Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Hər gün müxtəlif insanlarla qarşılaşırıq – işdə, ictimai nəqliyyatda, marketdə və ya bir kafedə. Qarşımızdakı insanın əhvalını, yaşadığı vəziyyəti və ya ona təsir edən səbəbləri bilmədən, çox vaxt onu yalnız davranışı ilə qiymətləndiririk. Amma düşünürükmü ki, hər davranışın arxasında gizli bir hekayə dayanır?

Xüsusilə, xidmət sektorunda çalışanlar bu məsələdə ən çox çətinlik çəkənlərdir. Gündə yüzlərlə, bəlkə də minlərlə insanın şikayətlərini, sorğularını və tələblərini qarşılayan bu şəxslər, çox vaxt hədəf halına gəlirlər. Bir cihazın texniki problemi və ya bir sistemin gecikməsi, xidmət nümayəndəsinin şəxsi məsuliyyəti olmadığı halda, səbirsizliklə qarşılanır. İnsanlar çox vaxt anlayış göstərmək əvəzinə, qarşılarındakı şəxsi qınamaq yolunu seçirlər.

Statistikalar göstərir ki, şikayətlərinin haqlı və ya haqsız olmasından asılı olmayaraq, müştərilərin böyük bir hissəsi emosional olaraq nəzarətini itirir. Xüsusilə 35 yaşdan yuxarı qruplar, kiçik məsələlərdə belə xidmət sektorundakı şəxsləri təhqir etməyə meyllidirlər. Halbuki, həmin insanlar da eyni çətinliklərlə üzləşir, iş vaxtından sonra evlərinə gedir və ailələrini dolandırmaq üçün zəhmət çəkirlər.

Bir xidmət işçisinin sözləri bu vəziyyəti aydın şəkildə ifadə edir:

"Bəzən bir gün ərzində o qədər əsassız şikayət eşidirik ki, axşam evə gəldiyimizdə özümüz özümüzə sual veririk: mən bu qədər səbri hardan tapıram? Amma həqiqətən hər birimiz bir az empatiya göstərsək, həyat daha asan olar."

Empatiya nədir və niyə bu qədər vacibdir? Empatiya, sadəcə bir insanın hisslərini anlamaq deyil, onunla birlikdə o hissləri yaşamağa çalışmaqdır. Empatiya göstərmək üçün böyük addımlara ehtiyac yoxdur. Gülərüz bir söz, anlayışla yanaşmaq və səbirsiz olmamaq kifayət edir.

Məsələn, düşünün ki, nəqliyyatda, mağazada və ya dövlət qurumunda bir xidmət nümayəndəsi ilə qarşılaşırsınız. Siz öz probleminizi həll etməyə çalışarkən, onun da yüzlərlə insanın problemini həll etmək üçün çalışdığını unutmayın. Sadəcə "sizi anlayıram, təşəkkür edirəm" demək belə, həmin insanın gününü dəyişə bilər.

Psixoloqlar empatiyanın yalnız qarşı tərəfə deyil, insanın özü üçün də müsbət təsir etdiyini vurğulayırlar. Qarşı tərəfi anlamağa çalışmaq, həm mənəvi yükümüzü azaldır, həm də bizi daha müsbət bir insan halına gətirir.

Əgər hər birimiz bir az da olsa anlayış göstərsək, dünya daha mərhəmətli və yaşanılacaq bir yer olar. İnsanlara davranışlarına görə deyil, onların insan olaraq daşıdıqları yükə görə qiymət verməyə çalışmalıyıq. Unutmayaq ki, hər birimizin çətin günləri olur və heç kim başqalarının həyatında hansı fırtınalar yaşadığını tam olaraq bilə bilməz.

Nəticə olaraq, empatiya göstərmək nə zəiflik, nə də vaxt itkisi deyil. Bu, insanlıq borcumuzdur. Xidmət sektorunda çalışanları, eləcə də gündəlik həyatımızda qarşılaşdığımız hər bir insanı bir az daha yaxşı anlamaq üçün çalışaq. Axı bir neçə mehriban söz, bir az səbirlə yanaşma heç vaxt heç kimə zərər verməyib.

Sizin fikriniz: Empatiya göstərmək gündəlik həyatımızı nə qədər dəyişə bilər? Sizin bu mövzuda yaşadığınız təcrübələr nələrdir? Fikirlərinizi bölüşün!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(13.01.2025)