Murad Vəlixanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Musiqi nədir? Bu sual əsrlər boyu insanları düşündürmüşdür və indi də düşündürür. Cavablar da müxtəlifdir. Qədim yunanlar musiqini ALLAHIN töhfəsi kimi qiymətləndirir, ona insanın qəlbini fəth edən, qeyri-adi qüvvə kimi yanaşırdılar. Beləliklə, ən qədim zamanlardan bu günə kimi musiqinin bir möcüzə olduğunu, onun insan əhval-ruhiyyəsinə, ümumiyyətlə, daxili aləminə böyük təsir göstərdiyini hamı etiraf etmişdir. 

Dünyada elə bir xalq yoxdur ki, onun özünəməxsus musiqi mədəniyyəti olmasın.  Musiqi millətləri birləşdirən, onların qarşılıqlı anlaşmasını təmin edən universal bir dildir. 

Musiqidən, hətta təbiətdə də istifadə edilir. Hesab olunur ki, musiqi insan orqanizminə, xüsusilə də əsəb sisteminə olduqca müsbət təsir edir. Ona görə də bəzi xəstəliklərin müalicəsi zamanı dərmanlarla yanaşı musiqinin bəzi növlərindən də istifadə olunur. 

Musiqi aləmi sanki ucsuz-bucaqsız bir dəryadır. Həyatımızın müxtəlif məqamlarında biz musiqinin müxtəlif növləri ilə rastlaşırıq: filarmoniyada daha çox klassik musiqini, şən məclisdə-populyar və yaxud xalq musiqisini, dostlarımızla-caz, rok, pop musiqilərini dinləyirik. Bəs görəsən bu sənətin sadaladığımız növləri barədə nə bilirik? Bax, bu barədə dərin fikirləşməyə dəyər. Belə bir fikir var ki, hər yaşın öz musiqisi var. Məsələn: orta nəsil klassik növü, eləcə də xalq musiqisini, gənc nəsil pop musiqisini, yeniyetmələr isə rok musiqisini sevirlər. 

Şərh etdiyimiz musiqi növlərinin arasında fərq qoymaq, hansınısa o birindən üstün tutmaq düzgün olmazdı. Çünki musiqi vahid bütöv bir aləmdir. Mövcud vəziyyətdə belə fikirləşmək olar ki, musiqi iki cür olur, yaxşı və yaxud pis musiqi. Yəni hər sahədə - istər klassik musiqidə, istərsə də rok, caz, pop musiqilərinin içində də həm yüksək səviyyəli, incəzövqlü əsərlər, həm də bəsit, məzmunsuz nümunələrə rast gəlmək mümkündür. 

Bədii zövqü tərbiyə etmək, yaxşını pisdən ayırmaq bəzən çətin olsa da, səy göstərmək, çalışmaq lazımdır. Çünki, bu qabiliyyət insanın mənəviyyatını ucaldır, onun daxili aləmini zənginləşdirir. 

"Ədəbiyyat və İncəsənət" 

(15.10.2024)