Ən çox oxunan: Qrenlandiyada nadir ayı növü aşkarlanlb

 

Qrenlandiyanın cənub-şərqində, bu adanı İslandiyadan ayıran Danimarka boğazının sahilində qütb ayılarının yeni bir növü aşkarlanıb. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Euronews-a istinadən xəbər verir ki, genetik tədqiqatlar orada tamamilə ayrı bir qrup ayının yaşadığını aşkarlayıb, bu qütb ayıları nadir hallarda başqaları ilə əlaqə saxlayırlar. Bu yırtıcılar daim bir yerdə yaşamırlar və bütün sahil boyunca miqrasiya edirlər.

Kaliforniya Universitetinin mütəxəssisi Beth Shapira söyləyir: “Cənub-Şərqi Qrenlandiyadan olan ayıların bu qrupu genetik olaraq bütün qonşularından çox fərqlənir. Onlar hər hansı digər subpopulyasiyaların bir-birindən fərqlənməsundən daha çox öz digər qütb ayılarından fərqlənirlər. Bu çox ciddi genetik fərqlərdir, hansılar ki, kifayət qədər uzun təcriddən, populyasiyanın kiçik effektiv ölçüsündən və inbridinqdən xəbər verir".

Cənub-şərq ayılarının əsas xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, onlar şirin su buzlaqlarında ov etməyə uyğunlaşıblar: bunlar Qrenland buzlaqlarının dənizə sürüşən qəlpələridir. Beləliklə, bu ayılara dəniz buzunun əriməsi təsir göstərmir və onlar, nəzəri olaraq, qlobal istiləşmənin nəticələrindən daha yaxşı qorunur.

Amma bütün digər qütb ayıları üçün bu cür xilas yolu mövcud deyil. Belə nadir şərait yalnız burada və Şpisbergen adasında mövcuddur. Güclü genetik fərqlər isə göstərir ki, bu populyasiya ən azı bir neçə yüz il əvvəl mümkün olmuşdur.

Amma çox bədbin proqnoz da var: Müasir ayılar bu yeni mühitə uyğunlaşmağa sadəcə vaxt tapmayacaqlar: bəzi alimlərin fikrincə, Arktik yırtıcılar əsrin sonuna doğru yox ola bilərlər. 

Cənub-şərq Qrenlandiya ayıları, nəzəri cəhətdən, daha uzun yaşaya bilərlər, lakin bu, qeyri-müəyyəndir: Qrenlandiya buzlaqlarının sürətlə əriməsi, ovçuların ərazidə tez-tez görünmələri vəziyyəti ümidsiz edir.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.