Çox maraqlı bir kitab işıq üzü görüb. Qasım Əhmədlinin “Qaçaq Məmmədalı - Poylu kəndinin tarixindən qeydlər” kitabı. 

Redaktoru filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Salatın Əhmədova olan bu kitab Qazax mahalının Poylu kəndi ilə bağlı tarixin müxtəlif dövrlərinə aid hekayətlərdən bəhs edir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizə kitabla tanışlıq üçün Ön sözü təqdim edir. Ön sözün müəllifi fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, dosent İsmixan Yusubovdur.

Bu kitabda doğulub boya-başa çatdığımız Poylu kəndinin yaranma tarixi, onun əhalisinin məşğuliy-yətindən bəhs olunur. Ümumən, sakit təbiətli, işgüzar, qonaqpərvər olan kənd camaatı arasında var olan və zaman-zaman, bəzən xırda bir səbəb üzündən yenidən yaranan bəzi ixtilaflar haqqında da məlumatlar verilmişdir.

Tərəkəmə olan kənd əhlinin Ceyrançölündə olan mal-qoyun yataqları haqqında məlumatlar tərtib olunmuş xəritə də bu kitabda yer alıb. Yaylaq yeri olan Dəlidağ ətəkləri, oranı görmüş ağsaqqalların yaddaşına əsaslanaraq təsvir olunub.

Poylu əhalisinin varlı yaşamasının nəticəsi olaraq arx boyu inşa olunmuş 5 dəyirman haqqında məlumatlar da öz əksini tapmışdır.

Kənddə 2 məscid-mədrəsənin olması haqqında məlumatlar yəqin ki, oxucularımızda müəyyən maraq doğuracaqdır. Bu mədrəsələrin birində Azərbaycanın görkəmli şairi Molla Vəli Vidadinin təhsil alması da qeyd olunub.

Həmçinin kitabda çar hökümətinə asi olmuş poyluların da adına rast gəlmək olar. Poyluların Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründəki həya-tına qısa toxunmaqla, əsas diqqəti Sovet hakimiy-yətinin ilk dövrünə verilib. Müəllif bu dövrdə repressiyalar, sürgünlər haqqında geniş məlumat verməyə çalışmışdır. Şura hökumətinə düşmən kəsilmiş Qaçaq Məmmədalının mübarizə ilə dolu fəaliyyətinə geniş yer verilmişdir.

Azərbaycanın 70 illik imperiya əsarəti dövründə kənddə (1931-ci ildən “Düzə” köçürülmüş) kolxoz quruculuğu, mədəniyyət evi və müxtəlif dövrlərə aid məktəblər haqqında məlumatlar da öz əksini tapmışdır.

Kitabda Poylu kənd yetirmələri olan alimlərin, Vətən uğrunda döyüşmüş oğulların siyahısı da verilmişdir. Oxucu marağını nəzərə alaraq müəllifin özünün tərtib etdiyi və yuxarıdakı məlumatları aydınlaş-dırıb, zənginləşdirəcək sayda xeyli  xəritələr də əlavə olunub.

Müəllif  kitaba kənddə yaranmış bəzi lətifələrin də əlavə olunmasını uyğun görübdür.

Bu kitabı mütaliə edəcək oxucularımıza əvvəl-cədən təşəkkürümüzü bildiririk.

Təbii ki, kitab sizlərdə maraq oyatdı. Kitab barədə daha dolğun məlumatı isə kitabın redaktoru, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Salatın Əhmədova verib. Sabah sizə Salatın Əhmədovanın qeydlərini təqdim edəcəyik. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.02.2024)