“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində sizlər əardıcıl gənc şairlərin şeirləri təqdim edilir. Bu gün Ramil Əhmədin şeirləri ilə tanış olacaqsınız.
Ramil Əhməd 1 yanvar 1994-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. “Zaman tuneli”, “Abşeron yarımadamı”, “İki şəhərin yazıları”, “Orxan Pamukun evində” kitablarının müəllifidir. İxtisasca filoloqdur. İstanbul Universitetində yaradıcı yazı sənəti ilə bağlı doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş ilk alimdir. Hazırda Azərbaycanda ilk dəfə olaraq müstəqil yaradıcı yazarlıq, storytelling (hekayələşdirmə) modelləri üzrə təlimlər keçir.
PİŞİK KÖLGƏSİNDƏN BAŞLADI GECƏ...
Sakit kimsəsiz küçə.
Pişik kölgəsindən başladı gecə...
Çatmadı köməyə
Otuz iki hərfin bircə dənəsi,
Çözülmədi bu əlifba bilməcəsi...
Uçub getdi
dilimin ucundakı qışdan
Unudulmağın isti qoynuna
qaranquş sözlər...
Hanı söz?
Hansı söz?
Necə tapım o sözü?
Necə deyim həsrətimi?
Necə deyim səni sevdiyimi,
sənə öldüyümü?
Gözlədiyimi – bu ömrə gələsən deyə,
Gizlədiyimi – özüm belə bilməyim deyə...
Necə, necə, necə?
Pişik kölgəsindən başladı gecə...
Susdu köksüz piano səsi,
Su qatılmış pivələrlə keçən yay da bitdi,
Sentyabrla gəldi payız.
Bir halımı düşün –
oktyabrsız, noyabrsız, yalqız...
Sənsiz bir saat keçməzkən,
gün necə keçir, həftə, ay necə?
Keçir bir-birini təkrarlayan addımlar,
keçir küçəmizdən qərib adamlar...
Bəlkə, sən də gəldin,
gəldin, bəlkə, bu gecə...
bəlkə, bəlkə, bəlkə də...
Pişik kölgəsindən başladı gecə...
HƏSRƏTİN UĞULTUSU
Səni xatırlayıram
uzaq bir bozqırda,
damından payız damcılayan
kirayə evin soyuq otağında...
Uzanmışam kürəyi üstə.
Tavandakı hörümçəyin toruna
balıq kimi düşür gözlərim,
səslər axıb dolur qulağıma...
Mətbəxdən başlayır səslər,
Damcılayan suyun və
məmur maaşımın alın yazısı –
yarıboş soyuducunun fasiləli səsi...
Sonra damda gəzişən adsız quşların quğultusu,
iki küçə o yandan gələn it hürüşməsi,
pişiklərin canında qovulmaq əndişəsi...
Küləyin pərdəni aramla tərpətməsi...
Bir də adamsızlığın, həsrətin uğultusu...
Küncdən küncə qaçan qaraltılar – siçanlar
Görəsən, yeməyə bir şey tapdılar?
Süfrədəki kişi tənbəlliyinin ruzisinə daraşan qarışqalar
Çörək qırıntısı sevinclə yuvalarına qayıtdılar...
Saatın iki saniyəsi qulağımda qafiyələnir:
sən/siz, sən/siz, sən/siz, sən/siz...
Bir saniyə çəkmir “sən”in sevinci,
Bir saniyə sonra “sənsiz” olur,
Dünyanın bütün rəngləri solur...
“Sən”in yaxınlığı, “siz”in uzaqlığı
və “sənsiz”in Sibir sürgünündən
dərviş səbriylə keçirəm,
bir yandan da xatırladır mənə sənsizliyi
borcdan bağlanan telefonumun tozlu səssizliyi...
Həm evimin hər yerindəsən,
Həm də uzaqsan, yoxsan,
Bəlkə də, indi mənimtək kürəyi üstə uzanmısan,
Bəlkə, mətbəxinizdən su dammır,
Bəlkə, soyuducun da doludur,
Bəlkə, gəzişmir evinizdə siçanlar,
Bəlkə, məhəllənizdə əsmir küləklər,
Bəlkə, pişikləriniz də qorxmur qovulmaqdan,
Bəlkə, sizin küçənizdə itlər unudub hürməyi,
Bəlkə, qadın səliqəsinin qurbanıdır evinizin hörümçəyi...
Bəlkə telefonun borcunu da ödəyib ərin.
