Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın əsəsrlərindən seçilmiş bir sıra qranula – cövhər sayıla biləcək məqamları “Ədəbiyyat və incəsənət” oxucularına təqdim edir.

Kamal Abdulla özü seçilmiş bu cövhərlər barədə yazır: “İllərdən bəri yazdığım müxtəlif şeirlərin, esselərin, pyeslərin, hekayə və romanların, publisistik məqalələrin və elmi əsərlərin, verdiyim intervülərin hər birinin içində yer almış və bu gün də öz məzmunu, tutumu, forması ilə diqqətimi çəkən misralar, cümlələr günlərin bir günü sanki dil açıb mənə dedilər ki, bizim bir-birimizdən zaman və məkanca ayrılığımıza son qoy və bizi bir-birimizin yanında yerləşdir. Sən görəcəksən ki, bu zaman biz tamamilə yeni bir cazibədə zühur etmişik. Onlar qeyri-səlis məntiq dili ilə desək, içində olduqları mətnin qranulaları (ilkin vacib hissəcikləri) idi. Qranula, başqa cür ifadə etsək, cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir.”

Çox sevindirici haldır ki, bu günlərdə “Everest” nəşriyyatında müəllifin “Seçmələrin seçməsi-qranulalar” adlı kitabı da işıq üzü görmüşdür.

Beləliklə, hər gün Kamal Abdulladan 7 qranula:

1.

Müqəddəs? – Yox! Müdrik? – Yox! Şaman? – Yox! Öncəgör? – Yox! Tənha Dədə Qorqud!..

Hardan gəlib hara getdiyi bilinmir..

2.

“Ruh gözün baxdığı yerdə,

Cisim gözün özündədi.

Qəlb ulduz axdığı yerdə,

Tənha göyün üzündədi.”

3.

Kim nə deyir desin, Yol xüsusi isimdir!

4.

Bütün zamanların çox ədalətli və dəqiq bir qanunu var - tarazlıq qanunu. Elmdə qazanırsan, həyatda itirirsən. Səni sevirlər, işdən qovulursan. İşdə hörmət sahibisən, evdə sayan yoxdur. Nə qədər desən bu tarazlıq zəncirini çəkib uzatmaq olar.

5.

Folkner: “Əgər yazıçı gördüyü, tanıdığı adamların surətini yaradırsa, bu, ədəbiyyatın böhranıdır.” Obrazdan ideyaya yox, ideyadan obraza! Ədəbiyyatın yolu budur.

6.

“Kainat sonsuzdur” fikrini anlayıb qəbul etmək çox çətindir. Çünki biz onu mövcud dilimiz, mövcud sözlərimiz vasitəsilə qavramaq istəyirik. Sonsuzluğun dərkini isə sonlu sözlər vasitəsilə anlamaq mümkün deyil. Bu anlayışın öz “qrammatikası”, öz “lüğəti” olmalıdır.

7.

Platonovun dil səthi azərbaycanca, Sabirin dil səthi rusca hələ tərpədilməyib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.10.2024)