Sonra qapılardan kilid, ürəklərdən daş asıldı – TƏRANƏ DƏMİR Featured

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı 3 gün dalbadal Təranə Dəmirin 11 yeni şeirini sizlərə təqdim edir.

 

 

1.

 

Bir zamanlar başı buxara papaqlı,

ayağı çarıqlı, əli əsalı kişilər vardı,

Üst-başları tütün qoxuyardı,

Ovucları qabar-qabardı.

Doqqazın başına yığışardılar hər gecə,

Biz də onların başına.

Onlar davadan, frontdan danışardılar,

Biz də daş üstündə oturub qulaq asardıq

 bu şirin nağıllara, yuxu gözümüzdən tökülüncə.

Yayın istisində də başlarından çıxarmazdılar papağı,

Addım səslərindən tanıyardılar gələn qonağı...

Onlarçun çörək Tanrıdan irəliydi,

Hərəsi bir evin dirəyiydi

mən tanıyan kişilər,

Torpaqla, daşla,

əkinlə, xışla oynayan kişilər.

Saçımızı sığalsız, gecəmizi  nağılsız qoymazdılar,

Səhərlər mala, heyvana durardılar,

Oğula, uşağa qıymazdılar.

Sonra illər göz qırpımında uçub getdi,

 Doqqaz ağzına yığışan kişilər yavaş-yavaş bu dünyadan köç etdi –

Başında papaq, ayağında çarıq, əlində çəlik.

Yavaş-yavaş yollar  yiyəsiz qaldı, sonra  kənd,

Sonra hasarlar böyüdü, sonra adamlar.

Sonra qapılardan kilid, ürəklərdən daş asıldı,

Uçulub  dağıldı  söykəndiyimiz divarlar,

Köhnə nağıllar  pozuldu,

Təzə nağıllar yazıldı –

İçində həsrət, ayrılıq, xəyanət, göz yaşı, minnət.

İnternet sevdalar doğuldu boşluğun içində –

Rəngsiz, ürəksiz, qolsuz, qanadsız, şikəst...

Məhəbbət  dolu  məktublar  yazılmadı  daha,

Ürək döyüntüsündən keçmədi  boğazdan yuxarı  mesajlar,

Söz verib söz almadı heç kəs,

Heç kim tələsmədi  görüş  yerinə,

Sabaha  çıxmadı bu gün doğulan xəyallar…

Nöqtələr, nidalar, suallar!!

…Bir zamanlar başı buxara papaqlı, ayağı çarıqlı,  əli  əsalı  kişilər vardı.

Üst-başları  tütün qoxuyardı,

Əlləri qabar-qabardı...

 

 

2.

 

Qaranlığı yenə  pusur adamı,

Qılınclayır, asıb, kəsir adamı,

Gözlərinin fəhmi basır adamı,

Vaxt da keçmir bu  gecənin  baxtından.

 

Hamı səndən  bir yuxuycan uzaqdı,

Dünya  yatıb, bircə  dərdlər  oyaqdı,

Kim duyacaq  harayını  bu vaxtı,

Kim salacaq bu  gecəni   atından? 

 

Ağrıların  hücum  çəkir  üstünə,

Həsrət  adlı  zülmət  çökür  üstünə,

Qaramatın  yenə tökür  üstünə,

Hünərin var çıx gecənin altından.

 

 

3.

 

Nənəmizin ətəyindən,

anamızın kötəyindən tutub yeriyən qızlardıq.

İncinincə  bir  ovuc sığala,

 bir şirin qoğala kiriyən qızlardıq.

Yayda torpağa, qışda palçığa  batardıq,

Nağıl-nağıl, noğul-noğul boy atardıq.

Vətən   kəndimizdi,

Kür qırağıydı, bərəmiz, bəndimizdi.

Güyümlə su daşıyardı,

İnək sağardı, nehrə çalxayardı 

Başı yaylıqlı  qadınlar,

Biz də dallarıyca  düşərduk,

Yerlə, Göylə əlləşərdik.

Yanaqlarımızı öpüş,

Dodaqlarımızı  gülüş aparardı,

Bir qucaq  sevgimiz  vardı.

Ürkək  idik, qorxaq  idik,

Uşaq  idik.

Gözümüzdə  qəhrəman idi  odun yaran, yer  belləyən  atalar.

Nə çörək  dərdimiz vardı,nə paltar.

Daşa, divara dırmaşardıq,

Bir  ovuc  ərik üstə

hasar-hasar  dalaşardıq.

Bantımızdan tanıyardıq  bir-birimizi

uzaqdan,

Qorxmazdıq qardan, sazaqdan.

Dostumuzdu  İtlər, pişiklər,

Toyuqlar, cücələr,

Ağaclar, sərçələr..

Dincliyimiz yoxdu,

nə olsun ki, topumuz, gəlinciyimiz yoxdu,

Bəxtəvərdik,

Ən çox Novruzda  sevinərdik...

...Sonra  bir  gün ...

Sonra   bir   gün  qonşunun oğlu qonşunun qızına vuruldu ..

və bir   göz  qırpımında  uçulub dağıldı  uşaqlığımız,

qırıldıq...

Sonra yollar boşaldı,

Sonra hasar başı.

Əvvəlcə  ayrılıqlar başladı,

sonra göz yaşı, 

Sonra bütün  bütlər  çiliklənib töküldü,

Sonra xəyanətlər  başladı  hər addımbaşı,

Yekəldik…

...Sonra gəlin köçdü, ana oldu  bütün  hörüklü  qızlar,

Yaxası tut ləkəli, ovucu ərikli qızlar –

Ürəklərində həsrət, gözlərində bulud,  çiyinlərində  əzab, baxışlarında  intizar ...

...Nənəmizin ətəyindən,

Anamızın kötəyindən tutub  yeriyən qızlardıq...

İncinincə bir ovuc sığala, bir şirin qoğala  kiriyən qızlardıq...

Bir nağıla  aldandıq…

 

 

4.

 

Qorxma, bu  hələ son deyil,

Hələ bir az yolumuz var.

Gedirik qonşuya acıq,

Sağımız var, solumuz var.

 

Göydə Odu, Yerdə bizik,

Xeyirdə O, şərdə bizik,

Bir nağıldı, bir də bizik,

Şahımız var, qulumuz var.

 

Dünya bizi çəkir  hələ,

Dizimizi  bükür hələ,

Buna da min şükür, hələ

Danışmağa  dilimiz var.

 

Haqq yoxdusa, hesab nədi?

Sevgi varsa, əzab nədi,

Hər işimiz  tərsinədi,

Ağıllımız, dəlimiz var.

 

Heç kəs  düşünmür sabahı,

Hər baş götürmür  papağı,

Yoxdu  şeytanın günahı,

Hər  bəlada əlimiz var.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.07.2025)

 

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.