Şəhla Rəvan,
Cəlilabad rayon Göytəpə şəhər şəhid Vasif Hüseynov adına 2 N-li ümumtəhsil tam orta məktəbnin direktoru, filoloq, şair. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Məlum olduğu kimi, 2025-ci il Odlar Yurdu Azərbaycanımızın görkəmli şairi Bəxtiyar Vahabzadənin (1925-2009) 100 illik yubileyi qeyd edilir. Ölkə Başçısıİlham Əliyevin də bununla bağlı xüsusi sərəncamı vardır.
Dahi şairimizin xatirəsini əziz tutmaq və poeziya fəlsəfəsini təbliğ etmək hədəfi ilə bu fürsətdə onun şeirlərindən biri ilə tanış olacaq, eyni halda şeirin ədəbi təhlili təqdim ediləcəkdir.
BƏXTİYAR VAHABZADƏ
AZƏRBAYCAN-TÜRKİYƏ
Bir millətik, iki dövlət
Eyni arzu, eyni niyyət
Hər ikisi Cümhuriyyət
Azərbaycan-Türkiyə.
Bir ananın iki oğlu
Bir ağacın iki qolu
O da ulu, bu da ulu
Azərbaycan-Türkiyə.
Ana yurdda yuva qurdum
Ata yurda könül verdim
Ana yurdum, ata yurdum
Azərbaycan-Türkiyə.
Birdir bizim hər halımız
Diləyimiz, amalımız
Bayraqlarda hilalımız
Azərbaycan-Türkiyə.
Dinimiz bir, dilimiz bir
Ayımız bir, ilimiz bir
Eşqimiz bir, yolumuz bir
Azərbaycan-Türkiyə.
ŞEİRİN TƏHLİLİ
Görkəmli şair Bəxtiyar Vahabzadənin "Azərbaycan-Türkiyə" adlı əsəri Azərbaycan ilə Türkiyə arasındakı qardaşlıq, birlik və eyni kökdən gəlmə hisslərini çox güclü şəkildə ifadə edir. Şeir hər bəndi ilə bu mövzunu müxtəlif aspektlərdən işıqlandırır.
Şeir Azərbaycan və Türkiyə arasındakı dərin tarixi, mədəni və mənəvi bağları vurğulayan klassik bir əsərdir. Hər bir misra iki ölkənin bir-birinə nə qədər yaxın olduğunu, eyni idealları və dəyərləri paylaşdığını poetik bir dildə təqdim edir.
"Bir millətik, iki dövlət"
Şeir birbaşa və ən əsas mesajı ilə başlayır: Azərbaycan və Türkiyə iki ayrı dövlət olsa da, əslində bir millətdir. Bu, ortaq etnik köklərə, mədəniyyətə və tarixə işarə edir.
"Eyni arzu, eyni niyyət" ifadəsi iki ölkənin xarici siyasətdə, milli maraqlarda və gələcəyə baxışda eyni hədəfləri olduğunu göstərir.
"Hər ikisi Cümhuriyyət" deməklə isə, hər iki ölkənin müstəqilliyə, demokratiyaya və respublika dəyərlərinə sadiqliyi vurğulanır.
"Bir ananın iki oğlu"
Bu bənddə ana metaforası ilə Azərbaycan və Türkiyənin eyni kökdən gəlməsi ifadə olunur. "Bir ağacın iki qolu" misrası bu birliyi daha da gücləndirir. Hər iki ölkənin bir ağacın müxtəlif qolları kimi ayrılmaz hissələr olduğu vurğulanır. "O da ulu, bu da ulu" ifadəsi həm Azərbaycanın, həm də Türkiyənin qədim və şanlı tarixə, zəngin mədəniyyətə malik olduğunu göstərir, eyni zamanda onların dəyər və əhəmiyyətlərinin bərabər olduğunu ifadə edir.
"Ana yurdda yuva qurdum, Ata yurda könül verdim"
Bu bənd şairin şəxsi hissləri ilə bu birliyi daha da dərinləşdirir. Azərbaycanı "ana yurd", Türkiyəni isə "ata yurd" adlandırması hər iki ölkəyə qarşı bəslədiyi sonsuz məhəbbəti və bağlılığı ifadə edir. Bu, iki ölkənin bir-birini tamamlayan, doğma və əziz yerlər olduğunu göstərir.
"Birdir bizim hər halımız"
Bu bənd iki xalqın məişətindən tutmuş, mənəvi dəyərlərinə qədər hər sahədə bənzərliyini vurğulayır. "Diləyimiz, amalımız" eyni məqsədlərə çatmaq istəyini ifadə edir. "Bayraqlarda hilalımız" isə ortaq İslam dəyərlərinə və bu simvolun hər iki ölkənin bayrağında mövcud olmasına işarədir.
"Dinimiz bir, dilimiz bir"
Şeirin son bəndi birliyin ən təməl elementlərini bir daha sadalayır. Ortaq din (İslam) və ortaq dil (Türk dili) iki xalqı bir-birinə bağlayan ən güclü amillərdəndir.
"Ayımız bir, ilimiz bir" ifadəsi ortaq təqvim, ortaq bayramlar və yaşam ritmlərinin olduğunu göstərir. "Eşqimiz bir, yolumuz bir" misraları isə ortaq sevgiləri, idealları və gələcəyə doğru birlikdə addımlamaq əzmini ifadə edir.
Bütövlükdə, Bəxtiyar Vahabzadə bu şeirində Azərbaycan və Türkiyə arasındakı qardaşlıq bağlarını çox sadə, lakin təsirli bir dillə oxucuya çatdırır.
Şeir vətənpərvərlik hisslərini gücləndirir və iki xalqın birliyinin əbədiliyini tərənnüm edir. Şeirdə istifadə olunan dilin sadəliyi və axıcılığı onun geniş kütlələr tərəfindən asanlıqla qəbul edilməsini təmin edir.
Şeir Azərbaycanda və Türkiyədə "bir millət, iki dövlət" şüarının poetik təcəssümü hesab olunur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.07.2025)
