Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Xocalı şəhəri yaxınlığında yerləşən, 1356-cı ilə aid Hoca (Xoca) Əli Türbəsi var, Xocalının adı da bu abidənin adından götürülüb.

XIV əsrə aid abidələrdən biri də Xocalı kurqanları sahəsində, yonulmuş ağ daşlardan tikilmiş Xocalı abidəsidir. Abidənin on iki bucaqlı quruluşda olması və giriş qapısının çox qabarıq, lakin sadə daşdan oyma ornamentlə işlənməsi Xocalı türbəsini dövrün başqa abidələrindən xeyli fərqləndirir. 

Xocalı türbəsinin daş üzü qopub töküldüyündən, onun xarici görünüşü qeyri-adi bir şəkil almışdır.

Qarabağın qülləvari türbələr qrupuna daxil olan bu türbə yerli daşla tikilib, üzəri yaxşı cilalanmış plitələrlə üzlənmişdi. Lakin hələ Sovet dövründə Qarabağın digər abidələri kimi bu abidənin də üzlük daşlarını ermənilər qaşıyıb tökmüş və onun xarici görünüşünü qeyri-adi şəkilə salmışdılar. 1992-ci il fevralın 26-da Xocalı rayonu ermənilər tərəfindən işğal edildikdən sonra 30 ildə vandalizmə məruz qalan türbənin hazırkı acınacaqlı vəziyyəti şəkildən də görünür. Ərazi bütövlüyünü bərpa edən müzəffər Azərbaycanın  tezliklə Xoca Əli türbəsini də restavrasiya edəcəyi qəti şübhə doğurmur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(27.12.2024)