Mənim şəhərimdə,
mənim küçəmdə,
mənim otağımda olanlar
sənin şəhərində,
sənin küçəndə,
sənin otağında olmayanlarla eyniləşir...
Keçir bu gecədən bir qatar,
Gecənin son səsidir uzaqlaşan.
Bitir bizim şeirimiz, başlayır bir roman:
“Bütün xoşbəxt ailələr bir-birinə bənzəyir,
bədbəxt ailələrin hərəsi bir cürə bədbəxtdir…”
Sentyabr 2021
SÖYKƏNMİŞƏM SƏSİNƏ
Gözlərin azanımdır –
Gündə min yol məni sevgiyə çağıran...
Könlüm sənə səcdədə,
qəlbim qəlbinə sonsuz bir rüku...
Bu sevda nə sevdadır belə? –
sultanlığı olmayan bir quyu...
Adın dodağımda dua kimi səsləndi,
yaxşı olmağıma bəsdir bir “necəsən”in,
gül qoxudu gülməyin.
Gəmiləri torpaqdan keçirən
fatehin inadkarlığıyla
istədim səni!
Səndən məcburi köçkün bədənimi
harada gizlədim, vətənim mənim?
Harada yoxa çıxsın bu canım ki,
qurtulum bir kimsə olmaqdan?
Mən bu dünyada heç kim olmaq istəyirəm,
bircə sənin nəyin olum, bilmirəm...
Ayaqlarımın gücü yox,
söykənmişəm səsinə...
Uzun gecələr
həsrətindən çəkilmir,
söykənmişəm səsinə,
Səsinin dəydiyi sözləri bir-bir öpmək istəyir könlüm.
O sözləri söz edən hərfləri bir-bir bağrıma basmaq,
hər kiçik zərrə qədəriylə sevmək səni.
Qaldırdım bütün ağ bayraqları
Eşq cəbhəsində,
Təslim, təslim,
Təslim bu sevdaya!
Söykəndim səsinə,
Quşlara dedim şükranlığımı,
Çatdırsın səni mənə verənə –
aləmlərin Rəbbinə...
AZADLIĞIM
Sənlə gedə bilmədiyim
bütün parklar
ağaclardan hörülmüş həbsxanalardır.
Sənlə gedə bilmədiyim
bütün şəhərlər
binalardan hörülmüş həbsxanalardır.
Sənlə gedə bilmədiyim
bütün küçələr
adamlardan hörülmüş həbsxanalardır.
Sənlə üzə bilmədiyim
bütün dənizlər
sulardan hörülmüş həbsxanalardır.
Sənsiz
məhbusam
ağaclar, binalar, adamlar, sular arasında...
Hardasan, mənim azadlığım?
CAN SIXINTISI
Sərinliyin
yuxu kimi çəkildiyi bu şəhərdə
ən uzun küçəydi avqust!
Küçələrindən qadınlar keçməyən bu şəhərdə
kişilər bir-birini doğmuşdu,
kişilər bir-birindən doğulmuşdu sanki.
Bir-birlərini çoxaltmışdılar bina kölgələrinin altında
və əlbəttə, mümkün bütün xanalarda...
Çocuqlarsa, günəşin uşaqlarıydı
və ailə-məişət zəmininə dözməyin çölündə kaktusuydular!
İşsizliyin doğurduğu sərgərdanlığa hamilə kişilər keçirdi yollardan,
inanmışdım gözləri boşluğa açılan bu kişi pəncərələrin bir-birini doğduğuna.
Maşının altında yavrularını yalayan dişi qonur pişik xatırladırdı bircə
bir qadından doğulduğumuzu!
Bircə o xatırladırdı bir zamanlar anamın olduğunu,
atasız doğulanlar olsa da, anasız heç kəsin olmadığını deyirdi tarix!
Maşının sahibi bir dərisi yanmış,
sonsuz bu avqust şəhərində
dişiliyini göstərməyə başqa bir yer tapmadığı üçün pişiyi tənbeh edirdi,
vurğusu ikinci hecaya düşən "miyov"ları sözə çevirdiyimdən gülümsəyirdim.
Adamdan daha çox
Yeriyən tər damlasıydı o kişi
Və hər gecə yatağındakı çiçəyi tərlə sulayırdı.
Məhəllədə hansı uşağı öpsəm, duz dadırdı.
Günorta – məmurun nahar fasiləsi.
Axıb keçən maşınların qupquru cansıxıcı səsi.
