“Şuşa - Qarabağın dünəni, bu günü, sabahı” layihəsində bu dəfə başmaq

 

“Şuşa İli” ilə əlaqədar Azərbaycan İstiqlal Muzeyi tərəfindən həyata keçirilən “Şuşa - Qarabağın dünəni, bu günü, sabahı” adlı layihə çərçivəsində müxtəlif mövzular üzrə təqdimatlar davam edir. 

 

Muzeyin yaydığı məlumata görə, növbəti təqdimat mədəniyyət paytaxtımız Şuşanın qadın ayaq geyimlərindən biri olan "başmağ”a həsr olunub.

XIX əsrdə daha xarakterik qadın ayaq geyimi tipi başmaq olmuşdur. Arxası açıq, hündür dabanlı, pəncə üstü̈ müxtəlif rəngli müşkü̈ və tumacdan, altlığı isə aşılanmış̧ göndən hazırlanan qadın başmaqları “zənanə”, “miyanə” və “qız başmağı” olmaqla üç̧ ölçüdə tikilir, sifarişdən asılı olaraq yüksək zövq ilə bəzədilirdi. Uc hissəsi yuxarı qatlanmış̧ formada tikilən belə başmaqlar ayaqda gözəl görünsün deyə əlvan saplarla və ya qızılı simlərlə tikilir, daban oturacağına əlvan parçalardan “döşəmə” qoyulurdu. 

Varlılarda başmağın daban döşəməsi gümüşdən və ya qızıldan kəsilən lövhəyə tutulur, ətrafına bəzəklər (naxışlar) salınırdı.

Başmaqlar çaxmapiləklərlə (qızıl və ya gümüş̧), güləbətin və muncuq tikmələrlə tərtiblənirdi. Başmağın pəncə üstü̈ qalın parçadan (məxmərdən) tikildikdə onun üzərini güləbətin tikmə ilə bəzəyirdilər. Bu sənətlə əsasən qadınlar ev şəraitində məşğul olurdular.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.