Hər bir xalqın ululuğu, qədimliyi, eləcə də mədəni səviyyəsi onun həm yazılı ədəbiyyatı, digər mədəni artefaktları ilə, həm də qədim abidələri ilə ehtiva olunur. 

Vətənimizin öyünə biləcəyi nəsnələri çoxdur, qədim mədəniyyətimizin möhürü pozulmazdır. 

Bu gün 6308 tarixi mədəni abidəmiz vardır, bunların 4000-ə yaxını Mədəniyyət Nazirliyinin nəzarətindədir. Təbii ki, həmin abidələrə mütəmadi şəkildə investisiya ayrılır. Abidələr təmir və restovrasiya olunur, böyük sayda heyət onlara xidmət edir. Amma gözdən-könüldən uzaq qalan, uçulub dağılmaqda olan abidələr də az deyil. 

Bu gün işğaldan azad olunmuş ərazilərdə 700-800 tarixi mədəniyyət abidəsi qeydiyyata alınıb və proses davam etdirilir. Onların bərpasına çox ciddi ehtiyac var.

Mətbuatda da haqlı olaraq qeyd olunur ki, tarixi mədəni abidələrimiz təhlükədədir. 

Tarixi abidələrə qayğı, onların bərpası çox böyük və daim yenilənən maliyyə xərcləri tələb edir. Bu maliyyə mənbələrini tapmaq da bir ayrı problemdir. Bəs nə etməli? 

Mədəniyyət naziri vəzifəsini icra edən mədəniyyət nazirinin birinci müavini Adil Kərimli problemin həllini bu cür görür: Ucqar kəndlərdə kitabxanaların və orada 20 min kitab fondunun olduğu deyilir, amma baxırsan ki, heç 2 min kitab yoxdur. Kənddə yaşayan əhalinin həmin kitabları oxuyub-oxumaması sualına cavab tapmaq lazımdır. Bu qədər aktual olmayan kitabxana lazımdırmı? Rayonlarda, ucqar kəndlərdə 7 minə yaxın mədəniyyət müəssisəsi var. Mədəniyyət müəssisələrində çalışan və büdcədən əmək haqqı alan 30 min işçinin hamısı yerlərdədir. Bəlkə bu yükü azaldıb mədəniyyətin zəruri olan sferasına yönəldə bilərik? Ən əsası da tarixi abidələrin bərpasına.

Ekspert Mayil Səlimbəyli isə ayrı-ayrı bölgələrdə olan tarixi abidələrin bərpa və təmirinə elə həmin bölgələrdən olan iş adamlarının maliyyə resurslarının cəlb ediıməsini zəruri hesab edir. İş adamlarımızın milli-mədəni dəyərlərimizə könüllü ianə yatırmaları əlbəttə ki mümkün olan işdir. 

Bəli, göründüyü kimi, problemi həll etmək mümkündür. Xüsusən işğaldan azad edilmiş Qarabağ bölgəmizin yerlə-yeksan edilmiş mədəniyyət abidələrinin bərpası bizimçün başlıca məqsəd kimi görünür. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(02.03.2023)