Abşeronun tutu, ənciri…

Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Hər regionun özünəməxsus, onu məşhurlaşdıran müxtəlif fərqli nələrisə olur. Xalçası, sənətkarlıq nümunəsi, tarixi abidəsi  və s.

Bu fərqlilikləri biz kulinariyada da görürük.

Bu  gün paytaxtımız olan- adına nəğmələr, şeirlər qoşulan, küləklər şəhəri adı verilən Bakımızın öz kulinariya  fərqliliklərini təqdim etmək istəyirəm.

İlk öncə Ağ tut doşabından danışmaq istəyərdim. Ağ tut yaxud, ümumiyyətlə, tut Abşeron zonasında daha geniş yayılmışdır. Daha çox Bakılıların sevə-sevə hazırladığı və istifadə etdiyi Ağ tut doşabı da məlhəmə bərabərdir. 

Uşaqlıqdan şahid olmuşam ki, babam, ya da nənəm tut ağacını çırpandan sonra biraz əzilmiş tutları yığar və yuyub doşab hazırlayardılar. Bildiyimiz kimi həkimlər də tuta min bir dərdə dəvadır deyirlər. Məsələn, boğaz ağrısına və s. 

Hətta insana güc-qüvvət versin deyə səhər yeməyindən öncə də tut yemək məsləhət görülür.

 

Bisgəndə isə qabığı soyulmuş əncir qurusudur. Dəvətikanını qırıb üzərinə ağır taxta qoyurlar. Taxtanın ağırlığından yastılanmış dəvətikanının üstünə səliqə ilə soyulmuş əncirləri düzürlər. Günəş şüası altında 3-4 gün ərzində quruyur. 

Əncirin özünü Bakılı kimi çox sevsəm də, əncir qurusunu da alınma yesəm də, son illər də öz həyətimin əncirindən bisgəndə yemək zövq verir. Torpaq da, torpaqdan bizə gələn nemətlərdə bir xəzinədir. Gəlin onlardan səmərəli istifadə edək.  Son olaraq qeyd  edim ki, 2017-ci ildə “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi "Unudulmuş yeməklər"adlı yemək festivalı keçirmişdi. Həmin festivalda da 8 Bakıya məxsus yemək təqdim edilmişdi .

 Bunlar Bakı mətbəxinə məxsus “Həlim aşı”, Qarabağa məxsus “Balva”, Qərbi Azərbaycan mətbəxinə aid “Təngab”, “Məkə şorbası”, “Zəngi çörəyi”, “Yeznə qalını”(şirniyyat), “Tər halva” və “Müsənbə plov” yeməkləridir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(03.11.2023)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.