Qonşu pəncərədən gələn upuzun bir sol, lya, si.
Üzündə təbəssüm donmuş şəhərin dəlisi.
Tül pərdələrin ardındakı gizlin baxışlar.
Yayılan pıç-pıçlar, dedi-qodular.
Kölgəsini qovalayan uşaqlar.
Yarpağı titrəməyən,
Yarpağı soyuqqanlı qatilin əlləri kimi titrəməyən ağaclar.
Gözlərinə baxa bilmədiyim yandırıcı bir günəş.
Çayımın rəngsizliyində gülümsəyən evin qadınsızlığı.
İş yorğunluğu, baş ağrısı, fanilik duyğusu və qan azlığı.
Ruhumu saran dibsiz bir can sıxıntısı.
Hamısı, hamısı, hamısı, hamısı, hamısı,
İçimə gömdüyüm sözlərin ən qırmızısı,
İçimdə gömdüyüm sözlərin, de,
hansı ən çox yaraşar bu şeirə,
hansı, hansı, hansı, hansı, hansı?
Sərinliyin
yuxu kimi çəkildiyi bu şəhərdə
ən uzun küçəydi avqust!
Sərgərdan kişilərə hamilə yollar.
Balkona düzülmüş dibçək gülləriydi qadınlar.
Kölgəsiylə oynayan məsum uşaqlar.
Ac pişik yavrular. Ümidsiz qocalar.
Bitməyən sonsuz bir avqust şəhərində
Yetir məni vüsala avqustun sentyabra həsrətindən!
Ey küçəyə səpilən günəş şüası,
Qucaqla məni
Bədənimin D vitamini əskikliyindən!
İyun-avqust 2021, Kürdəmir
HUMAY
Səməd Vurğun və Yusif Səmədoğluna
“Mənim də ruhumda bir iztirab var –
Ölür sənətimin o ilk gözəli.
Fəqət mən istərəm qıymasın həyat
Şeirin ağladığı bir gözəlliyə
Qıymasın, şairlər yazıqdır deyə,
Şeirin ağladığı bir gözəlliyə...”
S. Vurğun
İnqilaba sədaqətindən asılı
naməlum bir kişi cəsədini
yırğalayırdı külək,
Çalpapağın adamı
günbatana, gündoğana çapsan atını,
“Üfüqlər gizlətsə qaraltını,”[1]
yenə də kor bir qurşun gəlib tapar
sədaqətini gizlədiyin bədənini.
Küçədən atlı keçər,
pəncərələr bağlanar,
bir qurd ulayar,
qorxu şəhərə yayılar:
insan gəlir, insan!
Ölüm yatağında günəş də buzdu,
Bəlkə də, üşüyərək ölməkdir
ölümə gecikənlərin qədəri.
Silahsızıq sözünün
arxasında gizlənmiş kəndin kişiləri –
“Həyat ölməz bir ehtiyacdır”.
Tozlu yollar uzanıb gedər,
Qançanağı tərəfdən bir qaraltı keçər,
Divarda kölgələr böyüyər, kiçilər,
bayrağı ilk asanlar güllələnər.
İnqilabı kitabsızlar və Allahsızlar edir bəyəm?
“Susuram rüzgarın sualına”.
Kor Mədətin oğlu uzundraz Qasım, indi göstər şounu...
Qafil!
Bir bilsən nə gözəl yaraşdı sənə ölüm,
dirilib bir də, bir də ölərsən.
Bir də ki,
“Ölümdən qorxmağın nə mənası var”?
Bütün sualların ən həqiqi cavabını verir ölülər öz sükutlarıyla.
Qəbir daşları sipərdir ömrə!
Yalnız daş adamların arxasında gizlənmək olar,
mərd olmasan, kürəyə də qurşun sıxmaq olar.
Kürəyə saplanan xəncərin qaşına hürər bir köpək,
Məscidə it bağlanan çağ idi sovetlər,
bütün filmlərdə yoxa çıxmış şərqiydi azan
“mübarizə, inqilab, üsyan deyildir asan”.
İnqilab adlı bu quduz ağacı insan qanı suvarmalı.
Bərq vurur ulduzlar nəhrdə,
Göy üzü təbəssümtək qonur Kürün üzünə,
Gülür göy qübbəsi də.
Çayın gözləri önündə
qısılmaq olar sevgiliyə.
Bir uzaq şəhər həsrətinin vüsalı yox,
Humay, Peykanlıdan uzağı yox.
Təslim ol bu kiçik kəndə.
