Əli Çağla, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Güney Azərbaycan təmsilçisi

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun təşkilati  dəstəyi ilə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalında həyata keçirilən “Güney Azərbaycan Ədəbiyyatının təbliği” layihəsində bu gün sizlərə Nigar Xiyavlının hekayəsi təqdim ediləcək.

Son 1, 5 ildə böyük oxucu auditoriyası toplayan və hər iki Azərbaycanda sevilərək izlənən layihəmiz davam edir. 

DİVARSIZ OTAQ – Hekayə

Nigar Xiyavlı

- Göyün harasına sən baxsan, dik ordan bir ay göyərir.

- Yenə başladın romantik-romantik danışmağa!

- Sən baxanda ulduzlar aylaşır elə bil. Göy üzü dolu olur ay ilə. Qorxuram...

- Aya baxsan qorxmazsan... Mən yanında olsam da, olmasam da sən həmişə aya bax!

Sonra kişi gedib bir ala yanmış şam gətirdi. Gülümsəyərək:

- Bunu uşaqlığımda Tasua günü məsciddən oğurlamışam. Şah məscidindən. Nəzir şamıdır. Turşumuş qızların nəzir şamı. Uşaqlığımdan saxladığım qıvır-zıvırların arasına atmışdım qalmışdı.

Qadın ayağa qalxıb bir lampa gətirdi. Şamı, lampanın altına yerləşdirdi. Şamın işığı çoxaldı.

- Hə, yaxşı oldu. Beləsinə əlim də qızışır... Sən hansı yoldan gəlib çatdın mənim çatlağıma?

- Bilmirəm, mənim huşum başımda deyil ki... Keçdiyim küçələrin heç birisinin adını oxuya bilmədim.

- Huşunun başına nə gəlmişdi ki, bura gələndə? Kaşki bir-ikisini oxuya bilsəydin.

- Dinmə! Səs gəlir, yenə də saçlarını darayırsan?

- Sən gələnə kimi hamısı töküldü. Mənim saçım yoxdur ki.

- Yenə də əllərin üşüyür? Saçını daramağının səsi məni buracan çəkib gətirdi.

- Ay allah... Nələrə fikir verə bilirsən gör. Sən istəsən təzədən göyərdə bilərəm onları. Görürsən necə boşalmışam qorxularımdan... Bir söz desəm gülməzsən?

- Gülsəm cinlənərsən?

- İndi mən ətəyimi bu yağan qarın altına açıb, ondan bir ətək toplayacağam. Özün görəcəksən. İnanırsan mənə? – Sən niyə bu qədər qadınsan? Necə bacara bilirsən bir belə qadınlığı?

- Qadın qalmaq çox güc istəyər. Bunu sonralar başa düşdüm. Gördüm içimdə dərin çuxurlar var, amma hərdən diskinirəm də. Qorxuram qadınlığımı qəfildən danalar. Dəyişkən bir şeydir qadınlıq, həyat kimidir.

- Biz ikimiz də bir yanğının ortasında əriyirik. Əllərin hələ də üşüyür?

- Hara gedirsən? Getmə. Burda qal, qoy bir az hətərən-pətərən danışaq. Səfehləyək.

- Heç yerə yol yoxdur. Gedirəm zirzəmidən şərab gətirəm bir az. Adamın öz içindən başqa, sığınacaq yeri yoxdur. Bardağında nəyin var sənin?

Mən də şərab içirəm... Sağlığına! Qorxuram bir-birimizin yanında da öz içimizi tapa bilməyək. Əlim qızışsa gedəcəksən?

- Nuş olsun... İki ağac əkmək istəyirəm adımıza əziz. Bir-birinin yanında. Heç kəsilməyəcək olan iki ağac... Dünyada ən çox sevdiyin ağac hansıdır?

- Mən hər axşam səsimi güldanda əkirəm, hər axşam. Özü də kölgədə. Özü də yol yeriyə-yeriyə. Mən çox yol yerimişəm. Amma axırda yenə başladığım yerə çatmışam. Tövşüyə-tövşüyə. Çəkil bir az yan dur məndən. Ayağım qana batır. Palçığa batır. Körpəyə batır. Əllərim körpə ilə doludur. Əllərim körpə tıxı ilə doludur. Bir dükanın bütün sabunlarını aldım, düz bir gün yarım müddətində hamamda qalıb əllərimi yudum. Əllərimin qoxusu yenə də çəkilmədi. Sonra yuxudan ayıldım. Amma tək idim. Sən məndə gizlənmişdin. Səni gizlətmişdim.

- Mən uşaqlığımdan bəri gecələr sənin yuxunu görürdüm. 8-9 yaşımdan bir qadın yaşayardı mən ilə. O sən idin. İndi də sənin yuxunu görürəm.

- Heç bilirsən mən neçə qarın doğmuşam? Bilirsən neçə qarın, uşaq ziyan eləmişəm? Bu şəhərin xəstəxanalarında hər gün doğub, hər gün ziyan eləmişəm. Əlimdən şəhərin bütün xəstəxanaları da cana gəlib. Hər gün mənə bir dar ağacı qurulur. Asılıram hər gün... Bağışla! Bunları sənə niyə danışıram axı. Məni yuxularında necə görürsən, hə? Heç olmasa birisini de tez ol, tez il de!

