"Şuşa İli" ilə əlaqədar Azərbaycan İstiqlal Muzeyi tərəfindən həyata keçirilən "Şuşa - Qarabağın dünəni, bu günü, sabahı" adlı layihəsi davam edir.
Bu layihə çərçivəsində təqdimatlardan biri Şuşa şəhərinin Çuxur məhəlləsində yerləşən tarixi-memarlıq abidəsi - Hacı Quluların mülkünə həsr olunub.
Üçmərtəbəli saray tipli evin inşasına 1849-cu ildə İkinci Gildiya taciri Qulu Məhəmmədəli oğlunun sifarişi əsasında başlanılmışdır. Hacı Qulu sarayı kimi tanınan bu mülk öz memarlıq üslubu və milli koloriti ilə göz oxşayır. Sarayın 46 otağı və iki böyük qonaq zalı var idi.
Bu evin otaqları xidmət məqsədinə uyğun olaraq müvafiq formada inşa edilib. Tikilinin pəncərələri hamısı şəbəkə ilə işlənib. Evin birinci mərtəbəsi xidməti otaqlardan, ikinci mərtəbəsi yemək və yaşayış otaqlarından, üçüncü mərtəbəsi tamamilə parad xarakteri daşıyan iri zal və onun yanlarında yerləşən qonaq otaqlarından ibarət idi. Evin həyətə baxan fasadında üçmərtəbəli açıq veranda yerləşirdi. Tikilinin yan tərəfində yerləşən açıq daş pilləkən bu verandalara aparırdı. Üçüncü mərtəbə və verandalara aparan açıq daş pilləkənin sütunları taclı və qanadlı ilan oymaları ilə bəzədilmiş sutunlara malikdir.
Mülkün böyük qonaq zallarından biri 1865-ci ildə Şuşada olmuş rus rəssamı Vasili Vereşaginin əsərində təsvir olunub.
Təəssüf ki, 1992-ci ildə Şuşa şəhərinin ermənilər tərəfindən işğalı zamanı Hacı Quluların mülkü top atəşinə tutularaq divarları dağıdılıb. Yalnız mülkün tağvari girişi olan əsas divarı və yuxarı mərtəbələrə qalxan pillələri qalıb.