Təslim ol batmanla gələn dərdə.
Təslim ol sevdaya.
“Tarixdən silinər mübarizələr”.
Qalar Yer üzündə sevda adlı cəbhələr:
Humaylar, Cəlallar, Temirlər və Tamaralar.
“Bu qanlı silahlar, dumanlı ahlar”
unudular, unudular, unudular!
“Eşqdə acizlik və dəlilik var!”
Ölümə gedərkən
“Atlar quşlardan iti qanadlı”,
Atların ayaqları yolun əzbərini qanatdı.
Dağın dumanlı yaddaşı oyandı;
Mülkədarın hikkəsi
Xacə şahı salamladı.
Gəzdikcə ozanın əli sarı simi
bir də düyünləndi,
çözülmədi keşişin tilsimi.
Barmaqlar, saz və pərdə.
Açılır güllə,
bir də, bir də
aşiqin bədəninə,
sevdaya qurşun işləməz, bəy!
açılır güllə,
ilk ayaqlar təslim olur ölümə
və sonuncu düymə,
gəl bax Cəlaldan keçən mərminin külünə.
Açılır güllə,
özü də bilmədən
komsomolun ürəyindəki qızını öldürür, əslində.
Atan səni güllələdi, ey “təkayaqlı qərinə”!
“Sevdalar düşkünü, komsomol Cəlal ”
Burada sevəni bağışlamırlar.
“Söz verib, söz alıb, söz unudanlar”
Burada sevəni bağışlamırlar.
Ölümə qənşər, Cəlal...
Boynu uzun bədəvi atlar ağladılar,
Sevdanın cəsədini daşıdı atlar.
“Humayım mənim
Təpədən-dırnağa geyinmiş qara”,
Aşiqə ümid verən gözlərin
halallıq verir indi ata qanını axıtmağa.
Çıx get daha, əvvəlcə bu kənddən, sonra kəndindən,
Get "cahan mülkündə tapmadığın halət"i axtarmağa.
Sən addımladıqca genişlədi dünya,
dünya böyükdür, Allah da, sevda da.
Küləklərlə vidalaş,
hər şeyi bilən Kürlə vidalaş.
Humay – sevdasız bir çölün sərab arzusu!
Humay – çölün vida nəğməsi!
Humay – qeybə çəkilən sevdanın ən gözəli!
Sənə ağladıq bu şeiri,
Səməd, Yusif, bir də mən...
Yanvar 2020 - Mart 2021
“Antikvariant” silsiləsindən
1. Metamorfoz
Ovidiyə
Dayanar yol kənarında
hər gün bir uşaq.
Bir uşaq dayanar hər gün
yol kənarında,
çəkər yolların tozunu kirpiklərinə,
yollardan soruşar atasını.
Atasının ayaqqabısını
geyinib qaçan uşaq
elə bilər ki, maşınları da ötüb keçər...
Bağlaya bilmədiyi ayaqqabının ipləri
dolaşar ayaqlarına, yıxılar üzü üstə.
Hərif hər gün ataya məktub yazar
hərfsiz bir əlifbada.
Tanrıdan, bir də mələklərdən başqa
kimsə bilməz bu əlifbanı.
Tək qalınca
çəkilib bir küncə,
göndərər bütün parabüzənləri
atasının dalınca:
“Uç, uç, qarı nənə, mənə atamı gətir”...
Bir daşın üstünə çıxıb
əllərini yuxarıya uzadan uşaq
Allaha toxunacağını düşünər...
Qalxar hündürə, lap hündürə –
barmaqlarının ucuna!!!
Amma yenə toxuna bilməz Ona...
Və bir gün...
Bir gün ürkər –
görəndə çiynindən çıxan
ağappaq, ağappaq lələkləri!
“Ata! Ata!”, – qışqırar!
Qışqırar,
pərən salar çiynindəki mələkləri.
Atar özünü
lələklərinin ucundakı həsrətdən,
nə ölüsünü görən olar, nə dirisini –
Yer üzündə bir uşaq azalar,
göy üzündə bir mələk çoxalar...
2. Üçü birində
Müqəddəs Avqustinə
Bir qadın gedir –
bətnində körpəsi,
kürəyində ayağını itirmiş əri.
O qədər sınıxıb ki,
bir sümükdür, bir dəri.
Bəlkə, qiyamətdir?
Yox, bu, qadın işi deyil!
İlahi bir komediya,
bəşəri faciədir,
şeytani bir sənətdir!