- İstədiklərimi ancaq yuxuda sənə açıqlaya bilərəm. Amma sən yuxularıma gəlib gizlənirsən, ona görə bir-birimizə tanınmaz qalırıq. Barmaqlarına bax, buz qəndili kimi aslanıb.

- Yenə tək qalacam sən getsən. Sən mənə Xiyav çayının şüvlüklərisən. Özümü səndən keçirə bilmirəm. Səndən keçə bilmirəm.

- Yuxularımın birində gördüm bir dərənin içərisində bağırırsan. Bədəninin hər yerindən açılıb-yumulan ağızlar cücərmişdi. Sən bağırdıqca o ağızlar yerə ələnirdi. Səni saçlarından tanıdım. Yerə ələnən ağızlar açılıb-yumulanda, açılıb-yumulan əyri ağızlar eşiyə atılırdı. Dərənin içindən bir şəhərcə adamın bağırtısı gəlirdi.

- Yuxuların çindi. Hə yadımda, yadımda! Bağırırdım o gün. Onların hamısını mən əmizdirməli idim. Sən də gördün? Eşitdin?

- Hə... Səni görürdüm. Amma ha gücənirdim, eşidə bilmirdim. Səsini ayırd edə bilmirdim bir şəhərin bağırtısından. Nəfəs küşültüsü, at kişnərtisi, sel kükrəməsi, partlayış, qan axma səsi, maşın qıjıltısı. Sən onlardan necə qorxmurdun? Ayağına ilişən cəsədlərdən diksinmirdin bəs?

- Qorxunun üzünə durmuşdum o günlər. Amma özümlük deyildi ki. Özüm seçməmişdim o vəziyyəti. Ona görə də şişməyə gəlməz. Hamı o günə qalmışdı yəni. Qanovlarda laxım-laxım qan. Heç kim öz canının hayında deyildi. Hər kəs o birisinin hayında idi. Dəmir səsi, tüstü iysi gəlirdi ağızlardan. Ağızlar elə bil bir maqqaşla açıq saxlanılmışdı, hamı danışırdı, heç kəsin səsi eşidilmirdi, gözlər isə yumulu qaldıqları yerdə dondurulmuşdu.

- Sonra səni gəlin aparırdılar qarğalar, hər axşam üstü. Qızlar əl-ələ verib oxuyurdular. Qarğaların tuşu ilə qaça-qaça lap qabaqda uçan qarğanı bir-birinə göstərirdilər: - Gəlin odur!.. Yox, o birisidir!.. Buduxa, buduxa, gəlin budur – deyirdilər.

- Əslində mən, heç gəlin köçmədim ki. Məni gəlin köçürtmədilər. Gəlinlik donu geyinmədən mənə gərdək otağı bəzədilər. Dərzilərin baş qaşımağa macalları yox idi. Hamısı kəfən biçirdi. Qoy görüm... Yox! Gərdək otağım da olmadı heç mənim. Dedilər qan su yerinə axır. Gəlinlik donunun ətəyi qana batar, ayıb olar. Mən də utandım. Utandığımdan yanaqlarım pörtdü. Məni bəzəmədilər də gəlinlər kimi. Sonra öz əlimlə dodağıma, yanağıma qan çəkib qızartdım. Gözəl oldum. Dırnaqlarımı da xına yerinə qan ilə boyadım. Anam cehiz sandığını açıb qırmızı yaylıq gətirdi. Belimi bağlamağa qaynımı çağırdılar. Açılıb-yumulan ağızların arasından ayır edə bilmədilər onu. Atamı Firqəçilikdə asmışdılar. Ona görə böyük qardaşımı çağırdılar mənə xeyir duası verməyə. “O, özünü Fələstin millətinə adaxlayıb gedib”. Boylu arvadı dedi. Ortancıl qardaşımı çağırdılar, “Dustaqdan bir dəstə Çirik ilə qaçıb, namü-nişanı yoxdur” dedilər. Kiçik qardaşımı çağırdılar; “Kokteyl molotov” ilə oynayır” dedilər. Atam evindən xeyir duasız yola salındım. Nişanlım, başımdan qızıl alma atmağa dama çıxanda, başından güllələndi. Əlindəki qızıl alma diyirləndi-diyirləndi gedib gərdək otağına çatanda partladı. Anam dedi: “Sənə demədim qana batarsan?” Mən utandım.

- Sənlə mən, acı gerçəklər yığıncağıyıq, zalımın qızı! Tüklərim biz-biz olur, dərim ulduz-ulduz.

- Qorxuram gerçəkliyimizdən...

- Səni almaq istəyirəm.

- Sən gələnə kimi məni alıb apardılar. Satıldım.

- Əllərin əriyir şam təki. Ovcunun içi tər muncuğu ilə doludur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.06.2025)