("Əski türkcədə "cənnət" uçmaq dəməkdir")

Harun Soltanov, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Salam, Səma…

Sənə yazmaq çətindir.

Çünki sən danışmırsan. Sən səssizsən. Sənin dilsizliyinin içində milyonlarla səs var, amma biz onları eşitmirik. Biz bir zamanlar səninlə danışırdıq, ulduzlardan cavab gözləyirdik, qaranlığında gizlənən sirləri axtarırdıq. İndi isə sənin sükutun bizi qorxudur. Sən danışmadığın üçün biz sənə baxmırıq.

Biz səni öldürdük, Səma. Bizim tək istədiyimiz bu idi: səni fəth etmək. Yer bizə dar gəlmişdi. Torpağın hər qarışını kəsib doğramış, dənizləri zəhərləmiş, meşələri boğmuşduq. Artıq heç nə bizə bəs etmirdi. Göylər qalmışdı fəth edilməmiş, ona da əl uzatdıq. Səni də zəbt etmək istədik. Amma səni anlayaraq yox, sevərək yox, sadəcə sənin üzərində hökmranlıq qurmaq üçün..

Biz sənin ilk qatillərin deyildik. Min illərdir insanlar səni dəyişməyə çalışırdılar. Küləkdən, yağışdan, qasırğadan qorunmaq üçün səni qorxulu hesab etmişdilər. Səni tanrıların məkanı elan edib, sonra o tanrıları unudub səni çılpaq buraxmışdılar. Amma heç vaxt sənə bugünkü kimi vəhşilik edilməmişdi.

İndi səni çirkləndirdik. Səni tullantılarla doldurduq, səni radioaktiv maddələrlə zəhərlədik, sənin üzərində hərbi peyklər qurduq, bombalar sənin qoynunda partladı. Sənə qarşı müharibə açdıq. Bizi bəsləyən, bizi qoruyan səmanı məhv etdik.

Səma, indi sən insanın nə olduğunu bilirsən.

İnsan, o məxluqdur ki, toxunduğu hər şeyi çirkləndirir.

Sənin maviliyini daha görmürük, çünki sənin üstünə boz tüstü çöküb. Fabriklərin tüstüsü, avtomobillərin qazları, neftin yanğısından qopan qara buludlar sənin üzərinə səpilmiş qara pərdəyə çevrildi. Sən nəfəs ala bilmirsən. Biz səni boğuruq, Səma!

Bir zamanlar insanlar göy üzü haqqında əfsanələr danışardılar. İndiki uşaqlar isə səmanı tanımırlar. Onlar ulduzları televizorda görürlər, Ayı sosial mediada paylaşırlar, Günəşin altında dayanmağa qorxurlar. Çünki səma artıq onlara ilham vermir. Səma onlara zəhər verir.

Bizdən əvvəlkilər səni sevirdi. Onlar səni dərk etməyə çalışırdı. Astronomlar sənin sonsuz sirrini çözməyə çalışırdı, şairlər səni vəsf edirdi, musiqiçilər sənin sükutunu notlara çevirirdi. Amma biz? Biz sənin içinə dronlar göndərdik, sənin qoynuna nüvə silahları asdıq. Biz səni unudub, sənin üstündə yeni texnologiyalar sınaqdan keçirdik.

Biz səni kəsib doğradıq, səma.

Ozon təbəqənin deşildiyini dedilər, amma biz sadəcə çiyin çəkdik. Dedilər ki, iqlim dəyişir, amma biz qulaq asmadıq. Fırtınalar başladı, havalar dəli kimi dəyişdi, qasırğalar şəhərləri yıxdı. Sən bizə xəbərdarlıq etdin, Səma! Sən bizə dedin ki, dayan, məni öldürmə! Amma biz səni eşitmədik.

Bizi sən yaratmadın, amma sən bizi qorudun. İndi isə biz sənin qoruduqlarını məhv edirik. Yağışlar artıq su gətirmir, turşu yağışları şəhərləri yandırır. Günəşin şüaları bədənlərimizi qovurur, çünki sənin sipərin cırıq-cırıq olub. Biz artıq sənin altında belə təhlükəsiz deyilik.

Sən bizi bəsləyirdin. Buludların yağış gətirirdi, küləklərin havanı təmizləyirdi. İndi isə sən bizə ölüm gətirirsən. Çünki biz sənə ölüm verdik. Hər birimiz, hər nəfəsdə, hər maşını işə salanda, hər plastik qabı tullayanda sənə bir az da zəhər verdik. Biz səni öz əlimizlə öldürdük.

Və indi, sən bizi bağışlamayacaqsan.

Biz sənin içinə qalxmaq istəyirik. Aya getdik, Marsa getmək istəyirik, uzaq ulduzlara baxırıq. Biz bu planeti tərk edib səni arxamızda qoymaq istəyirik. Amma biz bilirik. Bilirik ki, hara getsək, səmanı da özümüzlə aparacağıq. Orada da sən bizi izləyəcəksən.

Səma, sənin qisasın gecikmir. Artıq nəfəsin bizə zəhərli qazlarla geri dönür. Sən bizi yavaş-yavaş öldürürsən. Bizim ağ ciyərlərimiz səni udduqca, biz də sənin çirklənmənin bir parçasına çevrilirik.

Bəsdir, Səma! Bəsdir bizi özümüzdən iyrəndirdin! Bəsdir bizə səni öldürdüyümüzü xatırlatdın!

İndi biz nə edək? Biz səndən bağışlanma diləyə bilərikmi? Biz yenə gözlərimizi yuxarı qaldıra bilərikmi? Yenə səndən ümid diləyə bilərikmi? Yox, biz artıq səni unutmuşuq. Və sən bizi unutmamısan.

O gün gələcək.

Biz hamımız bir gün sənin altına girəcəyik.Bəlkə də səni çox təmiz bildiyimizdən, bədənimizi torpağın altında, ruhumuzu sənin yanında istəyirik. Biz sənin altında doğulmuşduq, biz sənin altına basdırılacağıq. Amma biz səni öldürdük, səma! Sən indi bizi qəbul edəcəksənmi?

Sən bizi udacaqsanmı, yoxsa biz, öz-özümüzə, betona basdırılmış cəsədlər kimi, yad torpağın içində çürüyəcəyik?

Biz səni unutduq, amma sən bizi unutmadın. İndi nə olacaq, Səma? İndi kim kimə məzar olacaq?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.03.2025)