlarını yaşayırıq. Bizim istədiklərimiz heç də düşüncə və incəsənət dünyasında, ədəbiyyatda müasir eranı yaratmaqdan az deyil. Köhnəlmiş lakin, hələ də üstün olan statusu dəyişərək yeni müasir status ilə əvəz etməliyik.

Dil insanın fikir və hisslərini ifadə etmək üçün alətlərdir. Əgər biz iddia edə biləriksə ki, insan fikirləri və hissləri eralar ərzində heç bir dəyişikliyi qəbul etmir, onda dil dəyişikliyin yararsızı ola bilər. Aydındir ki, intellektual və perseptual müasirlik ədəbi müasirliyi tələb edir".

Mirzə Tağı xan Rafət Təbrizi çox az yaşayıbdır, 15 sentyabr 1920-ci ildə 31 yaşında Təbrizdə vəfat edibdir. O vaxtların siyasi vəziyyətinin altında, onun poetik işlərinin çoxu dağıdılıb və onun indi əldə çox məhdudlaşdırılan işləri vardır.

Allah rəhmət eləsin!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.09.2025)