Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın əsəsrlərindən seçilmiş bir sıra qranula – cövhər sayıla biləcək məqamları “Ədəbiyyat və incəsənət” oxucularına təqdim edir.

Kamal Abdulla özü seçilmiş bu cövhərlər barədə yazır: “İllərdən bəri yazdığım müxtəlif şeirlərin, esselərin, pyeslərin, hekayə və romanların, publisistik məqalələrin və elmi əsərlərin, verdiyim intervülərin hər birinin içində yer almış və bu gün də öz məzmunu, tutumu, forması ilə diqqətimi çəkən misralar, cümlələr günlərin bir günü sanki dil açıb mənə dedilər ki, bizim bir-birimizdən zaman və məkanca ayrılığımıza son qoy və bizi bir-birimizin yanında yerləşdir. Sən görəcəksən ki, bu zaman biz tamamilə yeni bir cazibədə zühur etmişik. Onlar qeyri-səlis məntiq dili ilə desək, içində olduqları mətnin qranulaları (ilkin vacib hissəcikləri) idi. Qranula, başqa cür ifadə etsək, cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir.”

Bu günlərdə “Everest” nəşriyyatında müəllifin “Seçmələrin seçməsi-qranulalar” adlı kitabı da işıq üzü görmüşdür.

Beləliklə, hər gün Kamal Abdulladan 7 qranula:

1.

Haqverdiyev və Borxes! Hər ikisində mistika güclüdür. İkisi də roman yazmayıb. Hər ikisi roman qədər dolumlu hekayələr müəllifidir.

2.

Sosrealizmin zahiri təntənəsi və daxili fəlakəti dramatik bir dövrün bu gün bizə bəzən eybəcərlik kimi görünən mənzərəsini yaratdı. Bu eybəcərlik ilk növbədə “bütləşdirmə” adlandıra biləcəyimiz mexanizm ilə hərəkətə gətirilirdi.

3.

“ Kitabi-Dədə Qorqud” dastanı Mifdən Yazıya keçid ideyasını həyata keçirən ədəbi vasitədir. Bu onun hər bir hüceyrəsində özünü göstərir.

4.

Mifin üslubu Sözdür. Yazının üslubu Cümlədir.

5.

Bəziləri tutublar ki, “Yarımçıq əlyazma”da bu söz belə olmalı idi, olmadı, o söz elə olmalı idi, olmadı… Bir kəlmə ilə cavab verirəm. Yoxdu söz! Var Söz! Var mahiyyətlər dünyası! Mənim üçün vacib olan çiynimi dilə söykəyib ondan o tərəfə - mahiyyətlər dünyasına baxmaq, onun siluetini oxucu təsəvvüründə canlandırmaq cəhdidir. Ortada “kon”a qoyulmuş mahiyyətlər dünyası varsa, dil nahamvarlıqları məni düşündürməz!

6.

Mifin Dastandakı və eləcə də bütün Azərbaycan ədəbiyyatındakı səlahiyyətli səfiri Dədə Qorquddur

7.

Peyğəmbərin yaranmasının şərti o deyil dir ki, işıqlı bir adam meydana çıxmalıdır. Əsas şərt odur ki, bu işıq qaranlıq kütlənin fonunda parlasın.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.12.2024)