Baxmayın yaşımın azlığına,
yaxşı tanıyıram o qadını.
Kürəyindəki Kişini,
bətnindəki balanı:
içində arzularını,
çölündə ümidsiz ümidlərini daşıyan
Məryəm xalanı.
Milli Teatrda yox,
milli teatrda görürəm hər gün,
yəni məhəlləmizdə:
Dante qəsəbəsi, Balzak küçəsi,
ev 66, mənzil 1-də.
Sol əlini sıxıb bətninə,
nəsə anlatmağa çalışır şeytan körpəsinə.
Sağ əlini ərinin əlində unudub,
Allahı unutduğu kimi...
Kişi utanır olmayan ayaqlarından,
hönkürtüsü yayılır içinə,
ağlayır için-için,
islanır qadın,
islanır uşaq,
islanır küçə,
islanır gündüz,
islanır gecə...
Qadın
getdi... getdi... getdi...
gedir... gedir... gedir...
gedəcək.... gedəcək... gedəcək...
Və...
sonra o qadın,
bətnindəki uşaq,
kürəyindəki kişi
gecənin qaranlığına qarışacaq...
– Əlahəzrət Tarix müəllim,
üçadamlıq yer varmı
tozlu bir küncünüzə tolazlanacaq?
–Var, əlbəttə, var,
amma sizin Məryəminiz
bu dəfə İsanı yox,
İudanı doğacaq!
Müharibədən sonra
Müharibədə ayağını, qolunu
itirmiş kişilərdən qorxub
qaçardıq həmişə...
Hərdən yuxuma girirdi
Qədim kişinin itkin əlləri,
tutub boğurdu məni.
Böyük uşaqlar ölümün
nə demək olduğunu bildiyindən
başa düşürdülər atalarının öldüyünü.
Analarından gizlədərdilər
küçədə döyüldüklərini.
Taxtadan tapança düzəldərdilər
atalarının qisasını almağa...
Canavarlar Qarabağda qaldı,
hərə əlində bir ovuc torpaq,
ağzında bir qurtum su,
ciyərlərində bir udum hava gətirdi ordan...
Sözlü qızlar sevgilərini
qaçaqaçda salıb itirdilər.
Hər şəhid bir ananın ümidiydi,
məryəm qızların toppuş
çocuqlarının atasıydı...
Hər evə böyüdülmüş
bir əsgər şəkli qaldı və...
qızlar bu şəkillərə baxıb doğdular...
Bu şəkil çocuqlar öz atalarının ögey balalarıydı...
Nə qonşulardan bir havar varıydı,
nə qohumlardan.
Neçə gündü tifilləri ac qalan
dul Sürəyya
pəncərə önündə çarmıxa çəkilmişdi,
yardım maşınını gözləyirdi...
Qurdlu ciyər,
qaralmış ət,
iylənmiş ürək satan qəssab Qulam
“Bu üç yetimi necə dolandırır,
bəlkə, ürəyini satır xəbərimiz yoxdu?”, – deyirdi...
Balaca qızcığaz
gizlənpaç oynayırdı ki,
gözlərini açanda atasını tapsın...
Sürəyya deyirdi:
“Boyu uzun buray qızım,
saçı uzun suray qızım,
üç gecə yatandan sonra atan gələcək”.
O üç gün gəlib çıxmadı –
qızcığaz saymağı bacarmırdı çünki...
Metrobohema
Əvvəlcə dostluq:
birlikdə kinoya getmək,
ikilikdə şam etmək,
İçərişəhərin antik kafesində
təzə eşqin şərəfinə badə qaldırmaq.
Gecə zəngləri,
mesajlar,
telefonda açılan sabahlar...
Ehtiyatlı olun!
Ağlın qapıları bağlanır –
növbəti stansiya xətayidir.
Siz sevgiyə doğru gedirsiniz,
ürəyə doğru...
Tuk...tak...tuk...tak...
Sonra ayrılıq,
hicran,
açılmayan sabahlar,
bitməyən axşamlar,
şəkilləri qayçılamaq,
mesajları silmək,
siqarı siqara calamaq,
sağlıqsız içmək
ucuz kafelərin birində
tostsuz,
dostsuz
və sevgisiz –
bir sözlə, bohema.
Rembo, Mayakovski, Yesenin –
məlum "tema"...
...ağacdan asılan
naməlum meyit...
Ehtiyatlı olmaya bilərsiniz:
ürəyin qapıları bağlandı...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.07.2025
