İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Təbiətdə elə hadisələr var ki, həm elm adamlarını heyrətləndirir, həm də insanı düşündürür. Bu barədə ən müxtəlif mənbələrdən sizlər üçün aşağıdakıları topladım.
1. Qan Yağan Yağış – Hindistan (Kerala)
2001-ci ildə Hindistanın Kerala bölgəsində bir neçə gün ərzində qırmızı rəngli yağış yağıb. İlk baxışda "qan yağışı" kimi görünsə də, sonradan bunun atmosferə düşən mikroalg (qırmızımtıl yosun sporları) səbəbilə olduğu müəyyənləşib.
2. Əksinə Axan Çay – Amazon
Amazon çayının bəzi qollarında su axınının istiqaməti zaman-zaman dəyişə bilir. Bu, ayın cazibəsi və mövsümi su daşqınları ilə bağlı olan "Pororoka" adlı hadisə ilə əlaqədardır. Bəzən dənizin suyu çaya doğru axaraq böyük səs-küylə dalğalar yaradır.
3. Yanğın Fırtınası – “Alev Tornadosu”
Güclü meşə yanğınları zamanı yüksələn hava axınları və küləklərin təsiriylə yaranan alov burulğanları (fire tornadoes) həm qorxunc, həm də inanılmaz dərəcədə güclüdür. Bunlar nadir hallarda baş verir və çox təhlükəlidir.
4. Everestdə “Ölməyən Səs”
Alpinistlər tez-tez Everest dağında, xüsusən də gecə saatlarında qəribə səslər eşitdiklərini deyirlər. Bu səslər bəzən vıyıltı, bəzən isə insan səslərinə bənzəyir. Bunların səbəbi küləyin dağ konturlarına dəyərək yaratdığı akustik effektlərdir.
5. Buz Çiçəkləri
Çox soyuq iqlimlərdə, xüsusilə də Arktikada torpaq və ya bitki səthində yaranan bu çiçək formasındakı buz strukturları yalnız -20°C və daha aşağı temperaturda meydana gəlir. Həqiqi çiçəyə bənzədikləri üçün “buz çiçəkləri” adlanır.
6. “Kruasan” Formalı Buludlar – Lentikulyar Buludlar
Bu buludlar dağlıq ərazilərdə görünür və adətən yadplanetli gəmilərə bənzəyirlər. Onlar çox qatlı hava təbəqələri və külək axınlarının nəticəsində əmələ gəlir.
7. Axmayan Şəlalələr – İslandiya
Güclü külək axınları bəzən İslandiyadakı bəzi şəlalələrin suyunu yuxarıya doğru “uçurur”. Bu zaman sanki şəlalə əksinə axırmış kimi görünür.
8. Parlayan Dalğalar – Biolüminesensiya
Okeanlarda bəzi mikroorqanizmlər (biolüminesent planktonlar) su hərəkətə keçdikdə işıq saçır. Gecə saatlarında bu, dalğaların parlaması və sanki dənizin işıqlanması ilə nəticələnir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.04.2025)
